Les 3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Voor de les begint

• Opdracht 4 t/m 14  (12 hoeft niet)

Het is aan jullie om tegen die tijd alle opdrachten af te hebben. Ben je klaar? Help je klasgenoten dit doel ook te behalen.

Ik start de timer rond 09:15 en start de les zodra de timer voorbij is. 

Werkboekopdrachten bespreken

Uitleg historische bronnen

Kleine pauze in het lokaal

Meesterproef

Planning van les 3

Les 3: Wat zijn historische bronnen?

Opdrachten afronden

Maken opdrachten:

4 tot en met 14  

(12 hoeft niet!)

Bedoelde en onbedoelde gevolgen

Bedoeld gevolg is dat vooraf de bedoeling was dat dit zou gebeuren 

Onbedoeld gevolg is dat vooraf niet de bedoeling was dat dit zou gebeuren.

Les 3 Wat zijn historische bronnen?

Leerdoelen

-Je weet wat geschreven/ongeschreven bronnen zijn

-Je weet wat directe/indirecte bronnen zijn

-Je kan uitleggen of een bron representatief/bruikbaar is

Wat doen historici?

• Een historicus is iemand die de menselijke geschiedenis bestudeert

• Historici vragen zich niet alleen af wat er in het verleden gebeurde, maar ook waarom dingen gebeurden 

• Hiervoor gebruiken ze allerlei soorten bronnen

Wat zijn(historische) bronnen?

Een bron is iets waar men informatie vandaan haalt

Een historische bron is elk object/tekst dat informatie geeft over het verleden en zelf dus ook uit het verleden komt.

Geschreven bronnen

• Boeken
  
• Brieven
• Spijkerschrift
  
• Hiëroglyfen
  

Ongeschreven bronnen

• Grotschilderingen
  
• Voorwerpen
• Gebouwen
  
• Schilderijen
  
• Graven
• Foto's en film

Het dagboek van Anne Frank

1. Geschreven bron
2. Ongeschreven bron

Kleitablet met spijkerschrift

1. Geschreven bron
2. Ongeschreven bron

Prehistorische grotschildering

1. Geschreven bron
2. Ongeschreven bron

Video maanlanding

1. Geschreven bron
2. Ongeschreven bron

Directe bronnen 

• Zijn in de tijd waarover ze gaan gemaakt

• Zijn meestal gemaakt door iemand die zelf bij de gebeurtenis aanwezig was.

Directe bronnen

Voorbeelden:

• Dagboek van Anne Frank
• Brieven van de Franse koning Lodewijk XVI
• Meubels uit het paleis van Versailles
• Filmbeelden van de maanlanding
• Foto's uit de Eerste Wereldoorlog
• Interview met iemand die de Tweede Wereldoorlog heeft meegemaakt

Indirecte bronnen 

• Zijn gemaakt door iemand die er niet zelf bij was.

(Bijvoorbeeld omdat hij later leefde óf omdat hij ergens anders woonde)

• Heeft de informatie gekregen via andere bronnen (geschreven of ongeschreven)

Indirecte bronnen 

Voorbeelden:

• Jouw geschiedenisboek
• Een artikel over Anne Frank op Wikipedia
• Een documentaire over de de Franse Revolutie
• Mevrouw Rook wanneer zij uitleg geeft over een historische gebeurtenis

Een bron is altijd

geschreven of ongeschreven

+

Directe of indirecte bron

Bron

Is dit een directe of indirecte bron?
Leg uit waaraan je dat ziet!

Historische vaardigheden

De basis

Bruikbaarheid en representativiteit van bronnen

REPRESENTATIVITEIT

Bij de beoordeling van de representativiteit van een bron, onderzoek je of de bron geen uitzondering is. Bij de beoordeling van de representativiteit van een bron ga je in op:

• Zijn er meer van dit soort bronnen?
• Hoe algemeen geldig is de inhoud van de bron?
• Op hoeveel informatie kon de maker zich baseren?

Opdracht 1

A. Hoe ziet een schooldag op  school eruit?

Schrijf in steekwoorden en beknopte zinnen

Waarschijnlijk heb je in niet geschreven:

We was de woensdag van de bufferweek en ik had al mijn sterretjes al weggewerkt. Hierdoor mocht ik vroeg naar huis

• Ik vroeg om EEN schooldag te beschrijven. Toch koos je hier niet voor...
• Nee, natuurlijk niet! Die dag is namelijk eerder een uitzondering... en dus niet representatief!

b. Is de schooldag representatief voor alle middelbare scholieren in Nederland?

 Waarom wel en waarom niet?

Even pauze

Meesterproef

1. Bedenk een onderzoeksvraag naar keuze
2. Zoek verschillende soorten bronnen bij je onderzoek
3. Zijn de bronnen representatief?
4. Hoe is de bron bruikbaar voor jouw onderzoek?

Opdracht 2: 

1. Is hij representatief voor Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog? 
2. Is zijn mening representatief voor de nazi's?
3. Is zijn mening over joden representatief voor alle Duitsers?
4. Is zijn mening bruikbaar voor een onderzoek?

Wij, met onze 21e-eeuwse normen en waarden: 

• Hoe konden ze dit nou doen!
• Dit is toch niet normaal?

• Pas op met het veroordelen van zaken uit een andere tijd.
• In de jaren '70 waren er andere normen en waarden en andere omstandigheden dan nu.