TH1 - periode 4 - Arm en rijk

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 4: Arm en Rijk 

Aan welk gegeven kun je
zien of een land arm is of niet?

De landen in de wereld kun je indelen in 3 hoofdgroepen

Centrum:            De rijke, vooral westerse landen.
Semiperiferie:    De landen die de laatste twintig jaar een
                             flinke groei hebben doorgemaakt.

Periferie:             De armste landen.

 

Drie groepen in de wereld 

Centrum (kgt/th)= landen met de meeste rijkdom en macht

Periferie (kgt/th)= een randgebied: landen die arm zijn en weinig macht 

semiperiferie (kgt/th)= landen die tussen het centrum en de periferie zitten

1- Centrum

De landen in het centrum zijn rijk en hebben veel macht.

Deze landen noemen we westerse landen.

Kenmerken van deze landen:

- goed onderwijs

- gezondheidszorg is goed geregeld

- mensen hebben een goed inkomen / veel geld

- de industrie verloopt goed : er worden ingewikkelde producten gemaakt zoals medicijnen en auto's.

2- Semiperiferie 

Zitten tussen het centrum en periferie in. Zij zijn gehoorzaam aan het centrum, maar oefenen macht uit op de periferie. 

Soms zijn het landen die eerst bij de periferie hoorden. 

Dit noem je opkomende landen. 

3- Periferie

De landen in de periferie zijn arm. We noemen deze landen ontwikkelingslanden of derdewereldlanden.

Kenmerken:

- mensen werken in de landbouw

- Veel kinderen kunnen niet naar school

- De gezondheidszorg is niet goed geregeld

- Grondstoffen uit deze landen worden verkocht aan landen in het centrum. Bijvoorbeeld goud en koper.

Global shift 

Vroeger was de indeling van de wereld heel duidelijk, maar de indeling is langzaam aan het veranderen. Landen ontwikkelen zich van periferie, naar semiperiferie. Er zijn ook landen die zich ontwikkelen van semiperiferie naar centrum. 

Het omgekeerde gebeurt ook!!!!

Deze verschuiving noem je global shift. 

wat voor prodcuten gaan er over en weer? 

Ontwikkelingsgraad 

Centrum = Meest ontwikkelde landen/gebieden 

Semiperiferie = Landen die goed bezig zijn (BRICS)

Periferie = Achterblijvers 

Begrippen

bbp: bruto binnelands product
--> totaal aan geld dat een land in een jaar verdiend

bbp per hoofd: het bbp gedeeld door het aantal inwoners in een land.

armoedegrens: hoeveelheid geld die je nodig hebt om te kunnen leven

Waarom zegt bbp minder over de rijkdom van het land dan bbp per hoofd?

Welk land hoort niet thuis in het rijtje centrum landen?

1. Duitsland
2. China
3. Verenigde Staten
4. Australië

Welk land hoor niet thuis in het rijtje BRICS landen?

1. Brazilië
2. Rusland
3. Indonesië
4. Zuid-Afrika

Welke uitspraak klopt niet over centrumlanden?

1. Gemiddeld heeft iedereen het goed
2. Gezondheidszorg is sterk ontwikkelt
3. Grote verschillen tussen arm en rijk
4. Hoog percentage aan werkende mensen

Welke uitspraak is juist?

1. Centrumlanden hebben perifere landen nodig voor economische doeleinden
2. Perifere landen hebben de centrumlanden nodig voor economische steun
3. Geen van beide uitspraken is juist
4. Beide uitspraken zijn juist

Wat is het BBP ook alweer?

Als we het hebben over de armoedegrens, waar spreken we dan over?

Zoek een foto op internet waar je een centrumland duidelijk kunt zien.

Centrum

Semiperiferie

Periferie

Volgers

Koplopers

Achterblijvers

Rijk

Ontwikkelingslanden

5 schaalniveaus. 

Welke?

 In praktijk lopen de grenzen niet recht.

Schaalniveau?

Schaalniveau?

           Schaalniveau?

Schaalniveau?

Schaalniveau?

Opdracht voor in de les: 

Stelling: 
Op elk schaalniveau kunnen wij een voorbeeld geven van een verdeling tussen arm en rijk. 

Kunnen jullie dat ook? 
Schrijf de 5 schaalniveaus op en zet er een voorbeeld achter van een verdeling tussen arm en rijk op dat schaalniveau!

Noem een voorbeeld van een verdeling tussen arm en rijk op nationaal schaalniveau

Noem een voorbeeld van een verdeling tussen arm en rijk op mondiaal schaalniveau