Les 5 geneesmiddelenleer

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

Les 5 geneesmiddelenleer

Opdracht (2 tallen)

Maak een creatieve presentatie over een hersenaandoening uit de top 10 aan de hand van de rode loper.

Presenteer dit volgende week voor de klas

top 10 hersenaandoeningen

Beroerte. 

Traumatisch hersenletsel. 

Dementie. 

Depressie. 

Parkinson. 

Epilepsie. 

Migraine. .

Afasie.

Autisme

Dyslexie

Naamgeving

Chemische naam en stofnaamDe generieke (= generische) naam of stofnaam van een medicijn is de verkorte chemische naam van de farmacologisch actieve (= werkzame) stof in dat medicijn (bijv. 'acetylsalicylzuur' is de generieke naam van de chemische stof '2-acetoxy-benzoëzuur', dat de werkzame stof is in 'Aspirine®'.

Merknaam – ® of TMDe fantasie-naam waaronder een nieuw medicijn door de fabrikant in de handel wordt gebracht. Aan het eind van de merknaam is een ® of TM toegevoegd om aan te geven dat het om een beschermde merknaam gaat (bijv. Xenical®, Prozac®, ZyprexaTM).

toedieningsvormen

Droge vormen

- poeders, tabletten, dragee, capsule

Natte vormen

- Dranken (heldere oplossingen, suspensies, emulsies), injectie/infusievloeistoffen, klysma

Vette vormen

zalf, crème, pasta, zetpil, pleister

Gas- en nevelvormen

- spray, äerosol, gas

Droge vormen

poeders,

tabletten,

dragee (bevat coating),

capsule (gelatinehulsje)

Retard tabletten (Retard, Durette, SR (Slow Release))- vertraagde afgifte

Bruistabletten

Zuigtabletten

Enteric-coated (EC of Entero)- coating waarmee de tabletten pas in de dunne darm uiteenvallen

Farmacodynamiek

Wat het medicijn met het lichaam doet

Agonist – binding van medicijn aan receptor en heeft een stimulerende werking, bijv. adrenaline

Antagonist – blokkeert activiteit van een receptor (blokkers/ remmers), bijv. Bèta-blokker.

Competitie werkzame stof vecht met lichaamseigen stoffen om plaats op receptor

Reversibiliteit – het effect is omkeerbaar

Irreversibiliteit – het effect is niet omkeerbaar

Distributie

Therapeutische breedte- het gebied tussen de minimaal effectieve concentratie (MEC) en de maximaal veilige concentratie (MVC)

Toxische spiegel  giftige (bij)werking = gebied boven de MVC

Eiwitbinding – binding aan albumine

First-passeffect- door omzetting van een deel van het medicijn door de lever in metabolieten is veel minder werkzaam medicijn beschikbaar

Halfwaardetijd – de tijd die nodig is om een medicijn de helft van de oorspronkelijk plasmaconcentratie te laten bereiken

Hoofdwerking, nevenwerking

Hoofdwerking= indicatie/ toepassing

De aandoening(en), klacht(en), verschijnsel(en) waartegen dit middel werkzaam is

Nevenwerking = nuttig effect naast de hoofdwerking

Bijv. Aspirine ® hoofdwerking: pijnstilling, koortsverlaging, ontstekingsremming

 nevenwerking: remmend op de bloedstolling

Bijwerkingen en interacties

Bijwerking: niet gewenst effect, bijv. anafylactische shock tgv allergie voor antibiotica (bijv. penicilline)

Interactie: wisselwerking ofwel beïnvloeden elkaars werking

- Antagonistische werking: gaan elkaars werking tegen, bijv anti-epileptica en de pil

- Additieve werking: de totale werking is de som van de werking van beide middelen afzonderlijk.

- Synergistische werking (synergisme): totale werking is sterker dan de som van beide middelen afzonderlijk

bijv. slaapmiddelen en alcohol

https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/

Contra-indicaties

Omstandigheden of aandoeningen die het gebruik van een bepaald medicijn gevaarlijk maken

Bijv door zwangerschap, borstvoeding, lever- en/of nieraandoeningen

Op een bijsluiter: ‘waarschuwingen en voorzorgen’

‘Niet gebruiken bij’ = absolute contra-indicatie

‘Oppassen bij’ = relatieve contra-indicatie

afsluiting

Vragen?