Het Nederlandse schoolsysteem biedt leerlingen een onveilige omgeving

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Introductie

1. lees de tekst 'Veel scholieren hebben last van schoolstress: 'Ik leerde 's nachts door''.

2. Onderstreep een feitelijke uitspraak die jij onderschrijft op basis van jouw onderwijservaring.

3. Omcirkel een waarderende uitspraak waarin jij je absoluut kunt vinden.

4. Zet een groot vraagteken in de kantlijn voor een waarderende uitspraak waarin jij je totaal niet kunt vinden.

5. Zet een uitroepteken in de kantlijn voor een feitelijke uitspraak die jou de wenkbrauwen doet fronsen. 

Vandaag: wat doe je met een tekst?

pakket teksten / pen

Start direct zelfstandig en in stilte met de startopdracht:

Vorige lessen

Argumentatie

Deze les

Leesvaardigheid: examentraining

Vooruitblik

Volg de studiewijzer in SOM nauwgezet

Jaarbijlage in SOM:

Module 3b: leesvaardigheid

Welke alinea's uit de tekst kun je gebruiken als je zoekt naar verklaringen voor het verschijnsel dat steeds meer scholieren stress ervaren? Sleep de alineanummers op de afbeelding.

Alinea 1

Alinea 2

Alinea 3

Alinea 4

Alinea 5

Alinea 6

Alinea 7

Alinea 8

Alinea 9

Alinea 10

Bespreken:

In principe kun je de informatie uit alle alinea's gebruiken, al geven sommige alinea's toelichting op een voorgaande alinea. Bespreken: alinea 7 t/m 10 beschrijft een voorbeeld van het overnemen van een druk leven (van hun ouders), maar daarin worden ook verklaringen voor de stress gegeven, als veel werken, concentratiegebrek, slechte cijfers die voor extra stress zorgen.

1. Je kunt hoofd- en bijzaken scheiden tijdens het gericht zoeken naar informatie. 

2. Je kent het verschil tussen een waarderende en feitelijke uitspraak.

3. Je kunt belangrijke informatie uit een tekst samenvatten in korte zinnen.

Wat weet je nog?

Theorie: waar vind je doorgaans belangrijke informatie in een alinea?

Samen oefen 

Afsluiting en vooruitblik

Jij loopt stage bij stichting LAKS. De stichting wil een pamflet schrijven (over de stresstoename onder jongeren) dat aan Tweede Kamerleden kan worden uitgedeeld, in de hoop dat er iets gaat veranderen in het onderwijs.

Om je in te lezen zoek je een artikel waarin de stress bij jongeren wordt besproken. In dat artikel probeer je onderscheid tussen hoofd- en bijzaken te maken.  

Maak aantekeningen.

Theorie alinea-opbouw

Geef aantekeningen op het bord over de opbouw van een alinea.

Kernzinnen vinden

1. Bedenk wat is het (deel)onderwerp van de alinea / het tekstgedeelte.
   
   
2. Bedenk wat de schrijver eigenlijk wil vertellen over het (deel)onderwerp.
   
   
3. Lees de eerste, tweede en laatste zin van de alinea.
   
   
4. Bedenk welke zin het beste past bij je antwoorden op de vragen.

"Middelbare scholen zijn stressfabrieken!"

"Middelbare scholen zijn stressfabrieken!"

Bewijs van ervaringsdeskundigen

Bewijs van deskundigen

Bewijs uit de wetenschap

Op het pamflet komt naast het standpunt bewijs voor het standpunt te staan:

Formuleer in ultra korte zinnen:

bewijs voor het standpunt volgens betrokkenen, volgens deskundigen, uit onderzoek. In drietallen. 

1. Lees scannend om betrokkenen, deskundigen of onderzoek te vinden.

2. Lees de passage door.

3. Vat de informatie samen in een korte zin die op het pamflet kan worden geplaatst. Noteer de naam van de deskundige, betrokkene,of onderzoek. 

Deel nu de tekst 'De ouders krijgen meteen een melding van die 5' uit. Let op: leerlingen zoeken of naar uitspraken van deskundigen, of naar uitspraken van betrokkenen of naar bevindingen uit onderzoek. Het moet in een les dus wel te doen zijn. 

Noteer per categorie de ultrakorte zinnen die op het pamflet kunnen worden geplaatst:

1. Je kunt hoofd- en bijzaken scheiden tijdens het gericht zoeken naar informatie. 

2. Je kent het verschil tussen een waarderende en feitelijke uitspraak.

3. Je kunt belangrijke informatie uit een tekst samenvatten in korte zinnen.

Wat weet je nog?

Theorie: waar vind je doorgaans belangrijke informatie in een alinea?

Samen oefen 

Afsluiting en vooruitblik