Examentraining 5

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Schrijfdoel

• informatie geven of krijgen;
• overtuigen;
• mening geven;
• tot handelen aanzetten. 

Tekstsoort

• informatie geven of vragen: zakelijke brief of e-mail | formulier;
• overtuigen: artikel voor een jongerenkrant | klachtenbrief;
• mening geven: persoonlijke brief of e-mail | ingezonden stuk;
  
• tot handelen aanzetten: sollicitatiebrief.

Of...

• advertentie;
• verslag;
• korte instructietekst;
• gebruiksaanwijzing;
• schriftelijk verzoek. 

Lezerspubliek

Voor wie schrijf ik?

• klasgenoten;
• ouders;
• docenten;
• buren;
• instanties;
• voorzitters;
• ...

Beoordeling

• inhoud;
• taalgebruik;
• presentatie/conventies.

Bijvoorbeeld:

• 6
• 5
• 2

Schrijfplan

• voorbereiding;
• uitvoering;
• controle;
• herschrijven. 

Opbouw alinea

1. Kies het deelonderwerp waarover je wilt schrijven en bedenk een kernzin. Dat wordt de belangrijkste zin van de alinea, een soort samenvatting van wat je wilt vertellen.

2. Formuleer de rest van je alinea. Dat is uitleg bij je kernzin, bijvoorbeeld een toelichting of voorbeeld (beide).

Schrijfstijl

• let op de zinsbouw;
• gebruik niet steeds dezelfde woorden;
• spreek de lezer op de juiste manier aan;
• schrijf actief;
• schrijf in de tegenwoordige tijd;
• geef passende voorbeelden;
• geef een tekst samenhang.

Zakelijke brief/

e-mail

• afzender;
• plaats en datum;
• geadresseerde;
• onderwerp
• aanhef;
• briefinhoud;
• slotformule;
• ondertekening;
• bijlagen.

Persoonlijke brief/ e-mail

• plaats en datum;
• aanhef;
• logische opbouw;
• alinea-indeling;
• afsluiting;
• je naam. 

Artikel

• (pakkende) niet al te lange titel;
• logische opbouw;
• alinea-indeling;
• witregels tussen alinea's;
• naam en eventuele functie. 

Artikel

Inleiding

• Noem het onderwerp.
• Probeer de lezer te interesseren door bijvoorbeeld een anekdote, een samenvatting of de aanleiding te noemen.

Kern

• Werk de tekst uit per deelonderwerp of per argument.

Slot

• Geef een samenvatting of conclusie.

Ingezonden stuk

Inleiding

• aanleiding voor het schrijven van het ingezonden stuk
• je mening
• de naam van de krant of het tijdschrift, de schrijver en de publicatiedatum, als je reageert op een gepubliceerd artikel

Ingezonden stuk

Kern

• uitwerking van je inleiding
• argumenten bij je mening
• eventueel weerlegging van tegenargumenten

Slot

• oplossing, conclusie, aanbeveling of oproep

Ingezonden stuk

Schrijfregels

• Doe niet ingewikkeld of te populair.
• Houd het kort. Maak je zinnen niet te lang.
• Schrijf over concrete zaken.
• Schrijf persoonlijk in plaats van afstandelijk.
• Maak je alinea's niet te lang. Gebruik eventueel tussenkopjes.
• Zorg voor een aansprekende titel.
• Vermeld je naam (eventueel plaatsnaam) onder je ingezonden stuk.

Formulier

1. Lees de opdracht intensief.
2. Lees daarna het formulier globaal door.
3. Bekijk waar je wat moet invullen, aankruisen of doorstrepen.
4. Vul het formulier eerst met potlood in. Gebruik blokletters en werk binnen de kaders.
5. Geldt een vraag niet voor jou? Vul dan in: n.v.t. of plaats een streepje.
6. Controleer goed of je alle gevraagde informatie hebt ingevuld.