7.3 De sowjet-invloedssfeer in Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

De wereld onder hoogspanning

Wat is de Trumandoctrine?

Wat was het Warschaupact?

1. Economische samenwerking tussen Oostblok landen.
2. Een vredesverdrag tussen Oost en West.
3. Militair samenwerkingsverband tussen Oostblok landen.
4. Een verdrag over de beperking van kernwapens.

De NAVO was een

1. initiatief van Stalin om Noord-Korea militaire hulp te geven in de Korea oorlog.
2. Militair bondgenootschap tussen West-Europese landen en de VS.
3. militair bondgenootschap tussen Oostblok landen en de Sovjet-Unie.
4. Een initiatief van het Warschau Pact om de landen vin het Oostblok economische hulp te bieden.

Waarom werd de Blokkade van Berlijn ingesteld ?

1. Berlijners wilden weer 1 stad zijn
2. Oost Duitsland wilde Berlijn in zijn geheel hebben
3. de SU was boos op de VS v.w. de economische opbouw in het westen
4. Zodat de laatste Nazi's opgepakt konden worden

Wat is de blokkade van Berlijn?

1. Dat is toen het Franse leger langs de hele grens van Berlijn stond met wapens
2. Dat is toen de Sovjet-Unie de bouw van de Berlijnse Muur tegen werkte
3. Dat is toen de Sovjet-Unie alle toegangswegen die via de Sovjetzone naar West-Berlijn liepen afsloot
4. Dat is een schets van waar de Berlijnse Muur zou komen te staan

Een geruïneerd land

• In West-Europa waren bang voor het "Rode Gevaar"
• Echter kwam de Sovjet-Unie gehavend uit de oorlog. (+/- 20 miljoen slachtoffers) 
• Ontzettend veel infrastructuur verloren gegaan.
• Er was enorm veel tijd nodig om het land te herstellen na de oorlog.

Alleen communist als vriend

Stalins doelen:

• Herhaling van WOII voorkomen (bufferzone)
• Tijd en middelen krijgen om de wederopbouw te voltooien (economie)

Oost-Europese landen werden satellietstaten van de Sovjet-Unie. Stalin maakte er handig gebruik van om een deel van zijn onkosten van de wederopbouw ermee te vergoeden.

Satellietstaten zijn...

1. Staten die slechts politiek onder controle staan van de Sovjet-Unie
2. Staten die volledig onder controle worden gehouden door het kapitalistische westen
3. Staten die politiek , economisch en militair onze controle staan van de Sovjet -Unie
4. Staten die zelfstandig hun eigen keuzes mogen maken.

Invloedssfeer SU

Invloedssfeer VS

Westblok

Oostblok

kapitalisme

democratie

satellietstaat

Oost-Europa

Communisme

dictatuur

West-Europa

Goelach Archipel

Goelag 

• De strafkampen waren voller dan ooit
• In 1937 zaten er 1,8 miljoen mensen in kampen 
• in 1953 waren het 2,4 miljoen mensen. 

1. Geen tegenspraak tegen de staat 
2. Stasi (geheime politie) berucht in de DDR 

Stalin

Chroesjtsjov

Stalin ontmaskerd

• Stalin overleed in 1953: waardoor de zuiveringsprocessen niet door konden gaan/ werden versoepeld.
• Chroesjtsjov kwam aan de macht. Hij beschuldigde Stalin van ernstig machtsmisbruik.
• Destalinisatie werd in gang gezet.

Gevolgen 

De toespraak had gevolgen voor de satellietstaten

"Koude oorlog begint te ontdooien"

• Hongarije wilde hervormingen in het onderwijs, persvrijheid en afschaffing van de doodstraf
• Aankondiging om te vertrekken uit het Warschaupact 

Brezjnev

- Praagse Lente (1968)

- Brezjnevdoctrine

Brezjnev-doctrine

• "Koude oorlog wordt strenger"

• Nieuwe leider van de Sovjet-Unie: Brezjnev

• Landen die bij het communisme hoorden mochten niet een eigen weg inslaan en zouden daarvoor hard worden aangepakt.

• (Er valt een vergelijking te maken met de containmentpolitiek/ Trumandoctrine)

Je kan het verloop van de Praagse Lente beschrijven,  de naam van de leider en het idee/de wens die leidde tot de Praagse lente uitleggen.

Kijk de geschiedenis van de Praagse Lente op de volgende slide

De Praagse lente

1968