grammatica les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

1.4 grammatica vwo 3

      Lezen 

Heb je vragen over je huiswerk?
Zo ja, welke?

Welke woordsoorten
ken je nog?

Lesdoelen

- Je kunt de verschillende woordsoorten herkennen en benoemen.

Woordsoorten 

Lidwoord = de, het en een

Zelfst. nw.= mensen, dieren, planten, dingen (MEDIPLADI) en namen en begrippen

Bijv. nw. = zegt iets over een zelfst. nw.

Voorzetsel = kast- en vakantiewoorden

Bijwoord =

- vraagwoorden

- woorden die overblijven (prullenbakwoorden)

- woorden die iets zeggen over 

----------een werkwoord(de auto rijdt hard) , 

----------ander bijv nw. (de heel grote ballon) 

----------een ander bijw. (de auto rijdt heel hard)

- plaats of tijd

werkwoorden

- Zww = belangrijkste werkwoord in een wwg-> actie DOE JE

- Kww = belangrijkste werkwoord in een nwg (zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen)-> toestand BEN JE

- Hww = helpt een zww of kww om de zin compleet te maken.

voornaamwoorden

Aanwijzend vnw. = die, deze, dit, dat, zo'n, zulke

Betrekkelijk vnw. = die, dat, wie, wat <-- (antecedent)

Onbepaald vnw. = verwijst naar een vaag iets of iemand (Bijv. iets, niets, iemand, niemand)

vragend vnw. = wie, wat, welk(e), wat voor (een)

Pers. vnw. = woorden die in plaats van een persoon of groep personen staan (Bijv.: hij, ik, jij, jullie), kun je vervangen door een naam

Bez. vnw. = geven een bezit aan wordt naam+s

Wederkerend vnw. = horen bij een wederkerend werkwoord (vervang het onderwerp door 'hij' - verandert er een woord mee naar 'zich', dan is dat woord een wederkerend vnw)

Wederkerig vnw = elkaar, elkander

telwoorden

- Hoofdtelwoord: hoeveelheid of getal

- Rangtelwoord: plaats in een rangorde (podium)

Bovenstaande telwoorden kunnen bepaald (precieze aantal) of onbepaald (onduidelijk aantal) zijn.

voegwoord

- Nevenschikkend voegwoord: koppelt twee hoofdzinnen aan elkaar (en, maar, of, want, dus)

- Onderschikkend voegwoord: koppelt een hoofd- en bijzin aan elkaar (bijv. nadat, hoewel, als, mits, dan, toen)

Voornaamwoordelijk bijwoord

 Bestaat uit twee delen:

- er, hier, waar of daar

- voorzetsel

(Bijv. erheen, hiermee, daar.....mee)

Benoem het woord 'vanmorgen'.
Vanmorgen kon ik moeilijk mijn bed uit komen.

1. zelfstandig naamwoord
2. wederkerend voornaamwoord
3. bijwoord
4. onbepaald voornaamwoord

Benoem het woord 'dat'.
Het spel dat ik gisteren speelde, heet FIFA.

1. aanwijzend voornaamwoord
2. lidwoord
3. bijwoord
4. betrekkelijk voornaamwoord

Benoem het woord 'gebleven'.
Ik was graag op het veld gebleven.

1. hulpwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord
3. koppelwerkwoord

Benoem het woord 'gebleven'.
Waarom ben ik toch zo moe gebleven?

1. hulpwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord
3. koppelwerkwoord

Benoem het woord 'je'.
Jullie vergissen je in de datum.

1. persoonlijk voornaamwoord
2. wederkerig voornaamwoord
3. wederkerend voornaamwoord

Benoem het woord 'waar'.
Waar ga jij naar de fitness?

1. vragend voornaamwoord
2. bijwoord

Benoem het woord 'of'.
Ik weet niet of ik nog kan komen.

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

Zinsdelen enkelvoudige zin

3 volgordes

1. De gewone volgorde: o - pv - (rest van de zin)

2. Vragende volgorde: pv- o - (rest van de zin)

3. Omgekeerde volgorde (inversie): restdeel - pv - o - (rest van de zin)

Huiswerk

Opdracht 1 en 5 t/m 12