Bronnen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3,5

Bronnen

Lesdoelen

Bij geschiedenis maken we veel gebruik van bronnen.

 Deze les gaan jullie leren waar je op moet letten bij het kijken/lezen naar bronnen.

Vragen bij bronnen

1. Wat voor soort bron?

2. Geschreven of ongeschreven?

3. primair of secundair?

4. standplaatsgebondenheid?

5. Wel of niet betrouwbaar?

geschreven

ongeschreven

Betrouwbaarheid van bronnen

Vaak zal je ook moeten bepalen of een bron betrouwbaar is of niet, en waarom.. Hoe bepaal je dat?

1. Wanneer is de bron gemaakt?

2. Wat is de bedoeling van de maker van de bron?

Primaire en 

secundaire bronnen

primair

secundair

Primaire bronnen (1)

• Zijn in de tijd waarover ze gaan gemaakt

• Zijn meestal gemaakt door iemand die bij de gebeurtenis aanwezig was, maar dat hoeft niet altijd.

Primaire bronnen (2)

• Kunnen heel betrouwbaar zijn, omdat de maker leefde in die tijd... 
  

• ...maar ook onbetrouwbaar, omdat iemand zijn mening misschien wel wil geven of niet alle informatie heeft.
  

Secundaire bronnen (1)

• Zijn gemaakt door iemand die er niet zelf bij was, bijvoorbeeld omdat hij later leefde óf omdat hij ergens anders woonde.

• Heeft de informatie gekregen via andere (geschreven of ongeschreven) bronnen

Secundaire bronnen (2)

• Kunnen heel betrouwbaar zijn, omdat de maker misschien zijn informatie uit veel bronnen heeft kunnen halen... 

• ...maar ook onbetrouwbaar, omdat iemand niet bij de gebeurtenis aanwezig was.
  

Primaire bronnen

Secundaire bronnen

Dagboek

Egyptische mummie

Memo geschiedenisboek

Filmbeelden van 9/11

Artikel op wikipedia

Documentaire over een mummie

Cartoon in de krant

Betrouwbaarheid van bronnen

Vaak zal je ook moeten bepalen of een bron betrouwbaar is of niet, en waarom.. Hoe bepaal je dat?

1. Wanneer is de bron gemaakt?

2. Wat is de bedoeling van de maker van de bron?

Wat is standplaatsgebondenheid?

Standplaatsgebondenheid: Iedereen kijkt door eigen ogen naar het verleden ( heeft zijn eigen waarheid). Dit hangt af van o.a. : ras, geslacht, woonplaats, tijd waarin je leeft, maatschappelijke positie enz.  

Feit en mening

feit: is iets dat we kunnen controleren

mening: iets wat een persoon vindt, persoonsgebonden en kan dus veranderen.

Hoe geef je antwoord op een vraag over een tekstbron?

1.  Neem de vraag over in je antwoord!!

2. Vraag is vaak: Leg uit met behulp van de bron dat.....

Dus:

• Ik lees in de tekst dat ........
• Dat betekent ............

Hoe geef je antwoord op een vraag over een ongeschreven bron?

1.  Neem de vraag over in je antwoord!!

2. Vraag is vaak: Leg uit met een beeldelement uit de bron dat.....

Dus:

• In de bron is te zien dat ........
• Dat betekent ............

Zelf aan de slag!

Continuïteit / Discontinuïteit

Continuïteit

Het blijft zoals het is

(met misschien een minimale verandering)

Gebruiken, ideeën, regels, voorwerpen, methodes etc.

Discontinuïteit

Er verandert iets 

(ook al blijven er ook dingen hetzelfde)

Gebruiken, ideeën, regels, voorwerpen, methodes etc.

Een duif als communicatiemiddel vanuit een tank in 1916

Een duif als communicatiemiddel vanuit een tank in 1916

Continuïteit

Discontinuïteit

Gevechtsmachines

Continuïteit: Gemaakt om de tegenstander te beschadigen, zonder zelf veel gevaar te lopen

Gevechtsmachines

Continuïteit: Gemaakt om de tegenstander te beschadigen, zonder zelf veel gevaar te lopen

Discontinuïteit: Materiaal (hout, staal, kunststof), van statisch naar rijdend naar vliegend, etc.

Wat gaan we doen ?

• Maak groepjes van twee of drie
• Elk groepje kiest twee thema's (ruim of concreet)
• Zoek bij elk thema twee foto`s. 
• Bedenk of je te maken hebt met continuiteit of discontinuiteit
• Leg uit waarom je dat denkt.

Dus

Veranderingen kunnen dus afwezig zijn (continuïteit), klein of groot. 

Als er in korte tijd veel veranderd spreek je van een revolutie. 

Continuïteit en verandering kan er zijn op verschillende gebieden.

Politiek-bestuurlijk: alles wat te maken heeft met de verdeling van macht, de organisatie van het bestuur, het denken over het bestuur en het maken, uitvoeren en controleren van wetten en regels. 

Sociaal: alles wat te maken heeft met verschillen tussen groepen mensen in een samenleving en het denken hierover.

Continuïteit en verandering kan er zijn op verschillende gebieden (2).

Economisch: alles wat te maken heeft met de manier waarop mensen in hun onderhoud voorzien en de manier waarop de opbrengst van het werk onderling wordt verdeeld.

Cultureel: alles wat te maken heeft met de ideeen van mensen en de manier waarop ze zich uiten, bijvoorbeeld in hun gewoontes en regels, geloof, kunst en wetenschap.