BK H5 - Grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Grammatica

Zinsontleding

Omdat hij er gisteren niet was, moest hij vandaag het proefwerk inhalen.
Hoeveel pv's tel je?

1. 1
2. 2
3. 3

Enkelvoudige en samengestelde zinnen 

Een zin met 1 pv = enkelvoudige zin 

Een zin met 2 of meer pv's = samengestelde zin 

Je vindt de pv's door de zin in een andere tijd te zetten. 

Als mensen in natuurparken rondrijden, doen ze vreemde dingen

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Hoofd- en bijzinnen

In een hoofdzin staan ow en pv naast elkaar (volgorde maakt niet uit).

In een bijzin staan alle werkwoorden (ook de pv) aan het eind van de zin. Ow en pv staan dan niet naast elkaar OF er kan een woord tussen ow en pv geplaatst worden. 

Hoofd- en bijzinnen

• Een enkelvoudige zin is altijd een hoofdzin!
• Een samengestelde zin bestaat uit 2 zinnen: hoofdzin + hoofdzin of hoofdzin + bijzin. 

Er moet dus altijd minimaal één hoofdzin in een samengestelde zin staan! 

Ze gaan uit de auto omdat ze hun kinderen een onvergetelijk moment willen bezorgen.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin

Ze draaien hun raampjes naar beneden of ze geven de dieren etenswaren.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin

Hoofdzin + hoofdzin = nevenschikking

Hoofdzin + bijzin = onderschikking 

Huiswerk voor donderdag

Opdracht 3 en 4

Klaar? 

Ga aan de slag met opdracht 7, 9 en 10

Meewerkend voorwerp

Zinsdelen

WG of NG

Lijdend voorwerp

Persoonsvorm

Naamwoordelijk deel

Onderwerp

Even oefenen

De batterij van mijn iPad was bijna leeg

Door de staking ontstonden enorme vertragingen

De wedstrijd is tot het allerlaatste moment spannend gebleven

De 'rollen' in een zin 

Onderwerp = degene die iets doet 

Lijdend voorwerp = de-/hetgene met wie iets gedaan wordt 

Meewerkend voorwerp = werkt mee met het onderwerp en/of lijdend voorwerp 

Niet alle werkwoorden kunnen een meewerkend voorwerp bij zich hebben 

Meewerkend voorwerp 

Aan / voor wie of wat + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp? 

 Ik geef mijn tante een cadeautje 

Ik vertel mijn vriendin een geheim 

Meewerkend voorwerp 

• Als er 'aan' of 'voor' voor een meewerkend voorwerp staat, moet je dat weg kunnen halen 
• Als er geen 'aan' of 'voor' voor het meewerkend voorwerp staat, moet je dat erbij kunnen zetten

'Hij leent zijn klasgenoot een pen'
Wat is het meewerkend voorwerp?

'Heel Europa heeft de slachtoffers in Turkije geld gestuurd'
Wat is het meewerkend voorwerp?

'De vrijwilliger is vanochtend een lintje overhandigd'
Wat is het meewerkend voorwerp?