Uitdrukkingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom!

Ga rustig zitten op je plek en leg al je boeken op tafel. 

Leg je huiswerk op de hoek van je tafel (opdracht 3, 4 en 5 op bladzijde 80)

10 minuten stil lezen

Uitdrukkingen

Wat gaan we vandaag doen?

• Huiswerk bespreken
• Wat weet je al?
• Theorie
• Oefenen
• Werken aan de opdracht

Aan het einde van de les heb je geleerd wat uitdrukkingen zijn en in welke variaties ze voorkomen.

Huiswerk bespreken

Opdracht 3, 4 en 5 op bladzijde 80 

Wat weet je al?

Wat weet je al?

- Wat is het verschil tussen ironie, sarcasme en cynisme?

- 'Cynisme is breder dan sarcasme'. Licht dit in je eigen woorden toe. 

- Wat is een gezegde, kan je een voorbeeld geven?

- Wat is een zegswijze, kan je een voorbeeld geven?
- Wat is een spreekwoord, kan je een voorbeeld geven?

Geef antwoord op de bovenstaande vragen. 

Drie minuten, in stilte 

Theorie

Theorie

Uitdrukking: Een overkoepelende term voor alle vaste woordcombinaties met een figuurlijke betekenis.

• Wat is het verschil tussen figuurlijk en letterlijk?

• Spreekwoorden, zegwijzen en gezegden 

Theorie

Spreekwoorden

• Korte uitspraak die een bepaalde wijsheid uitdrukt en gebruikt wordt als een soort samenvatting van een situatie waarin raad of advies nodig lijkt. 
• In veel spreekwoorden zit een tegengesteld advies. 
• Is onveranderlijk, de woorden hebben altijd dezelfde volgorde. 
• Er is een werkwoord aanwezig. 

Theorie

Voorbeelden spreekwoorden

Voor de wind is het gunstig zeilen -> Onder de juiste omstandigheden gaan dingen gemakkelijk.

Als het kalf verdronken is, dempt men de put -> Men treft pas maatregelen na het ongeluk. 

Theorie

Zegswijzen

• Figuurlijk taalgebruik waarin een situatie beelden omschreven wordt. 
• Is een zin met een werkwoord. 
• Je kan het werkwoord aanpassen (t.t. -> v.t.)

Voorbeelden zegswijzen 

Te veel hooi op de vork nemen -> te veel tegelijk doen

Met de gebakken peren zitten -> Met onaangename gevolgen blijven zitten

Het loopt de spuigaten uit -> Het lawaai liep de spuigaten uit 

Theorie

Gezegde

• Is geen volledige zin, het kan worden toegevoegd aan een zin.
• Bevat geen werkwoord.

Voorbeelden gezegden 

zo dood als een pier -> zonder twijfel dood 

met hart en ziel -> met volledige inzet 

lelijk als de nacht -> erg lelijk

Oefenen

Werken aan de opdracht 

Wat? Maak opdracht 1, 2, 3 en 4

Hoe? Zelfstandig en stil

Tijd? Tot het einde van de les (het is huiswerk voor 17/09)

Vragen? Steek je hand op en ik kom bij je langs

Klaar? Lees verder in je leesboek of maak ander huiswerk

Huiswerk

Voor volgende week dinsdag 17/09 moet opdracht1, 3, 5 en 6 af zijn.