oefenen hoofdstuk 5

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Welkom

Vandaag herhalen we hoofstuk 5.

Pak een boek en een telefoon.

Noem enkele voorbeelden uit het filmpje wat de overheid voor ons regelt/doet

Instellingen/bedrijven die geen winst willen maken horen bij de collectieve sector

1. Waar
2. Niet waar

Bedrijven/instellingen die winst willen maken horen bij de collectieve sector

1. waar
2. niet waar

Wat wordt er niet betaalt vanuit de belastingen?

1. ziekenhuizen
2. banken
3. onderwijs
4. centrale parken

Collectieve voorziening

Dit zijn voorzieningen waar iedereen gebruik van mag maken en die worden betaalt door de overheid.

Een voorbeeld van een collectieve voorziening is:

wegen, fietspaden, lantaarnpalen, onderwijs, etc

Rijk

- Maken wetten en regels

- heel het land

Provincie en gemeentes

- Maken verordeningen

- Regelen

    bestemmingsplannen

- regionaal

Collectieve sector

- bij de overheid (bedrijven/instellingen

- geen winst oogmerk

- iedereen moet er gebruik van kunnen maken

Particuliere sector

- niet bij de overheid

- winstoogmerk

- gebruik betekent betalen

Privatisering

Nationalisatie

Sociale zekerheid

Er wordt voor je gezorgd vanaf de wieg tot het graf

(in ons land)

Noem eens een voorbeeld.

Solidariteitsbeginsel

Zoek dit eens op!!!

Wat heb je gevonden?

Solidariteitsbeginsel

De mensen met hogere inkomens moeten meer belasting betalen, dan mensen met een lager inkomen.

Dit doen ze door  een percentage te laten betalen van het inkomen wat een persoon verdiend.

Op deze manier betaal je meer als je meer verdiend.

Prinsjesdag

• 3e dinsdag van september
• De rijksbegroting = een overzicht van de verwachte inkomsten en uitgaven van het Rijk
• de miljoenennota = de toelichting op de rijksbegroting

Rijksbegroting en miljoenennota

De rijksbegroting is een overzicht van de verwachte inkomsten en uitgaven vor het komend jaar. 

De miljoenennota is een toelichting op de rijksbegroting door de minister van Financiën. 

Staatsschuld

• een begrotingstekort - toename staatsschuld
• een begrotingsoverschot- afname staatschuld

Begrotingstekort & -overschot

• Begrotingstekort = uitgaven > inkomsten
• Geld lenen
• Bezuinigen
• Belastingen verhogen
• Begrotingsoverschot = inkomsten > uitgaven
• Schuld aflossen
• Meer uitgeven

Verschil tussen miljoenennota en rijksbegroting is:

1. miljoenennota is de uitleg van de rijksbegroting
2. De rijksbegroting is de uitleg van de miljoenennota

Sociale zekerheid

Volksverzekeringen (Een volksverzekering is er voor iedereen)

WLZ (wet langdurige zorg)

AOW (algemene ouderdomswet)

ANW (algemene nabestaandenwet)

Werknemersverzekeringen (Een verzekering voor de mensen die hebben gewerkt.)

WW (werkloosheidswet)

WIA (wet inkomen en arbeid naar arbeidsvermogen)

Je wordt ziek

Er zijn een aantal rechten en plichten van werknemers en werkgever.

baanverlies

Hiernaast staan de voorwaarden voor ww-uitkering

of een bijstand.

Bijstand

De bijstand is een sociale voorziening, die betaalt wordt uit de belastingen.