BBl Les wonden

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2,3

Wonden en wondverzorging

les 4 

                                                                                                                                 JG

les doel

• Student kan vertellen hoe de huid is op gebouwd 
• Student kan vertellen wat de functie is van de huid
• Student kan vertellen wat voor soort wonden er zijn. 
• student kan het verschil vertellen tussen een Primaire/secundaire wond genezing
• Student kan een start maken met een wond behandel plan. 

Leerdoelen

• Je kunt benoemen wat een wond is en hoe dit kan ontstaan.
• Je kent verschillende soorten wonden en weet hoe je deze kan classificeren m.b.v. modellen.
• Je weet in welke fasen wondgenezing plaatsvindt en benoemd factoren die hierbij een rol spelen.
• Je kent de verschillende materialen van wondverzorging.

Wat is je eerste gedachte

als je denkt aan een wond?

Wat weet je over wondzorg en wat heb je gezien in de praktijk?

Definitie wond

• Een wond is een verbreking van de continuïteit van weefsel veroorzaakt door een trauma of een pathologische aandoening. 

Soorten wonden

• Acute wonden
• Gecompliceerde wonden
• Overig huidletsel

 

Acute wonden

Gecompliceerde wonden

Overige huidletsels

Oorzaken van wonden

• Mechanische wonden ( buiten af snij schaafwonden ): Skintear (losgescheurde huid)
• chemische wonden  ( chemische stof,  cellen verbranden) bv: kaluim infuus sc loopt. 
• Thermische wonden (verbranding of bevriezing)
• Elektriciteitswonden ( elektrische stroom )
• Stralingswonden (Zon en bestraling bij oncologie)
• Circulatiestoorniswonden ( onvoldoende bloedvoorziening)
• Oncologische wonden (metastase of uitzaaingen

Wat kun jij doen aan het voorkomen van decubitus bij de cliënt?

Er zit een rode plek op de hak van een cliënt. Wat doe je?

1. Katoenen sok aantrekken
2. Hiel vrij leggen dmv kussens
3. Schapenvacht er onder
4. Massage en antidecubitus crème gebruiken

Wondclassificatiesystemen

• Wordt gebruikt om structuur aan te brengen in een wondbehandeling.

• TIME model
• WCS model
• Altis model 

Het WCS Classificatiemodel

Door de kleur van de wond, de mate van wondvocht, de aanwezigheid van infectie en het aspect van de wondrand vast te stellen, weet men in welke fase van wondgenezing de wond zich bevindt.

ALTIS, TIME en het WCS

Classificatiemodel zijn goed samen

te gebruiken, omdat ze elkaar aanvullen. 

Je kunt het WCS-model niet toepassen bij brandwonden en wonden die het gevolg zijn van kanker (oncologische wonden)

Tumor wonden hebben daarbij niet het specifiek karakter van een klassieke chronische wond en dienen anders benaderd te worden

Rapportage volgens time model:

wond beleid:

Wondverpleegkundige

Hoofdbehandelaar

Hygiëne regels

Observeren van de wond

1. koorts, roodheid zwelling
2. omvang wond & vorm
3. geur, kleur
4. wondranden, wondvocht
5. pijn
6. ontstekingsverschijnselen, diepte, holtes

Stappen wondzorg

In 4 stappen; gericht op hygiëne, inspectie en verzorging

• stap 1 verbandmateriaal verwijderen
• stap 2 wond inspecteren
• stap 3 wond verzorgen
• stap 4 wond verbinden

 kleuren wonden

Rode wonden( Granulatieweefsel)

Gele wonden  ( fibrine, dit is een eiwit wat helpt bij een stolling) 

Zwarte wonden necrose (Dood weefsel)

Waarom is het belangrijk om het verband te zien wat je van de wond afhaalt?

1. Ik gooi het gelijk weg
2. Het moet in een speciale container
3. Om te kijken of het opnieuw gebruikt kan worden
4. Het geeft informatie over de wond

behandeling rode, gele en zwarte wonden 

Rode wond

• vochtig houden, door goede verbandkeuze
• verband moet niet vastkleven, dan beschadig je het nieuwe weefsel
• voorkomen infectie

Verbandmiddelen die je kunt gebruiken

• hydroactieve verbanden
• transparante wondfolie
  
• eilandpleisters
• vette gazen

Gele wonden

Wonden hebben een geel beslag ( Pus, cel resten en samengeklonterde eiwitten en debris (weefsel en bloedresten)

Deze wonden moeten gereinigd worden 

Een gele wond kan exsudaat produceren (vocht dat uit de haarvaatjes treedt bij een ontsteking)

* Vochtig wondmilieu

* Verband regelmatig verwisselen.

* Het is een goede voedingsbodem voor bacteriën.

Verbandmiddelen gele wonden

• gazen met een reinigend middel
• hydroactief verband
• hydrocolloïd (in contact met wondvocht vormt het een gel)
• alginaat (van zeewier, vangt vocht en bacteriën en wordt ook een gel. 20 x gewicht absorberen).
• schuimverbanden
• transparante wondfolie

Zwarte wonden

• Zwart blauwe korst (droog of vochtig)
• In combinatie met een rode en gele wond
• Wondranden zijn pijnlijk.
• Zwarte weefsel = gangreen / necrose = gevoelloos.

• Belemmering in aanvoer van zuurstof en voeding 
• Circulatiestoornis
  

Behandeling

Necrose weghalen door arts of wondverpleegkundige

Opdracht 

Met 2/3 studenten een wond behandeling bedenken 

Wondgenezing

Primair	Secundair
Wondgenezing zonder complicaties	Wondgenezing met complicaties
VB: na operatie of schaafwond	VB: door vaatproblemen of hygiëne.

Plaatselijke en algemene factoren die invloed hebben op de wondgenezing

• Plaatselijke factoren:
• zijn factoren die betrekking hebben op de wond zelf soort en plaats van de wond, verontreiniging van de wond met vreemde voorwerpen, doorbloeding van het wondgebied.

• Algemene factoren: 
• die de wondgenezing bevorderen zijn algemene conditie van de zorgvrager; leeftijd, gezondheid, leefstijl etc...

Wondverzorging is veel meer dan een technische handeling.

Het is een samenspel van: 

• Lichamelijk
• Geestelijk
• Sociaal  welbevinden.

waar denk je aan / wat kun jij doen als je denkt aan pijnbestrijding ?

Wondkweek

Staphylococcus aureus

E-coli

Pseudomonas

verschillende therapieen:

Kun je een wondclassificatiesysteem gebruiken bij oncologische wonden

1. ja
2. nee

volgende week les over de vac therapie

Einde 

Zijn er nog vragen ?