Zinsdelen, persoonsvorm, onderwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Zinsontleding

2

Grammatica

Nederlands: over zinsdelen, persoonsvorm en onderwerp

Persoonsvorm

In elke zin staan werkwoorden. 

Één daarvan is de persoonsvorm.

De persoonsvorm geeft aan het getal, de hoeveelheid en de tijd van de zin. Hoe vind je de pv ?

Leg in je eigen woorden uit wat een persoonsvorm is

Persoonsvorm

Persoonsvorm

https://www.youtube.com/watch?v=nvAow4JgyRE

Video bij les 1 Grammatica 2 :

Over de persoonsvorm en zinsdelen

Wat is de persoonsvorm?
'Waarom wandelt Kees de avondvierdaagse?'

1. Waarom
2. Er is geen persoonsvorm.
3. wandelt

Wat is de persoonsvorm?
'Houd eens je mond.'

1. Houd
2. Er is geen persoonsvorm.
3. eens

Wat is de persoonsvorm?
'Waarom wandelt hij niet graag?'

1. Waarom
2. hij
3. wandelt
4. Er is geen persoonsvorm.

Wat is de persoonsvorm?
'In zijn broek heeft Tsjerk een scheur.'

1. zijn
2. Tsjerk
3. heeft
4. Er is geen persoonsvorm.

Er zijn drie manieren om de persoonsvorm te vinden, welke is NIET juist?

1. Vraagzin van maken
2. Tijd veranderen
3. Voorste woord kiezen
4. Hoeveelheid veranderen

Wat is de persoonsvorm?
'Hebben jullie je huiswerk gemaakt voor vandaag?'

1. gemaakt
2. hebben
3. huiswerk
4. vandaag

Wat is een persoonsvorm altijd voor een woord?

1. Lidwoord
2. Zelfstandig naamwoord
3. Bijvoeglijk naamwoord
4. Werkwoord

Er zijn drie manieren om de persoonsvorm te vinden, welke is NIET juist?

1. Vraagzin van maken
2. Tijd veranderen
3. Voorste woord kiezen
4. Hoeveelheid veranderen

Oefenen met de persoonsvorm

Maak opdracht 1, 2 en 3 van les 1

Eerst de PV vinden en dan de zin in zinsdelen verdelen.

Een zinsdeel / kan / één woord/ zijn .

Ieder 'stukje' van de zin dat je voor de persoonsvorm kunt plaatsen is een apart zinsdeel.

Dit weekend gaan we naar de efteling.

Eerst de PV vinden en dan de zin in zinsdelen verdelen.

Een zinsdeel kan een woord, maar ook een groepje woorden zijn .

Ieder 'stukje' van de zin dat je voor de persoonsvorm kunt plaatsen is een apart zinsdeel.

Hoeveel zinsdelen heeft deze zin? 'Achmed wil graag een zoen geven aan Amira.'

1. 3
2. 5
3. 4
4. 6

Hoeveel zinsdelen heeft deze zin?
' De fiets van mijn broer stond in de schuur van mijn ouders.'

1. 2
2. 4
3. 3
4. 5

Aan de slag!

Maak opdracht 4 t/m 6 van les 1

Werkwoordelijk gezegde

• Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit alle werkwoorden in een zin. 
  
  
• Een persoonsvorm behoort dus ook altijd tot het werkwoordelijk gezegde.
  
  
• Let goed op scheidbare werkwoorden en werkwoorden met te / aan het.
  
  

1. De toeristen kwamen terug.
2. Wij bellen je morgen nog op.
3. De goochelaar weigerde zijn trucs te verklaren.
4. Wij zijn aan het koken.

Soorten werkwoorden

1. Persoonsvorm
   Wij lopen altijd naar school.
   
   
2. Voltooid deelwoord
   Wij hebben gisteren 10 kilometer gelopen.
   
   
3. Onvoltooid deelwoord
   Lopend ging hij naar zijn werk.
   
   
4. Hele werkwoord/infinitief
   Wij willen daar graag lopen.

Wat is het gezegde in de zin: Ze zit al uren te knutselen

1. zit
2. zit knutselen
3. zit te knutselen
4. er is geen gezegde

Wat is het gezegde in:
Fluitend liep Tonny het veld af na de gewonnen wedstrijd

1. Fluitend
2. liep
3. liep fluitend
4. liep fluitend af

Maak opdracht 7 t/m 9 van les 1

Werkwoordelijk gezegde 

Onderwerp

Zinnen bestaan uit zinsdelen. 

Het onderwerp (ow) is ook een zinsdeel.

Leg nu in je eigen woorden uit wat het onderwerp is

Onderwerp

1. Zoek de persoonsvorm
2. Vraag: wie of wat +   persoonsvorm
3. Het antwoord op die vraag   is het onderwerp

Bekijk de video:

Maak opdracht  10 en 11 van les 1 !

Onderwerp en persoonsvorm

https://youtu.be/62r_1tNBq2g

Lijdend voorwerp (LV)

Het lijdend voorwerp is het voorwerp dat het onderwerp nodig heeft om de handeling uit te voeren.

Bij sommige werkwoorden bestaat de basiszin uit drie zinsdelen en dan is het derde zinsdeel het lijdend voorwerp.

Vragen: Wat is de handeling? Wie voert de handeling uit? Wat is nodig bij de handeling?

Lijdend voorwerp (LV)

Je stelt de vraag: wie/wat + wwg + ow?

Het antwoord is het lijdend voorwerp.

Let op: het lijdend voorwerp begint 

NOOIT met een voorzetsel!

lijdend voorwerp

Wat is het lijdend voorwerp?

De man geeft de jongen een hand.

1. de man
2. geeft
3. de jongen
4. een hand

Welke opgaven moeten we maken?​

Wat is het lijdend voorwerp?

1. Welke opgaven
2. we
3. moeten maken
4. zit er niet in

Onze leraar verzamelt oude lp’s.​

Wat is het lijdend voorwerp?

1. Onze leraar
2. verzamelt
3. oude lp's
4. lp's

De verliefde jongen kocht een roos.

Wat is het lijdend voorwerp?

1. De verliefde jongen
2. kocht
3. een roos
4. zit er niet in

Gisteren heeft mijn moeder alle shirts van ons elftal gewassen.
Wat is 'alle shirts van ons elftal'?

1. wwg
2. ond
3. lv
4. az

En nu oefenen!

Opdracht 12 t/m 15 

van les 1

Grammatica 2 - les 2

Maak de herhalings- en verdiepingsopdrachten van les 1.

Wat je goed beheerst verdiep je en wat je niet goed beheerst, herhaal je nog een keer !