zth 4K Fictie begrippen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

zth 4K Fictie begrippen

Doelen van deze les

Je leert over de theorie achter fictie

Je herkent de begrippen in voorbeelden

Je kunt de begrippen toepassen bij het beantwoorden van vragen over fictie

Autobiografie

Boek waarin de auteur zelf (schrijver) een beschrijving geeft  van (een deel van) haar / zijn leven.

Biografie

Verhaal over iemands leven, door iemand anders geschreven.

Hoofdpersoon

De persoon over wie het hele boek gaat.

Je kunt lezen wat hij/zij voelt en denkt.

Bijfiguren

Personages die je minder goed leert kennen dan de hoofdpersoon. 

Dystopie

Verhaal dat zich in de toekomst afspeelt. Meestal heeft er een ramp plaatsgevonden en/of zijn er mensen aan de macht gekomen die andere mensen onderdrukken. Daardoor is de wereld veranderd in een plaats waar je niet in zou willen leven. 

Feelgoodverhaal

Een verhaal dat fijn is om te lezen of kijken, omdat het wensvervullend is. Je hoopt dat er iets fijns gebeurt met de hoofdpersoon en dat gebeurt dan ook. 

Flashback

Een sprong terug in de tijd. Er wordt iets beschreven dat eerder is gebeurd (bijvoorbeeld omdat iemand zich iets herinnert.

Genre

Het soort verhaal, bijvoorbeeld een griezelverhaal of een verhaal over geschiedenis.

Ik- verhaal of hij/zij vorm

Een verhaal is vaak geschreven vanuit een ik- een hij- of een zij-vorm. 

Historische boeken / verhalen

Historische boeken of verhalen zijn verhalen over geschiedenis.

Informatief boek

Informatieve boeken zijn geschreven om je informatie te geven over een bepaald onderwerp. De meeste informatieve boeken bestaan uit korte hoofdstukjes met kopjes en vaak afbeeldingen.

Inleven

Als je je inleeft kun je je voorstellen hoe het is om iemand anders te zijn of hoe iemand anders zich voelt.

Karaktereigenschap

Een karaktereigenschap zegt iets over hoe iemand is. Bijvoorbeeld vrolijk, lui, slordig, grappig of rustig.

Letterlijk / figuurlijk taalgebruik

'Het regent is een vorm van letterlijk taalgebruik, je zegt precies wat je bedoelt. 'De hemel huilt' is figuurlijk taalgebruik. Je bedoelt iets anders dan je letterlijk zegt.

Onderwerp

Waar een verhaal over gaat. 

Bijvoorbeeld pesten, verliefdheid of voetbal.

Ontwikkeling van een personage

In de meeste boeken, verhalen en films veranderen personages door wat ze meemaken. Die verandering noem je ontwikkeling.

Overdrijving

Iets groter of erger maken dan het is.

Parodie

Iets belachelijk maken door het na te doen.

Perspectief

Het perspectief ligt bij de persoon in het verhaal van wie je weet wat hij denkt en voelt. Meestal is dat de hoofdpersoon.

Realistisch

De personen in een verhaal maken dingen mee die in het echt ook kunnen gebeuren.

Ruimte

De plaats waar een verhaal zich afspeelt. Bijvoorbeeld buiten of binnen, in een stad, een bos, op school of bij iemand thuis.

Sciencefiction

Verhaal dat zich in de toekomst afspeelt en waarin technologieën worden gebruikt die nu (nog) niet bestaan.

Sfeer

Hoe iets aanvoelt. 

Bijvoorbeeld griezelig of gezellig.

Tijd

De tijd waarin een verhaal zich afspeelt. Historische verhalen kunnen zich bijvoorbeeld afspelen in de tijd van de Grieken en Romeinen, ridders en monniken, ontdekkers en hervormers, pruiken en revoluties of burgers en stoommachines.

Uiterlijke kenmerken

Hoe iemand eruitziet. 

Understatement

Iets kleiner of minder erg maken dan het is.

"het regent een beetje ..."

Verhaallijn

Beschrijft (met een begin, middenstuk en einde) wat een personage meemaakt. Als een boek meerdere verhaallijnen heeft, hebben deze altijd iets met elkaar te maken.

Vooruitwijzing

Aanwijzing dat er iets gaat gebeuren, vaak zonder dat je weet wat er gaat gebeuren. 

Wisseling van tijd, plaats en perspectief

Een schrijver kan een verhaal spannend maken door regelmatig van tijd, plaats en/of perspectief te wisselen. Hij kan hiermee informatie geven, maar ook een beetje misleiden.

Woordspeling

Een spelletje met woorden, een woordgrapje.

"Ze heeft dikke billen, maar ze zit er niet mee."