Bezinken, filtreren, adsorberen

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom H3A

H3B

SCHEIDINGSMETHODEN 1

Bezinken

Filtreren

Adsorberen

voorkennis

Je kent de begrippen

• suspensie: vaste stof in vloeistof (troebel)
• oplossing: vaste stof of vloeistof in een oplosmiddel (helder, mag gekleurd))
• emulsie: vet/olie en water blijven gemengd door een emulgator

Doelen van deze les:

1. Je weet wat een scheidingsmethode is
2. Je kent de methoden  bezinken, filtreren en adsorberen
3. Je weet bij welk soort mengsels deze methoden worden gebruikt

Scheidingsmethoden

Bij het toepassen van scheidingsmethoden haal je de componenten (ingredienten) uit een mengsel.

Je maakt daarbij gebruik van verschillen in stofeigenschappen.

Bezinken/afschenken

De vaste deeltjes in een SUSPENSIE zakken naar de bodem. Na enige tijd kun je de heldere vloeistof afschenken.

Verschil in stofeigenschap: dichtheid, oplosbaarheid

Bezinken/afschenken

• Vul een limonadeglas voor driekwart met water
• Roer een eetlepel zand of aarde door het water
• Maak een foto
• Laat enige tijd staan (paar uur mag best)
• Maak een foto
• Lever de foto's in
• Is de vloeistof schoon genoeg om af te gieten?

Filtreren

Filtreren is sneller dan bezinken/ afschenken. 

Je giet de suspensie dan op een filter dat in een trechter zit. Het residu blijft op het filter liggen, het heldere filtraat wordt opgevangen.

Verschil in stofeigenschap:

oplosbaarheid; deeltjesgrootte

59-62

Het filtraat is een mengsel van zout en water en dus geen zuivere stof.

Het residu bestaat alleen uit zand en is dus zuiver.

Filtreren1

• Neem een mengsel van zand, zout en water
• Giet dit door een filter en vang het filtraat op.
• Ligt er iets in je filter? Hoe smaakt het filtraat?

Conclusie: bij een OPLOSSING werkt filtreren niet

(Neem als filter een koffiefilter of 2 laagjes keukenpapier of een propje watten). Maak foto's en stuur op

Filtreren2

Soms werkt filtreren ook bij emulsies. Lebneh of hangop zijn heerlijke voorbeelden. Neem een schone, natte theedoek en leg die in een zeef die op een pan ligt. Giet hierop een pak (Grieks/Turkse) yoghurt en zet minstens 24 uur op een koele plek met de punten van de doek over elkaar heen gevouwen. Gebruik karnemelk ipv yoghurt voor hangop. Doe er bijvoorbeeld komijn, zout, graantappel, kaneel, munt etc. op.

Adsorberen

Aan een adsorptiemiddel (actieve koolstof bijvoorbeeld)  plakken kleur-, geur- en smaakstoffen of verontreigingen in een oplossing. Daarna filtreren.

Adsorberen

Adsorberen wordt op grote schaal toepast bij de productie van drinkwater. Ook aquariumfilters bevatten actieve koolstof als adsorptiemiddel.

Gasmaskers zijn ook vaak met een adsorptiemiddel uitgerust.

Verschil in stofeigenschap

Aanhechtingsvermogen

Adsorberen

Leg een bbq kooltje op een krant, vouw de krant dicht en verpulver met een hamer (doe dat buiten...).

Doe een schep koolstof in een glas met cassis, thee, spiritus (brandgevaarlijk!) of rode wijn, roer goed door en zet een kwartiertje weg. Filtreer (driedubbel, natgemaakt) en bekijk het flitraat goed. Proef ook (maar niet bij spiritus..). Stuur foto's.

Onderzoek of het ook met cola werkt.