V4 - T4: BS5 Onderzoek naar evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

BS5: Onderzoek naar evolutie

V4

Thema 4

Evolutie

De volgende tekst is evolutionair niet juist opgesteld.
De ijsbeer paste zich aan aan zijn nieuwe, sneeuwrijke omgeving door zijn vacht wit te laten worden

Maak van de bovenstaande omschrijving een juist 'Darwinantwoord'.

Leerdoelen

• Je kunt herkennen of een evolutionaire ontwikkeling een voorbeeld is van homologie of analogie
• Je kunt omschrijven wat een rudimentair orgaan is en hoe ze kunnen ontstaan
• Je kunt beschrijven wat het doel is van de cladistiek
• Je kunt een cladogram op een juiste wijze interpreteren
• Je kunt mono-, poly- en parafyletische clades herkennen in een cladogram

homologie <-> analogie

homologie

• zelfde ontstaansgeschiedenis
• zelfde bouwplan
• verschillende functies

verwantschap

analogie

• verschillende ontstaansgeschiedenis
• verschillend bouwplan
• zelfde functies

geen verwantschap

Welke van deze organen zijn analoog aan elkaar?

1. Vogel en insect
2. Vleermuis en vogel
3. Vleermuis en insect

Rudimentaire organen

BS5: Rudimentaire organen

• organen die in de loop van de evolutie hun functie hebben verloren
• organen kunnen zelfs verdwijnen
• voorbeelden: blindedarm bij de mens, bekken bij een walvis, dijbeen bij een slang

Rudimentaire organen

BS5: Cladistiek

afstammingsboom

clade (= tak)

• een groep organismen met overeenkomstige voorouder

splitsingspunten in cladogram

• dichotoom (van een tak naar twee takken)
  
• een gemeenschappelijke voorouder
• boven splitsing verschillen clades slechts in 1 eigenschap

splitsingspunt

Welke van de 4 cladogrammen A t/m D geeft de meest eenvoudige en accurate evolutionaire weergave van de gegevens uit de tabel?

Maak nu opgave 67-1 t/m 67-5 op BVJ online

Leerdoelen

• Je kunt herkennen of een evolutionaire ontwikkeling een voorbeeld is van homologie of analogie
• Je kunt omschrijven wat een rudimentair orgaan is en hoe ze kunnen ontstaan
• Je kunt beschrijven wat het doel is van de cladistiek
• Je kunt een cladogram op een juiste wijze interpreteren
• Je kunt mono-, poly- en parafyletische clades herkennen in een cladogram

Huiswerk

• Je maakt de volgende opgaven op BVJ online van BS5: 60, 62 t/m 66, 68 t/m 73