V4A 2e instructieles periode 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

WELKOM

            bij de les Nederlands 

                                      

     van 28 februari

doelen van de les

• Je kunt hoofd- en bijzaken scheiden tijdens het gericht zoeken naar informatie.
• Je kent het verschil tussen een waarderende en een feitelijke uitspraak.
• Je kunt belangrijke informatie uit een tekst samenvatten in korte zinnen.

Wat is het verschil tussen 

feitelijke en waarderende uitspraken?

Feitelijke uitspraken zijn objectief en controleerbaar. (zie Talent pagina 125)

Waarderende uitspraken zijn niet-feitelijk en gebaseerd op een gevoel of emotie, overtuiging, ervaring, geloof, normen en waarden of vermoedens. (zie Talent pagina 126)

Oefening

1. Lees de tekst 'Veel scholieren hebben last van schoolstress: 'Ik leerde 's nachts door''.

2. Onderstreep een feitelijke uitspraak die jij onderschrijft op basis van jouw onderwijservaring.

3. Omcirkel een waarderende uitspraak waarin jij je absoluut kunt vinden.

4. Zet een groot vraagteken in de kantlijn voor een waarderende uitspraak waarin jij je totaal niet kunt vinden.

5. Zet een uitroepteken in de kantlijn voor een feitelijke uitspraak die jou de wenkbrauwen doet fronsen. 

Welke alinea's uit de tekst kun je gebruiken als je zoekt naar verklaringen voor het verschijnsel dat steeds meer scholieren stress ervaren? Sleep de alineanummers op de afbeelding.

Alinea 1

Alinea 2

Alinea 3

Alinea 4

Alinea 5

Alinea 6

Alinea 7

Alinea 8

Alinea 9

Alinea 10

Bespreken:

In principe kun je de informatie uit alle alinea's gebruiken, al geven sommige alinea's toelichting op een voorgaande alinea. Bespreken: alinea 7 t/m 10 beschrijft een voorbeeld van het overnemen van een druk leven (van hun ouders), maar daarin worden ook verklaringen voor de stress gegeven, als veel werken, concentratiegebrek, slechte cijfers die voor extra stress zorgen.

Jij loopt stage bij stichting LAKS. De stichting wil een pamflet schrijven (over de stresstoename onder jongeren) dat aan Tweede Kamerleden kan worden uitgedeeld, in de hoop dat er iets gaat veranderen in het onderwijs.

Om je in te lezen zoek je een artikel waarin de stress bij jongeren wordt besproken. In dat artikel probeer je onderscheid tussen hoofd- en bijzaken te maken.  

Maak aantekeningen.

Theorie alinea-opbouw

Geef aantekeningen op het bord over de opbouw van een alinea.

"Middelbare scholen zijn stressfabrieken!"

"Middelbare scholen zijn stressfabrieken!"

Bewijs van ervaringsdeskundigen

Bewijs van deskundigen

Bewijs uit de wetenschap

Op het pamflet komt naast het standpunt bewijs voor het standpunt te staan:

Formuleer in ultra korte zinnen:

bewijs voor het standpunt volgens betrokkenen, volgens deskundigen, uit onderzoek. In drietallen. 

1. Lees scannend om betrokkenen, deskundigen of onderzoek te vinden.

2. Lees de passage door.

3. Vat de informatie samen in een korte zin die op het pamflet kan worden geplaatst. Noteer de naam van de deskundige, betrokkene,of onderzoek. 

Deel nu de tekst 'De ouders krijgen meteen een melding van die 5' uit. Let op: leerlingen zoeken of naar uitspraken van deskundigen, of naar uitspraken van betrokkenen of naar bevindingen uit onderzoek. Het moet in een les dus wel te doen zijn. 

Noteer per categorie de ultrakorte zinnen die op het pamflet kunnen worden geplaatst: