H5 PTA 4 - Regeringsbeleid, economie en Europese samenwerking

Welkom in de geschiedenisles!
1 / 34
suivant
Slide 1: Diapositive
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

Cette leçon contient 34 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 1 vidéo.

time-iconLa durée de la leçon est: 45 min

Éléments de cette leçon

Welkom in de geschiedenisles!

Slide 1 - Diapositive

Waardoor veranderden de maatschappelijke verhoudingen in Nederland
tussen 1978-2008?
Kenmerkende aspecten
  • De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een
  • wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog
  • De eenwording van Europa
  • De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de 20e eeuw
  • aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen
  • De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen

Slide 2 - Diapositive

Syllabus: economie 1978-2008
Tijdens de economische crisis van de jaren 1980 rees kritiek op de verzorgingsstaat, die
te bureaucratisch en te duur werd bevonden. Regeringen onder Lubbers kozen voor een
liberaal beleid. Zij voerden een bezuinigingspolitiek, beperkten de verzorgingsstaat en
privatiseerden staatsbedrijven. Het poldermodel garandeerde daarbij politieke en
economische rust.
Aan het einde van de jaren 1980 herstelde de economie zich. Als handelsland profiteerde
Nederland van de Europese samenwerking en de globalisering. Nederland was
voorstander van verdere samenwerking in Europa. Afgesloten onder Nederlands
voorzitterschap, legde het Verdrag van Maastricht de basis voor de Europese Unie en de
invoering van de euro. Tot 2008 kende Nederland een grote economische bloei, maar ook
een toename van de sociale verschillen.

Slide 3 - Diapositive

Syllabus: Maatschappelijke visie 1978-2008

In plaats van het sociaaldemocratische idee van de maakbare samenleving was een
liberaal vertrouwen in de zelfredzaamheid van burgers dominant geworden. De kleinere 
rol van de overheid, de grotere rol van de commercie en de ontzuiling maakten
verdergaande individualisering mogelijk. Wetten en beleid, zoals het gedoogbeleid ten
aanzien van softdrugs en de Algemene Wet Gelijke Behandeling, ondersteunden dit.
Internationaal liep Nederland voorop met onder andere de regeling van het homohuwelijk
en de euthanasiewetgeving. Het leverde een beeld op van een welvarende, vrije en zeer
tolerante samenleving. 

Slide 4 - Diapositive

Syllabus: Nederland Internationaal 1978-2008

Nederland moest in de jaren 1990 haar plaats in Europa en de wereld opnieuw bepalen.
Tot in de jaren 1980 zag Nederland zich als gidsland. Er waren grote demonstraties tegen
de plaatsing van kruisraketten op Nederlands grondgebied. Door het einde van de Koude
Oorlog kreeg de NAVO een andere rol en werden NAVO en de Europese Unie sterk
uitgebreid. In Europa werd de Nederlandse invloed hierdoor kleiner. Na de val van
Srebrenica werd Nederland terughoudender in haar internationale ambities.

Slide 5 - Diapositive

Syllabus: Cultuur
Na de jaren 1960 was de jeugdcultuur gefragmenteerd geraakt. Jongeren van diverse
sociale en etnische achtergronden ontwikkelden hun eigen stijlen. Tijdens de
economische crisis kwamen de punk- en kraakbeweging op. Punkers hadden weinig
geloof in de toekomst; de verwante kraakbeweging bekritiseerde de woningnood en
verzette zich, soms ook met geweld, tegen de bestaande orde. In de Verenigde Staten
zetten Afro-Amerikaanse jongeren zich met rapmuziek af tegen het racisme in hun
omgeving. Ook in Nederland werd rap vanaf de jaren 1990 een toonaangevende
jeugdcultuur. De gabbercultuur, die in dezelfde tijd in Nederland ontstond, was apolitiek.

Slide 6 - Diapositive

Syllabus: Internet; een externe technologische ontwikkeling 

De introductie van internet, de doorbraak van de mobiele telefoon en de komst van
digitale sociale netwerken veranderden de communicatie. Niet alleen de leefstijl van
jongeren, maar ook die van ouderen, raakte daardoor meer geglobaliseerd. De digitale
revolutie werd in Nederland snel opgepakt.

Slide 7 - Diapositive

Syllabus: Europa en migratie 
Migratie nam verder toe. Door het Verdrag van Schengen werd vanaf het midden van de
jaren 1980 vrij verkeer van personen binnen Europa mogelijk. Dit bevorderde de
internationale oriëntering van Europese burgers. Zo studeerden steeds meer studenten
een periode in het buitenland. Bij conflicten en humanitaire crises in de wereld liep de
instroom van asielzoekers soms sterk op. Verschillende Nederlandse kabinetten en vrijwel
alle politieke partijen ondersteunden tot het einde van de jaren 1990 het idee van een
multiculturele samenleving.

Slide 8 - Diapositive

Syllabus: polarisatie en multiculturele samenleving 

Rond 2000 nam de polarisatie in Nederland toe. Niet iedereen profiteerde van de
economische groei. Mensen ervoeren een kloof tussen burgers en politiek en verzetten
zich tegen Europese samenwerking en het multiculturalisme. Over migratie en de rol van
de islam in een open samenleving ontstonden heftige debatten. De terreuraanslagen van
11 september 2001 en de moord op de politicus Pim Fortuyn in 2002 joegen angst aan en
vergrootten de tegenstellingen.
Vanaf 2002 werd het multiculturalisme vervangen door beleid dat gericht was op
integratie of assimilatie van groepen migranten. Een nieuwe economische crisis die in
2008 uitbrak toonde opnieuw de tegenstellingen die in de samenleving waren ontstaan.
Tegelijkertijd behoorde Nederland in het eerste decennium van de 21e eeuw nog altijd tot
de welvarendste, gelukkigste en meest gelijkwaardige landen van de wereld.

Slide 9 - Diapositive

Slide 10 - Diapositive

De staat zorgt voor je
Sociale zekerheid = Iedereen die niet voor zichzelf kan zorgen, heeft recht op een uitkering van de overheid.  Je bent altijd verzekerd van een minimum aan bestaansmiddelen.
Verzorgingsstaat = Een staat waarin de overheid voor de inwoners zorgt.  De staat zorgt voor een minimum aan bestaansmiddelen door onder andere uitkeringen en toeslagen.

AOW (1957): Algemene Ouderdoms Wet
= basispensioen voor alle werkenden wanneer zij een bepaalde leeftijd bereiken.
= sociale zekerheid voor ouderen.
Ingevoerd door Drees 
Eerste echte sociale wetgeving van na de Tweede Wereldoorlog
Onthoud: hoe ouder mensen worden... hoe hoger de kosten voor de overheid...

Slide 11 - Diapositive

Van aparte landen naar eenheid

Slide 12 - Diapositive

1952: EGKS
Idee: geen douanecontroles en invoerheffingen voor:
  • Kolen
  • Staal
Waarom juist die twee producten?

Europese Gemeenschap Kolen Staal 


Slide 13 - Diapositive

Zes landen doen mee
  • 1957: zij doen de grenzen open voor alle producten (E.E.G.)
(Europese economische gemeenschap) 
Een economisch bestuur in Brussel heeft voor handel meer macht heeft dan de landen.
  • Dit wordt later de Europese Unie



Slide 14 - Diapositive

Slide 15 - Diapositive

Consumptie
Welvaart + (meer) vrije tijd + succesvolle industrie zorgt voor:
Toename aantal apparaten in huishouden (televisie, stofzuiger, auto)
Toename aantal en locatie van vakanties

Slide 16 - Diapositive

Slide 17 - Diapositive

Maatregelen onder Lubbers

Slide 18 - Diapositive

Poldermodel
In het Akkoord van Wassenaar (1982): Werkgevers, vakbonden en de overheid komen tot compromis   overheid voert loonmatiging in als ruil voor arbeidstijdverkorting. 
Gevolgen: daling  werkeloosheid
Stijging concurrentiepositie bedrijven en verbetering export (= inkomsten) 

Zorgt voor politieke rust en dus vertrouwen in overheid en economie.


Slide 19 - Diapositive

Bezuinigingen
Bezuinigingen op de verzorgingsstaat
privatisering en opdeling van staatsbedrijven
Bijvoorbeeld PTT wordt Post NL en KPN

Slide 20 - Diapositive

Verdrag van Maastricht (1992)
Afspraken:
  • Europese Gemeenschap wordt Europese Unie
- Krijgt deel wetgevende macht
- Handelsafspraken
  • Gemeenschappelijke munt (-> Euro 2002)

Slide 21 - Diapositive

Lubbers (3 kabinetten) 1982-1994 
Bracht de economische stagnering en groei staatsschuld ten einde via het poldermodel en invoeren liberaal beleid: bezuinigingspolitiek.
- Verkleinde de verzorgingsstaat
-Privatiseerde bedrijven
-Sloot compromissen en zorgde voor stabiele kabinetten via management van crises. 

Slide 22 - Diapositive

Slide 23 - Vidéo

Gebruik de bron. Deze bron gaat over de bezuinigingspolitiek van de jaren 80. Leg uit met een bronelement hoe de tekenaar denkt over deze politiek.

Slide 24 - Question ouverte

Slide 25 - Diapositive

Economie herstelt 
Nieuwe liberale politiek leidt tot verandering in sociaal-maatschappelijke verhoudingen: individualisering
De economie herstelt en leidt tot sterk groeiende welvaart.
Mede dankzij internet en wegvallen Europese handelsbelemmeringen stijgt de welvaart
Maar: ook de sociale ongelijkheid stijgt. 

Slide 26 - Diapositive

TOENAME SOCIALE VERSCHILLEN

Toenemende tweedeling:
sociaal-economische bovenlaag (rijk door aandelen, huizenbezit, nieuwe economieën) heeft het goed;
sociaal-economische onderlaag heeft het niet goed (langdurige werkloosheid, slechte huisvesting, weinig perspectief)

Slide 27 - Diapositive

Slide 28 - Diapositive

Slide 29 - Diapositive

 Algemene Wet Gelijke Behandeling:
Voorbeeld vooruitstrevendheid en verre gevolgen voor individualisering
Voorbeeld van veranderende maatschappij & vooruitstrevendheid van Nederland jaren '90 - 08
De wet is in 1994 in werking getreden en biedt bescherming aan mensen die gediscrimineerd worden op grond van:
  • godsdienst/levensovertuiging
  • politieke gezindheid
  • ras, afkomst
  • geslacht: man, vrouw, transgender (transseksuelen, travestieten, interseksuelen)
  • zwangerschap
  • nationaliteit
  • hetero- of homoseksuele gerichtheid (biseksuele gerichtheid)
  • burgerlijke staat: gehuwd of ongehuwd, wel of geen geregistreerd partnerschap

1 april 2001: legalisering homohuwelijk 
2002: euthenasiewetgeving 

Slide 30 - Diapositive

Begrippen uit deze les
moedernegotie
commerciële landbouw
handel

Slide 31 - Diapositive


Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Slide 32 - Question ouverte


Stel 1 vraag over iets dat je
deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Slide 33 - Question ouverte

Slide 34 - Diapositive