10. 8 okt: Literatuur (start)

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Communiceren doe je samen 2

Welkom vwo 4D

Op tafel:

Map/schrift, pen, oefenboek

• Jas uit en over je stoel.
  
• Telefoon in je tas.
• Tas op de grond.

Communiceren doe je samen 2

• Afsluiten communicatie les 2,3,4,6
• Literatuur les 1-3

Vandaag dinsdag 8 oktober:

Les 2: 

Onderwerp

Deelonderwerpen

Hoofdgedachte

Kernzin

Les 3: 

1. Tekstsoorten: waarderende, informerende en verhalende.

2. Tekstdoelen: beschouwen, overtuigen, informeren, instrueren, activeren en amuseren.

3. Tekstvoorbeelden/Tekstvorm: ingestuurde brief, rectificatie en column

Les 4

Titel

inleiding

kern

slot

Les 6

Alinea

Alinea-indeling

Tekstverband

Signaalwoorden

Leerdoelen 

1. Je kunt de verschillen tussen literatuur en lectuur benoemen. Je kunt een aantal literaire begrippen uitleggen. 

VWO

- minimaal 12 literaire werken (4 werken per jaar)

>> in periode 3 lees je 2 werken.

- oorspronkelijk in de Nederlandse taal

- twee van voor 1880

00:40

Wat is het verschil tussen literatuur en lectuur?

>>> filmpje

40:00 - 44:30

1. Wat zijn volgens Connie Palmen kenmerken van literatuur?
2. Wat is de mening van Saskia Noort over literatuur? 

Fictie: verzonnen verhalen

Lectuur:

- simpele verhaallijn

- voorspelbaar patroon (clichés)

- oppervlakkige personages

Literatuur

- diepgang

- verrassend/uniek

- personages uitgewerkt tot karakter

- ruimte voor interpretatie

- kritische houding

Begrippen:

• Perspectief 
  
• Tijd 
  
• Ruimte
  
• Genre
  
• Motieven
  
• Thema

Perspectieven:

• Ik-perspectief
• Personaal perspectief
• Auctoriaal/Alwetend

Ik-perspectief

• Je ziet alles door de ogen van de verteller;
• Geschreven in de ik-vorm;
• Je leert de ik-persoon heel goed kennen;
• Je komt niet te weten wat andere personages voelen of denken.

Ook wel 'ik-verteller' genoemd. 

Personaal perspectief

• Je ziet alles door de ogen van één persoon;
• Het is geschreven in de hij- of zij-vorm;
• Je leert de hoofdpersoon goed kennen.

Ook wel 'personale verteller' genoemd. 

Alwetend perspectief

• De verteller is iemand die alles weet van alle personages;
• Geschreven in de hij- en zij-vorm;
• Komt te weten wat alle personages zien, horen, voelen en denken;

• Verteller weet wat er is gebeurd en wat nog gaat gebeuren.

Ook wel 'alwetende verteller' genoemd. 

Tot hier gekomen. 

Tijd:

• Vertelde tijd: de tijd in het verhaal
  
• Verteltijd: de tijd die het kost om het verhaal te lezen 

Ruimte:

• Omgeving in het verhaal
•  Beschrijf de ruimte

Genre:

• Psychologisch
• Spannend
• Liefde
• Et cetera...

Motieven:

• De herhaling van gebeurtenissen, gedragingen en gevoelens van personages. 
• Voorbeeld: een dobbelsteen die naar toeval verwijst. 
• Voorbeeld: een roos die naar de liefde verwijst. 
• Abstracter voorbeeld: roman Tweede Wereldoorlog: trouw en verraad
  

Thema:

• Een belangrijk onderwerp van een verhaal
• Vaak één duidelijk thema, soms ook meerdere thema's te koppelen aan een verhaal
• Bijvoorbeeld: zelfontwikkeling, vriendschap, eerlijkheid, 

Beantwoord de volgende vragen tijdens het kijken:

1. Wat is de vertelde tijd?

2. Hoe kun je de ruimte beschrijven?

3. Wat is het genre?

4. Herken je motieven?

5. Wat is het thema? 

https://ntr.nl/KORT/7/detail/Kort-Mensendagen/VPWON_1289836

1. Wat is de vertelde tijd?

• Misschien jaren, telkens opnieuw geboren worden als kikkervisje. Of: een periode van een paar maanden waarin de man van vrolijk naar stil gaat.  

2. Hoe kun je de ruimte beschrijven?

• Grote ruime vijver met waterplanten en riet eromheen. Het huis waar de man woont is steriel opgezet, weinig planten of felle kleuren.  

3. Wat is het genre?

• Psychologie

4. Herken je motieven?

• De muziek die terugkomt, de auto, de natuur
• Terugkerend naar de oorsprong, verlangen naar vroeger

5. Wat is het thema? 

• midlifecrisis
• identiteit en twijfel

Begrippen uit deze les

Literatuur:

Perspectief

Tijd

Ruimte

Genre

Motieven

Thema