Thema 3 Genetica les 9 multipele allelen en letale allelen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Basisstof 6

Multipele allelen

letale factoren

Mitochondriaal DNA

Men kruist twee organismen met de volgende genotypen: AaBbCcdd x aaBbccDd. Hoe groot is de kans op een nakomeling die voor alle genen homozygoot recessief is? (niet gekoppelde genen)

Uitwerking

Kruising: AaBbCcdd x aaBbccDd

De kans op aabbccdd is:

Aa x aa -> 50% kans op aa

Bb x Bb -> 25 % kans op bb

Cc x cc -> 50 % kans op cc

dd x Dd -> 50 % kans op dd

Dus: 1/2 x 1/4 x 1/2 x 1/2 = 1/32

Multiple allelen

Soms zijn er meerdere dominante allelen en één recessieve. Bij bloed is : I^A  I^B en i.  I^A en I^B zijn onvolledig dominant, i is recessief. 

Dit noemen we multiple allelen. 

Een mens heeft nog wel maar 2 van deze allelen bij zich (blijft in een paar voorkomen) maar er zijn meerdere mogelijkheden. 

Bloedgroepen:  welke antigenen zijn aanwezig op membraan bloedcellen

Het genotype bij bloedgroepen. 
'I' met een toevoeging. 
Overerving met Multiple Allelen.

Vorm van co-dominante overerving 

Bloedgroepen zijn een vorm van co-dominante overerving.

Wat kan het genotype van iemand met bloedgroep A zijn?

1. IA IA
2. IAi
3. IA IA en i i
4. IA IB en IA IA

Welke genotypen hebben de kinderen van een man met bloedgroep O en een vrouw met bloedgroep AB.

Een man met bloedroep A en een vrouw met bloedgroep A krijgen een kind. Welke bloedgroepen kan het kind hebben?

1. A
2. B
3. AB
4. O

Letale allelen

Bij twee dominante allelen sterfte in een vroeg embryonaal stadium. 

Bijv. bij manx katten wordt het ontbreken van de staart veroorzaakt door een dominant allel, wat letaal is als er twee van aanwezig zijn.

Letale factor: homozygoot recessieve fenotype dodelijk.

Ook bij intermediaire fenotypes. 

Sommige planten zijn niet in staat bladgroen te vormen. Dit zogenaamde albinisme berust op de aanwezigheid van een recessief allel. Albino planten zijn niet levensvatbaar, albinisme is dus een letale eigenschap. Bij een tabaksplant die heterozygoot is treedt zelfbestuiving op. Er ontstaan 600 zaden. Na kieming ontstaan hieruit planten.
Hoeveel planten zullen na verwachting niet levensvatbaar zijn?

1. 0
2. 150
3. 300
4. 600

Speciale overerving

• DNA in mitochrondrien
• mitochondriaal DNA erft via eicellen over
• mitochondien in zaadcel vlak voor zweepstaart en dringen eicel niet binnen

Voor identificatie van een slachtoffer bij een ramp zijn onderstaande personen beschikbaar. Wie zijn geschikt voor identificatie aan de hand van mitochondriaal DNA?

1. vader
2. moeder
3. oma van vaders kant
4. oma van moeders kant

Bonuspuntensysteem

• Bonuspunten te verdienen! Hoe?
• Alle opdrachten van een basisstof en test jezelf en oefentoets serieus en met aandacht gemaakt?
• 0.5 bonuspunt bovenop toetscijfer 
• BS = 0.4 en TJ +OT = 0.1

Huiswerk

Lees basisstof 6

Maak opdracht 66 t/m 74

week 6: donderdag formatieve toets kruisingen

Proefwerkweek: 

Thema 3 Genetica en Thema 4 Evolutie bs 1 t/m 5

Bonuspunten te verdienen!