9.5 Water winnen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

T4         9.5 Water winnen

Plan van de les

Bespreken van HW

Uitleg over 9.5 (Water winnen)

Als er wat tijd over is: extra uitleg voor de herkansing

Doelen

Je kunt 2 manieren beschrijven van het winnen van water

Je kunt de termen hard water en DH beschrijven

Je kunt vier manieren beschrijven om water te ontharden.

Welke soorten water ken je?

Welke twee waterbronnen zijn de belangrijkste bronnen voor de winning van drinkwater?

1. grondwater en zeewater
2. regenwater en oppervlaktewater
3. grondwater en oppervlaktewater
4. regenwater en zeewater

Winning van drinkwater

De twee belangrijkste bronnen voor de winning van drinkwater zijn oppervlaktewater en grondwater. 

De winning van drinkwater verloopt via een aantal stappen

Hoofdstuk 7. Water en reinigen

§7.2 Water winnen en gebruiken

Waterzuivering van grondwater

Blokschema

Waterzuivering oppervlakte water

Blokschema

Hard Water

Hard water bevat veel calcium- en magnesium-ionen

Hoe komen Ca²⁺ (en Mg²⁺) ionen in water?

Regenwater bevat CO₂, dit is een beetje zuur. Dit komt op gesteentes terecht. Deze gesteentes bevatten calciumcarbonaat (CaCO₃). Als het regenwater hierop valt, lost het calciumcarbonaat op:

CaCO₃(s) + CO₂(aq) + H₂O (l) --> Ca²⁺ (aq) + 2HCO₃^- (aq)

De hardheid van water druk je uit
in Duitse Hardheidsgraden (DH):

1 DH = 7,1 mg Ca²⁺ per liter 

Water ontharden door:

• vooraf verhitten. 
• ontharder toevoegen. 
• ionenwisselaar gebruiken. 
• ontharden met groene zeep

Ontharden door:

Verhitten van hard water:

Ca²⁺ (aq) + 2HCO₃^- (aq) --> CaCO₃(s) + CO₂(aq) + H₂O (l).

Calciumcarbonaat is slecht oplosbaar, dus dit noem je ook wel de kalkaanslag/ketelsteen.

Dus bij verwarming/waterkoker etc krijg je vorming van ketelsteen als je hard water gebruikt.

Nog een nadeel: er is meer zeep nodig bij het wassen.

Ontharden door: 

ontharder toevoegen. 

Een ontharder bevat een negatief ion dat met Ca²⁺ een neerslag veroorzaakt. bijv. F- of PO43-

De neerslag kun je vervolgens filtreren. 

Ontharden door: 
ionenwisselaar gebruiken. 

Vaste stof die aan het oppervlak negatief geladen is, hieraan zitten natrium-ionen. Calcium-ionen uit het water worden  ingewisseld door natrium-ionen

Ontharden met groene zeep

Groene zeep schuimt slecht in hard water. De calcium-ionen reageren namelijk met de zeep-ionen.

 

De gevormde neerslag noem je kalkzeep. In de oplossing bevinden zich geen calcium-ionen meer, omdat deze zijn neergeslagen. Deze methode gebruik je niet vaak, omdat het gevormde kalkzeep neerslaat als een vettige stof.

aan de slag

LEES de tekst van 9.5 en MAAK de opdrachten

Plan van deze les

Bespreken HW 9.4

Maken vraag 1 tm 12 van 9.5

Eerst 15 minuten zelfstandig

Dan 15 minuten met rustig overleg

Dan naar eindexamensite -> Toets maken die klaar staat

Van elkaar ga je de toets dan nakijken.