Hoofdstuk 2 Aanbod van arbeid

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Aanbod van arbeid

Keuze tussen werk en vrije tijd

Werk concurreert met vrije tijd.

Ga je meer werken, dan heb je meer inkomen, maar minder vrij tijd.

Het verband is weer te geven in een grafiek, vergelijkbaar met de budgetlijn (module schaarste geld en handel)

Aanzuigeffect 

Wanneer het economisch goed gaat, stijgen de bestedingen, hierdoor stijgt de productie en is er meer vraag naar arbeid. Hierdoor neemt de kans op het vinden van een baan toe. Mensen die voorheen dachten geen kans te maken, gaan zich nu wel aanbieden. Dit noemen we het aanzuigeffect.

Ontmoedigingseffect

Wanneer het economisch slecht gaat zijn er weinig bestedingen, de productie is laag. Er is veel werkloosheid (een ruime arbeidsmarkt). Doordat mensen nu weinig kans hebben op het vinden van een nieuwe baan, zal een deel zich terug trekken van de arbeidsmarkt (gaan bijv. studeren). Dit noemen we het ontmoedigingseffect.

p/a ratio

deeltijdfactor = aantal gewerkte uren / aantal uren voltijdbaan x 100

 p/a ratio = werkgelegenheid in personen /  werkgelegenheid in arbeidsjaren

arbeidsjaar = voltijdbaan, dus het aantal banen wanneer er alleen volledig zou worden gewerkt. 

p/a ratio is bijv 1,4 dan doen 140 personen samen 100 volledige banen. 

Hoe hoger de p/a ratio, hoe meer deeltijdwerkers.

p/a-ratio = aantal werkzame personen / aantal voltijds arbeidsjaren dat wordt vervuld

-> Als meer mensen parttime gaan werken, dan gaat de p/a-ratio

1. omhoog
2. omlaag
3. niet veranderen

Wat gebeurt er met het P/A ratio wanneer het aantal mensen met een deeltijdbaan stijgen?

1. Daalt het p/a ratio
2. Stijgt het P/A ratio

Beroepsbevolking

• mensen die kunnen & willen werken = beroepsbevolking
• 1. iedereen die nu al werkt; 
• 2. werklozen horen ook bij beroepsbevolking

Werklozen

Beroepsbevolking

Beroepsbevolking:

Alle mensen tussen 15 en pensioen-leeftijd die werken of werkloos zijn

Werkzame    beroepsbevolking:

Het werkzame deel van de beroepsbevolking

Participatiegraad

Beroepsbevolking

potentiële beroepsbevolking       * 100%

Beroepsbevolking= iedereen die zich aanbiedt op de arbeidsmarkt
Potentiële beroepsbevolking= alle mensen tussen 15 en 75 jaar oud

Arbeidsparticipatie

Beroepsgeschikte bevolking (potentiele beroepsbevolking) = 15 jaar tot aow-gerechtigde leeftijd.

Deze groep is te verdelen in:

   - beroepsbevolking (aanbod van arbeid), werknemers,               
      werklozen + zzp'ers

   - Niet beroepsbevolking, mensen die zich niet aanbieden 
      (studenten, huisvrouwen)

participatiegraad

bruto participatiegraad = beroepsbevolking / beroepsgeschikte bevolking x 100

Netto participatiegraad = werkzame beroepsbevolking / beroepsgeschikte bevolking x 100

samenstelling beroepsbevolking verandert voortdurend. 
Instroom: schoolverlaters, herintreders (mensen die zich terug hadden getrokken, maar nu weer gaan aanbieden)

Uitstroom: arbeidsongeschikten, bereiken van aow leeftijd, of tijdelijk terugtrekken i.v.m. bijv het krijgen van kinderen.

De participatiegraad bereken je door..

1. beroepsbevolking/ alle nederlanders x 100%
2. beroepsgeschikt/ beroepsbevolking x 100%
3. beroepsbevolking/ beroepsgeschikt x 100%
4. werkenden/ beroepsbevolking x 100%

Wat is het verschil tussen de bruto en de netto participatiegraad?

Bij de bruto worden de ... wel meegerekend, bij de netto participatiegraad niet.

1. niet-actieven
2. gepensioneerden
3. arbeidsongeschikten
4. werklozen

wanneer is de bruto participatiegraad gelijk aan de netto participatiegraad

1. nooit
2. als de werkloosheid nul is
3. als meer inactieven actief worden
4. als er geen deeltijdbanen meer zijn

Inactieven & Arbeidsparticipatie

• Sociale zekerheid & draagvlak
• De i/a-ratio
• Vergrijzing (gevolgen & oplossingen)

i/a-ratio

i/a-ratio* = 

aantal inactieven

aantal actieven

x 100

i/a

inactieve/actieve

i/a-ratio rekenvoorbeeld

Dit betekent dat de i/a-ratio met 19,6% zal stijgen tussen 2000 en 2040.

..A..

..B..

..C..

Leidt de vergrijzing tot een daling of een stijging van de i/a ratio?

1. Daling
2. Stijging

Wat gebeurt er met de i/a-ratio als de arbeidsproductiviteit verdubbelt?

1. De i/a-ratio stijgt
2. De i/a-ratio daalt
3. De i/a-ratio verandert niet