4.2 De stedelijke burgerij

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Tijdvak 4: Steden en staten

Paragraaf 2

Gefeliciteerd

Arya

Wisbordjes

Wat heb je onthouden van paragraaf 4.1?

Schrijf 3 woorden op

Steden groeien uit tot regionale centra

Agrarisch-urbane samenleving

plaats voor ambacht & handel

bijvoorbeeld op een markt

Wisbordjes

Geef 1 oorzaak waarom er verstedelijking plaats vond.

Wisbordjes

Waarom zijn de Hanzen belangrijk voor de opkomst van steden?

Wisbordjes

Waarom ontstond er nijverheid en ambachten?

Vragen die je kunt beantwoorden aan het einde van de les:

• Op welke wijze neemt de zelfstandigheid van de steden toe?
• Welke groepen leefden er in de steden?
• Op welke wijze zorgt verstedelijking voor meer vrijheid in Europa?
  

In deze les:

  Kenmerkend aspect:
 De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden

Wisbordje

Welke belangrijke kenmerken heb jij opgeschreven uit paragraaf 2?

Stadsrechten (het contract)

Stadsrechten

Als een stad zichzelf wilde besturen, had een stad stadsrechten nodig. 

Deze werden verleend door de koning of een heer, die in dat gebied de baas was.

Burgers in steden:

- betaalden voor het stadsrecht

- kregen eigen rechtspraak

- werden vrijgesteld van herendiensten 

Burgerrecht kun je kopen

eis: jaar en 1 dag in stad wonen

Geestelijken en waren ook beschermd door het stadsrecht

Stedelijke burgerij

Door de opleving van de steden kwam er ook een nieuwe bevolkingslaag: de stedelijke burgerij (handelaren, ondernemers, ambachtslieden).

Deze stadbewoners kregen privileges van de koning.

→ Koningen stimuleerden vrije steden want:

• In een rijke stad kan je meer belasting vragen
  
• Meer handel betekent meer tol
  

2 punten:

Een bewering:

De opkomst van handel en nijverheid droeg bij aan de versterking van het centrale gezag in de late middeleeuwen.

Leg deze bewering uit.

Examenoefening 1

Kern van een juist antwoord is:
-Door de opkomst van handel en nijverheid (kwam een geldeconomie op gang en) kon de vorst belasting heffen in geld / geld krijgen in ruil voor
stedelijke privileges 1
-waardoor er ambtenaren konden worden aangenomen (die de centrale
macht versterkten) / waardoor huurlegers konden worden gevormd (waardoor de macht van de feodale adel verminderde) 1

Antwoord opgave 1

2 punten
Gebruik de bron
De bisschop van Utrecht en de graaf van Holland zijn in de dertiende eeuw verwikkeld in een machtsstrijd. Een historicus gebruikt deze tabel om de machtsstrijd te illustreren.
Beredeneer op welke manier hij informatie uit de tabel hiervoor kan gebruiken.

Examenoefening 2

Antwoord opgave 2

Formatieve toets: Nagekeken met feedback.

Huiswerk: 2, 4, 5

Volgende les: 2.4 Kerk en staat. Boeken mag je thuis laten. Neem WEL je schrift mee.
Volgende week: Herhalen en ruimte voor vragen

Afsluiten