Hoofdstuk 9.1

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

9.1 aantasting van metalen 

Wat gaan we doen vandaag?

 start nieuwe hoofdstuk 

Nieuw type reacties

Aan het einde van de les 

Heb je een korte inleiding voor redox reacties in je schrift

+ herhalen welke soorten reacties we al hebben gehad

Weet je een beetje hoe tabel 48 werkt. 

Kan je beginnen met redox reacties opstellen 

Soorten reacties 

1. Vormingsreacties/synthese

A + B (+ .....) --> C (+ D + E etc) 

2. Neerslagreacties (zouten)

soorten reacties

Redox reacties

Re = reductor

Ox = oxidator 

Reductor kan elektronen afstaan

Oxidator kan elektronen opnemen (O van opnemen) 

Je hebt voor een redox dus een koppeltje nodig van een reductor en een oxidator 

Wanneer is iets een redox reactie?

1. Als er lading verandert 

Fe --> Fe²⁺

Cl₂        --> 2 Cl^-

Hoe ontstaat lading?

Wanneer is iets een redox reactie?

1. Als er lading verandert

Fe --> Fe²⁺ 

Cl₂        --> 2 Cl^-

Hoe ontstaat lading?

meer elektronen = - lading

minder elektronen = + lading 

Wanneer is iets een redox reactie?

1. Als er lading verandert

Fe --> Fe²⁺ + 2e^-

Cl₂ + 2e^- --> 2 Cl^-

Hoe ontstaat lading?

meer elektronen = - lading

minder elektronen = + lading 

Wanneer is iets een redox reactie?

1. Als er lading verandert

red: Fe --> Fe²⁺ + 2e^-

ox: Cl₂ + 2e^- --> 2 Cl^-

Dit zijn half reacties 

Voor een redoxreactie heb je de totaal reactie nodig

Totaal reactie

red: Fe --> Fe²⁺ + 2e^-

ox: Cl₂ + 2e^- --> 2Cl^-

1. maak het aantal elektronen gelijk (is nu 2e en 2e)

2. Tel bij elkaar op

Fe + Cl₂ + 2e^- --> Fe²⁺ + 2e^-+ 2Cl^-

3. Streep elektronen weg

Totaal reactie

red: Fe --> Fe²⁺ + 2e^-

ox: Cl₂ + 2e^- --> 2 Cl^-

1. maak het aantal elektronen gelijk (is nu 2e en 2e)

2. Tel bij elkaar op

Fe + Cl₂ --> Fe²⁺ + 2 Cl^-

3. Streep elektronen weg

Handig om te weten

3 soorten stoffen:

moleculaire stoffen, indien geladen is dit aangegeven (bv CO₃^2-, H⁺)

Metalen, indien geladen is dit aangegeven (Pb²⁺ of geen lading Pb (s))

Zouten, combinatie metaal en niet-metaal, atomen hebben een lading ondanks dat het niet is aangegeven: PbCl₂

Wanneer is iets een redox reactie?

2. Als elementen ontstaan of verdwijnen 

(elementen bestaan uit 1 atoomsoort)

Komen straks voorbeelden over 

Gelukkig hoef je halfreacties niet uit je hoofd te weten, deze kan je opzoeken in tabel 48

Hij werkt redelijk hetzelfde als tabel 49 (de zuur base tabel) 

Dus rechts boven = sterke oxidator en links onder sterke reductor

en de oxidator moet altijd schuinboven de reductor staan (net als bij zuur-base het zuur boven de base)

Geef aan of het een redox reactie is ja/nee

A:  Ca²⁺ (aq) + CO₃^2- (aq) --> CaCO₃ (s)

B:  2 Ag₂O (s) --> 4 Ag (s) + O₂ (g)

C:     2 H₂ (g) + O₂ (g) --> 2 H₂O (l)

D:   Pb (s) + Cl₂ (g) --> PbCl₂ (s)

Geef aan of het een redox reactie is ja/nee

A:  Ca²⁺ (aq) + CO₃^2- (aq) --> CaCO₃ (s)

geen redox want lading verandert niet

B:  2 Ag₂O (s) --> 4 Ag (s) + O₂ (g)

C:     2 H₂ (g) + O₂ (g) --> 2 H₂O (l)

D:   Pb (s) + Cl₂ (g) --> PbCl₂ (s)

Geef aan of het een redox reactie is ja/nee

A:  Ca²⁺ (aq) + CO₃^2- (aq) --> CaCO₃ (s)

geen redox want lading verandert niet

B:  2 Ag₂O (s) --> 4 Ag (s) + O₂ (g)

wel redox want lading veranderd

C:     2 H₂ (g) + O₂ (g) --> 2 H₂O (l)

D:   Pb (s) + Cl₂ (g) --> PbCl₂ (s)

Geef aan of het een redox reactie is ja/nee

C:     2 H₂ (g) + O₂ (g) --> 2 H₂O (l)

Wel redox want elementen verdwijnen

D:   Pb (s) + Cl₂ (g) --> PbCl₂ (s)

Wel redox want lading veranderd

Geef de totaalreactie van de volgende halfreacties 

Het opstellen van een redox reactie 

Hoe pak je het aan?

9/10 keer moet je zelf uit tabel 48 de halfreacties opzoeken 

Altijd goed kijken naar wat voor deeltjes heb ik?

Stel de redox vergelijking op van aluminium met zoutzuur  

We moeten op zoek naar een reductor en een oxidator

 

1. Welke deeltjes heb ik?

Tip voor de deeltjes identificatie

Wordt er een metaal genoemd bv aluminium, kalium, magnesium etc. Dan is het voor de pijl van de halfreactie GEEN ion, staat vaak (s) achter. Vaak sterke reductoren. 

Werk je met een zoutoplossing dan spreek je ALTIJD van losse ionen. Dus bijvoorbeeld oplossing van kaliumchloride dan heb je K⁺ en Cl^-.  Meestal reageert 1 van de 2 als red/ox

Stel de redox vergelijking op van aluminium met zoutzuur  

We moeten op zoek naar een reductor en een oxidator

 

1. Welke deeltjes heb ik?

Aluminium = Al (s) 

Stel de redox vergelijking op van aluminium met zoutzuur  

We moeten op zoek naar een reductor en een oxidator

 

1. Welke deeltjes heb ik?

Aluminium = Al (s)

zoutzuur = H₃O+ en Cl^- 

Stel de redox vergelijking op van aluminium met zoutzuur  

We moeten op zoek naar een reductor en een oxidator

 

1. Welke deeltjes heb ik?

Aluminium = Al (s)

zoutzuur = H₃O+ en Cl^- 

Belangrijk! in de redox tabel gebruiken we geen H₃O⁺ maar H⁺

Stel de redox vergelijking op van aluminium met zoutzuur  

We moeten op zoek naar een reductor en een oxidator

 

1. Welke deeltjes heb ik?

Aluminium = Al (s)

Al (s) --> Al³⁺ + 3e^- (reductor)

zoutzuur = H₃O+ en Cl^- 

Belangrijk! in de redox tabel gebruiken we geen H₃O⁺ maar H⁺

Stel de redox vergelijking op van aluminium met zoutzuur  

We moeten op zoek naar een reductor en een oxidator

1. Welke deeltjes heb ik?

Aluminium = Al (s)

Al (s) --> Al³⁺ + 3e^- (reductor)

zoutzuur = H₃O+ en Cl^- 

Kies altijd de sterkte reductor en de sterkste oxidator!!

Stel de redox vergelijking op van aluminium met zoutzuur  

We moeten op zoek naar een reductor en een oxidator

1. Welke deeltjes heb ik?

Aluminium = Al (s)

Al (s) --> Al³⁺ + 3e^- (reductor)

zoutzuur = H₃O+ en Cl^- 

2H⁺ + 2e- --> H₂ (oxidator)

2. Zoek de sterkste reductor en oxidator 

Stel de redox vergelijking op van aluminium met zoutzuur  

We moeten op zoek naar een reductor en een oxidator

1. Welke deeltjes heb ik?

Aluminium = Al (s)

Al (s) --> Al³⁺ + 3e^- (reductor)

2H⁺ + 2e- --> H₂ (oxidator)

2. Zoek de sterkste reductor en oxidator 

3. Stel de totaal reactie op

Stel de redox vergelijking op van aluminium met zoutzuur  

We moeten op zoek naar een reductor en een oxidator

1. Welke deeltjes heb ik?

Aluminium = Al (s)

Al (s) --> Al³⁺ + 3e^- (reductor) | x2

2H⁺ + 2e- --> H₂  (oxidator) | x3

2. Zoek de sterkste reductor en oxidator 

3. Stel de totaal reactie op

2 Al (s) + 6 H⁺ --> 2 Al³⁺ + 3 H₂

Zelf opstellen redox reacties

1 chroom en nikkelsulfaat-oplossing

 2 chloorwater en kaliumjodide-oplossing

* er ontstaat I₂

3 kalium en water

Zelf opstellen redox reacties

1 chroom en nikkelsulfaat-oplossing

Zelf opstellen redox reacties

 2 chloorwater en kaliumjodide-oplossing

Zelf opstellen redox reacties

3 kalium en water