Les haben, sein, werden en zwakke werkwoord_070322

• Duits
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

LERNZIELE

Aan het einde van dit stukje les weet je:

*vervoeging van de werkwoorden haben - sein - werden in alle tijden

*weet je de vervoeging van het zwakke ww in alle tijden

 

haben - sein - werden

Weten jullie het nog?

Fülle die richtige Form des Verbes im Präsens und Präteritum aus:

Präsens und Präteritum

(haben) 

Vati, du ………../………….. mir noch kein Taschengeld gegeben.

Präsens und Präteritum

(sein) 

Wann …………………../……………………..ihr zu Hause?

Präsens und Präteritum

(werden) 

Auf einmal ………………/………………… es furchtbar kalt.

het persoonlijk voornaamwoord

ich

du

er/sie/es

wir

ihr

sie

Sie

ich

du

er, sie, es

wir

ihr

sie, Sie

e

st

t

en

t

en

haben -> uitzondering

hab

hab

hab

hab

hab

hab

ha

ha

st

t

de uitgangen bij du en er blijven hetzelfde, maar de stam verandert:

hab -> ha

uitleg

ich

du

er, sie, es

wir

ihr

sie, Sie

bin

bist

ist

sind

seid

sind

sein -> uitzondering

uitleg

ich

du

er, sie, es

wir

ihr

sie, Sie

e

st

t

en

t

en

werden -> uitzondering

werd

werd

werd

werd

werd

werd

wirst

wird

du en er zijn onregelmatig. De rest van het werkwoord is regelmatig!

Let op de exta 'e'.

e

e

e

uitleg

Het zwakke werkwoord

Zwakke werkwoorden

...zijn regelmatig

...worden volgens een vast schema vervoegd

Er bestaat ook een handig ezelsbruggetje voor. 

Wat is een zwak werkwoord?

• Wanneer je het werkwoord in de verleden tijd zet is er geen klinkerverandering

• Nederlandse zwakke werkwoorden zijn vrijwel altijd ook in het Duits zwak
  

Ezelsbruggetje

Achter de stam van het werkwoord komen de uitgangen:

(FE)    E - ST - T - EN - T - EN

 

Hoe krijg je de stam?

In het Duits krijg je de stam door

van het hele werkwoord

de -en of -n (als er geen 'e' voor staat)
weg te laten

Voorbeelden:
machen > mach;  spielen > spiel;  radeln > radel

Voorbeeld: machen (doen, maken)

(ik)

(hij)

(hij/zij/het)      (wij)

(jullie) 

(zij/u)   

ich

du

er/sie/es

wir

ihr

sie/Sie

mach e              

mach st 

mach t 

mach en

mach t

mach en

Hoe ziet de verleden tijd eruit?

(ik)

(hij)

(hij/zij/het)      (wij)

(jullie) 

(zij/u)   

ich

du

er/sie/es

wir

ihr

sie/Sie

mach te             

mach test

mach te

mach ten

mach tet

mach ten

Hoe ziet het voltooid deelwoord eruit?

In het Nederlands is dit bij de zwakke werkwoorden vaak ge-/be- ervoor en -t/-d erachter.

In het Duits is dit
ge- + stam + -t

Bijv: machen > gemacht;  spielen > gespielt.

Hoe ziet de gebiedende wijs  eruit?

De gebiedende wijs kent in  het Duits drie vormen:

enkelvoud: Stamm + e

meervoud: Stamm + t

beleefdheidsvorm: Stamm + en + Sie

Bijv: mache > macht > machen Sie

LET OP!

Eindigt de stam op een -d of een -t, dan moet je altijd een -e na de stam hebben,  bijvoorbeeld melden en antworten. 

De werkwoorden 

atmen, öffnen, regnen, rechnen, zeichnen en begegnen 

hebben dit ook.

LET OP!

Eindigt de stam op een sisklank (s, z, x, ß) dan krijg je bij du in de O.T.T. alleen een -t als uitgang. 

Bijvoorbeeld:

du tanz t

du setz t

LET OP!

Eindigt het werkwoord op -eln (handeln, sammeln) dan verschuift de l bij ich in de O.T.T. een plaats naar links. 

Bijvoorbeeld:

ich handle, maar du handelst     

ich sammle, maar du sammelst

Deze drie regels gelden ook voor de andere tijden!

Even oefenen nu!

Fülle die richtige Form des Verbes im Präsens und Präteritum aus:

Er (behaupten)……………../…………………, mich nicht zu kennen.

Fülle die richtige Form des Verbes im Präsens und Präteritum aus:

 Das Volk (wählen)………………../…………………… ein neues Parlament.

Fülle die richtige Form des Verbes im Präsens und Präteritum aus:

Es (regnen)…………………./…………………… schon die ganze Zeit!

Fülle die richtige Form des Verbes im Präsens und Präteritum aus:

Wo (kaufen)………………/……………….. ihr solche billigen Sachen?