1H week 12 P3 les 1 Grammatica pv ow

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom 1H

Doe je telefoon in de telefoontas. 

Ga op je vaste plek zitten. 

Pak je leesboek. 

Laat de iPad in de tas. 

Geen tas op tafel.

Geen jas of kauwgom in het lokaal. 

Stil lezen

Vandaag

Redekundig ontleden

H20

Persoonsvorm en onderwerp

Te behandelen grammatica Kern P3

Taalkundig ontleden

H5 Grammatica in talen behandeld

H6 Zelfstandig naamwoord, lidwoord, bijvoeglijk naamwoord behandeld

H7 Werkwoordsvormen behandeld

H35 Voornaamwoorden (persoonlijk, betrekkelijk, bezittelijk, aanwijzend) behandeld

H36 Bijwoord & voorzetsel behandeld

H37 Voorzetselvoorwerp & bijwoordelijke bepaling uitleg week 15

Redekundig ontleden

H20 Persoonsvorm & onderwerp uitleg week 12

H21 Soorten werkwoorden en werkwoordelijk gezegde uitleg week 13

H22 Lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp uitleg week 14

Week 15: oefentoets

Lesdoelen 

Je leert hoe je de persoonsvorm en het onderwerp herkent in een zin. 

Groepjes in Teams voor de PO

Herhaling vorige lessen

 

betrekkelijk voornaamwoord, aanwijzend voornaamwoord, bijwoord en voorzetsel

Betrekkelijk voornaamwoord

Een betrekkelijk voornaamwoord verwijst naar een woord 

dat eerder in de zin genoemd is.

Het eerder genoemde woord noem je een antecedent.

Het antecedent staat meestal vlak voor het betrekkelijk voornaamwoord.

De man die in het ziekenuis lag, is weer beter.

betrekkelijk voornaamwoord: die want die verwijst naar een woord dat eerder in de zin genoemd is

antecedent: de man want de man is het eerder genoemde woord en staat vlak voor het betr. vnw

Betrekkelijk voornaamwoord

• Die
• Dat
• Wie 
• Wat
• Welke = ouderwets (in plaats van welke kan je altijd 'die' gebruiken)
• Hetgeen = ouderwets (in plaats van hetgeen kan je altijd 'dat wat' gebruiken). Verwijst naar hele zinnen!

De kamer, welke voorzien is van een nieuwe vloer, is bijna klaar. 

De kamer,die voorzien is van een nieuwe vloer, is bijna klaar. 

We renden gisteren de marathon, hetgeen de meeste hardlopers erg zwaar vinden.

Voorbeeld betrekkelijk voornaamwoord

De boom die omgevallen is, rot weg.

De jongen die daar staat, zit bij mijn broer in de klas.

Eindelijk is ons huis, dat al twee jaar te koop staat, verkocht.

Het enige wat ik deze vakantie wil doen, is aan het strand liggen.

Betrekkelijk voornaamwoord met een ingesloten antecedent

Bij een ingesloten antecedent wordt het antecedent niet genoemd.

Het antecedent zit al in het betrekkelijk voornaamwoord.

Je kunt het ingesloten antecedent vervangen door: 

wat = dat wat of wie = degene die 

Wat je zegt ben je zelf. - Dat wat je zegt ben je zelf. 

Wie dat zegt, begrijpt het niet. - Degene die zoiets zegt, begrijpt het niet. 

Aanwijzend voornaamwoord 

Een aanwijzend voornaamwoord wijst een mens, dier of ding aan. 

Met dat woord wijs je dus iets aan. 

Een aanwijzend voornaamwoord kan voor een zelfstandig naamwoord staan, maar het kan ook alleen staan. 

Aanwijzend voornaamwoord 

Voorzetsel VZ

Dit zijn woorden die een plaats, tijd of reden aangeven:

achter, bij, door, in, naar, op, onder, om, van, voor, met​

Gebruik je altijd in combinatie met een ander woord. ​

Zet je voor een lidwoord + zelfstandig naamwoord: 

door de sneeuw, naast de auto​

Voorzetsel

Uitleg bijwoord

Bijwoord 1

geeft extra informatie 

• over een werkwoord
  
• een ander bijwoord
  
• over een bijvoeglijk naamwoord
  
• de plaats
  
• de tijd
  

Bijwoord 2

Hij loopt hard.

Het bijwoord is hard -> het zegt iets over het werkwoord lopen.

(Hoe loopt hij?)

Bijwoord 3

Hij loopt heel hard.

het bijwoord is heel -> het zegt iets over het andere bijwoord hard.

(Hoe hard loopt  hij?)

Bijwoord 4

Het is een ontzettend mooi huis!

Het bijwoord is ontzettend -> het zegt iets over

het bijvoeglijk naamwoord mooi

Bijwoord 5

's Morgens ga ik altijd naar de wc.

bijwoord is 's morgens -> het zegt iets over de tijd

(wanneer)

Bijwoord 6

Hier heb ik het gevonden!

Het bijwoord is hier -> het zegt iets over de plaats.

(waar?)

Uitleg

Zinsdelen

Persoonsvorm

Onderwerp

Persoonsvorm

Persoonsvorm PV

De PV is altijd een werkwoord. 

De volgende morgen lag er een groene enveloppe op de mat.

1. De vraagproef

Maak een vragende zin. Het werkwoord dat vooraan komt te staan is de PV. 

Lag er de volgende morgen een groene enveloppe op de mat?

2. De tijdproef

Verander de tijd van de zin. Het werkwoord dat verandert is de PV. 

De volgende morgen ligt er een groene enveloppe op de mat.

3. De getalproef

Verander het getal (enkelvoud/meervoud) van het onderwerp. Het werkwoord dat verandert is de PV. 

De volgende morgen lagen er groene enveloppen op de mat. 

Zinsdelen

De volgende morgen |lag |er | een groene enveloppe | op de mat.

Begin altijd met het verdelen van de zin in zinsdelen. Een zinsdeel is één woord of een groepje woorden dat bij elkaar hoort.

Wat je voor de persoonsvorm kunt zetten, is een zinsdeel:

De volgende morgen lag er een groene enveloppe op de mat. 

Een groene enveloppe lag er de volgende morgen op de mat.

Op de mat lag er de volgende morgen een groene enveloppe.

Er lag de volgende morgen een groene envelop op de mat.

 

Dit zijn de zinsdelen:

de volgende morgen

een groene enveloppe

op de mat

er

 

Onderwerp

Onderwerp OW

1. Gebruik Wie/Wat + PV

Een magere jongen stond in het doel.

PV: stond

Onderwerp = Wie/Wat + PV

Wie/Wat stond? Een magere jongen stond

Onderwerp: een magere jongen

Onderwerp OW

2. Verander de persoonsvorm van meervoud naar enkelvoud of andersom. Het onderwerp verandert mee. 

De magere jongen stond in het doel.                 De magere jongens stonden in het doel.

Onderwerp: de magere jongen

3. Maak de zin vragend. Het zinsdeel dat meteen na de pv komt te staan, is het onderwerp. 

Stond de magere jongen in het doel?

Huiswerk nakijken

H 35 opdracht 7 en 8 nog nakijken

H36 opdracht 1 t/m 10

Is dit allemaal nagekeken?

Huiswerk

Maken H20 1 t/m 6

Aan de slag: keuze

• Kleurplaat woordsoorten
  
• Huiswerk
• PO

Is de opdracht duidelijk?

Volgende les

We gaan verder met redekundig ontleden.

Zijn voor jou de lesdoelen behaald

Ik kan in een zin bepalen wat het onderwerp en de persoonsvorm zijn. 

Hoe ging deze les?

Wat heb je geleerd vandaag?

Wat vond je leuk aan deze les? 

Heeft iemand vragen?

Fijne dag