6.2 Het verteringsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

6.2 Het verteringsstelsel

Leerdoelen

- Je kunt het verschil tussen chemische en mechanische vertering beschrijven. 

- Je legt uit welke voedingsstoffen vertering nodig hebben. 

- Je licht de functies toe van de organen die betrokken zijn bij vertering

- Je beschrijft wat additieven zijn en berekent via hun ADI-waarde mogelijke gezondheidsrisico's

Chemische vertering

Polymeren

= Grote stoffen die opgebouwd zijn uit een groot aantal vrijwel identieke moleculen, zoals koolhydraten, vetten en eiwitten (67F, G, H en 71C.

Zetmeel is een polysachariden uit heel veel glucosemoleculen.

Eiwit uit aminozuren en DNA uit nucleotiden. 

-> Moeten verteerd worden voor opname bloed.

-> Vitamines, glucose en mineralen

Verterings-stelsel

Vertering in verteringsorganen (82C) met behulp van verteringssappen (82E en F)

Mondholte

- Mechanische vertering: oppervlaktevergroting

- Speekselklieren: enzym zetmeelvertering

Slokdarm

Maag

Maagwand is geplooid en bevat maagsapklieren:

1. Zoutzuur 

2. Pepsinogeen

3. Slijm

Twaalfvingerige darm

- Alvleessap uit alvleesklier 

- Gal wordt gemaakt door lever en opgeslagen in galblaas. Helpt bij vertering vetten. 

(82C, E en F)

Dunne darm

Verschillende typen enzymen uit de darmsapklieren voltooien koolhydraat-, eiwit- en DNA-vertering. 

Darmcellen nemen verteringsproducten op.

(82C)

Blinde darm

- Begin dikke darm met aanhangsel appendix. 

- Bevat veel darmbacteriën

- Na diarree-aanval daardoor snel herstel

Dikke darm

- Veel bacteriën die met hun enzymen stoffen afbreken (cellulose) en nuttige stoffen maken (bv vitamine K). 

- Terugresorptie water.  

Endeldarm en anus

Endeldarm: tijdelijke opslag ontlasting

Anus: opening omgeven door een kringspier

Additieven

- Toegevoegde smaak- en kleurstoffen aan het eten. 

- Wettelijke bepalingen welke kleurstoffen een fabrikant mag gebruiken. Op het etiket vermeld met E-nummer (82B). 

- ADI-waarde is aanvaardbare dagelijkse inname (95B). 

Aan het werk

- Maak paragraaf 6.2 of werk aan je experiment

- Klaar? Maak de kruiswoordpuzzel.

opdr. 27, 28, 30, 33, 35, 38, 40 en 41

Leerdoelen behaald?

- Je kunt het verschil tussen chemische en mechanische vertering beschrijven.

- Je legt uit welke voedingsstoffen vertering nodig hebben.

- Je licht de functies toe van de organen die betrokken zijn bij vertering

- Je beschrijft wat additieven zijn en berekent via hun ADI-waarde mogelijke gezondheidsrisico's