P2W1 Bloedcellen

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1

1

Bloedcellen

Na deze les...

1 Vertel je de functie van bloed en zijn afzonderlijke onderdelen

2 Vertel je hoe de cellen hun functie uitoefenen

waar worden de bloedcellen gemaakt?

1. in de bloedvaten
2. in de lever
3. in de spieren
4. in het bot

bloed is verdeeld in...?

1. 95% plasma 5% bloedcellen
2. 55% plasma 45% bloedcellen
3. 35% plasma 65% bloedcellen
4. 5% plasma 95% bloedcellen

welke afbeelding is die van een rode bloedcel?

1. 
2. 
3. 
4. 

wat wordt door bloed vervoerd?

1. warmte
2. gal
3. lucht
4. slijm

Bloed
Bloedplasma

Bloedplasma is een waterige oplossing waarin de volgende stoffen zitten:

• eiwitten voor transport (albumine)
• eiwitten voor afweer (antistoffen)
• eiwitten voor stolling (fibrinogeen) 
• opgeloste stoffen (vitaminen, zouten, hormonen, afvalstoffen)

plasma

P

Bloed
Bloedplasma

In bloedplasma zitten ook de bloedcellen...

• rode bloedcellen
• witte bloedcellen
• bloedplaatjes

bloedcellen

C

Bloed
Rode bloedcellen

Rode bloedcellen (erytrocyten)

• zijn schijfvormig en hebben een dikke rand
• hebben geen celkern
• vervoeren bloedgassen: zuurstof (O2) of kooldioxide (CO2)

Bloed
Rode bloedcellen

• het eiwit wat bloedgassen vervoert is hemoglobine (Hb)
  
• het eiwit heeft ijzer nodig om zuurstof te binden
• in de longen bindt Hb de zuurstof, in de organen geeft Hb de zuurstof af
• het Hb neemt kooldioxide als afval mee

zuurstof bindt aan het ijzer in het hemoglobine

• het eiwit wat bloedgassen vervoert is hemoglobine (Hb)
  
• het eiwit heeft ijzer nodig om zuurstof te binden
• in de longen bindt het zuurstof aan Hb, in de organen geeft het Hb de zuurstof af aan alle cellen en neemt het kooldioxide als afval mee

Bloed
Witte bloedcellen

Witte bloedcellen (leukocyten)

• hebben een celkern
• ze zorgen voor de afweer
• er zijn meerdere soorten witte bloedcellen; elk hebben ze een aparte taak in de afweer...

Bloed
Witte bloedcellen

Witte bloedcellen (leukocyten)

• het doden van ziekteverwekkers (korrelcellen)

Bloed
Witte bloedcellen

Witte bloedcellen (leukocyten)

• het doden van ziekteverwekkers (korrelcellen)
• het maken van antistoffen (lymfecellen)

Bloed
Witte bloedcellen

Witte bloedcellen (leukocyten)

• het doden van ziekteverwekkers (korrelcellen)
• het maken van antistoffen (lymfecellen)
• het onthouden welke ziekte het lichaam heeft gehad (geheugencellen)

Bloed
Witte bloedcellen

Witte bloedcellen (leukocyten)

• hebben geen vaste vorm
• hierdoor kunnen ze makkelijk door de vaatwand naar buiten
• witte bloedcellen doen zowel binnen als buiten het bloed hun afweertaken

Bloed
Witte bloedcellen

Witte bloedcellen (leukocyten)

• wanneer ze hun taak hebben gedaan, sterven ze af (samen met de ziekteverwekkers)
• een ophoping hiervan heet pus of etter

Bloed
Bloedplaatjes

Bloedplaatjes (trombocyten)

• zijn celstukjes van een bloedstamcel
• zijn schijfvormig, maar bij activatie worden ze draderig en kleverig
• ze spelen een rol bij de bloedstolling

Bloed
Bloedplaatjes

• wanneer een wond ontstaat gaan de bloedplaatjes het gat in de vaatwand dichten.
• daarna zenden ze stoffen uit om het stollingseiwit (fibrinogeen) te  veranderen in fibrine

Bloed
Bloedplaatjes

De fibrine vormen lange draden.

Als een net komt dit over de wond.

De bloedstolling is dan klaar.

Later lossen de draden weer op als de wond hersteld is.

Bloed
Bloedplaatjes

• bloed kan ook stollen binnen een bloedvat
• er ontstaat dan een bloedprop (trombus)
• zo'n bloedprop in een been heet trombose.