1.5 Samenhang: ontwikkeling en bevolkingsgroei

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

1.5 Samenhang: ontwikkeling en bevolking

H1 Wereldbeeld

Domein Wereld

H4

Nakijken par. 4

1

a  A, B, C, F

b  1 Periferie naar centrum, 2 Periferie naar centrum, 3 Centrum       naar periferie

c  Arme landen exporteren vooral grondstoffen en relatief      

     weinig industrieproducten. 

2

a Hoe hoger/lager het inkomen, hoe minder/meer mensen in de landbouw werken en hoe
meer/minder in de dienstverlening.

b

3

a Het platteland hoort in Rwanda tot de periferie. Van hieruit wordt de

    grondstof voor thee
geëxporteerd naar een centrumland waar de

    verwerking plaatsvindt.

b Het land ligt niet aan zee (vervoersprobleem). De thee moet via andere

    landen – Uganda en Kenia – per trein naar de haven van Mombassa in

    Kenia worden vervoerd (oplossing).

4

a Bijvoorbeeld: je kunt er niet op eigen kracht uitkomen. Of: het een is het gevolg van het

     ander.

b Eigen antwoord, maar zorg wel dat je er een logisch opgebouwd verhaal bij kunt vertellen. 

a  China is vooral een industrieland. Wanneer deze cijfers dalen is dat een    

     aanwijzing dat de industrie minder groeit en de economie dus afkoelt.  

b  C  

c  Als de Chinese economie afkoelt, is er minder vraag naar grondstoffen 

    (oorzaak). Het gevolg is dat grondstofexporterende landen hun inkomen zien 

    dalen (gevolg).  

6  

a  Centrum: een land of een deel van een land dat in de legendaklasse >115 of   

    meer valt. 

    Semiperiferie: een land of een deel van een land dat in de legendaklasse 85-

    100 valt.  

    Periferie: een land of een deel van een land dat in de legendaklasse minder 

    dan 70 valt.  

b  GB 90A/GB 88A. Hoe lager de welvaart, hoe hoger het percentage van de

     beroepsbevolking dat in de landbouw werkt.  

     GB 90C/GB 88C. Hoe lager de welvaart, hoe lager het percentage van de      

     beroepsbevolking dat in de diensten werkt.  

     GB 90E/GB 88E. Hoe lager de welvaart, hoe hoger het percentage werklozen. 

5

Lesdoel

• Je weet hoe het wereldbeeld er voor een aantal demografische kenmerken uitziet. 
  
• Je weet hoe je een land dat behoort tot het centrum, tot de semiperiferie en tot de periferie aan demografische kenmerken kunt herkennen. 
  
• Je begrijpt waarom arme landen een veel hoger geboortecijfer hebben dan de rijke landen. 
  
• Je begrijpt het verband tussen de verschillende demografische patronen op de wereldkaart. 
  
• Je kunt een bevolkingsgrafiek lezen en interpreteren. 
  
• Je kunt de juiste kaartvaardigheden toepassen om een kaart te bestuderen (selecteren, lezen, indelen, vergelijken, verklaren) of om een kaart te maken.
  

Op welke twee manieren vindt bevolkingsgroei plaats?

Bevolkingsgroei

• geboortecijfer – sterftecijfer = natuurlijke bevolkingsgroei 
  
• vestiging – vertrek = sociale bevolkingsgroei 
  

Natuurlijke bevolkingsgroei

Wat betekenen de volgende begrippen en hoe bereken je dit:

• Geboortecijfer
  
• Sterftecijfer
  

Welk verband is er tussen welvaart en bevolkingsgroei?

Verschillen in bevolkingsgroei

Redenen:

1. Demografisch
2. Onderwijs
3. Religie
4. Cultuur
5. Gezondheidssituatie
6. Armoede

Opdrachten

Maak 

Hoofdstuk 1

§ 5

Opdr. 1 t/m 6