4.2 Gedrag

• Biologie
• MBO
• Studiejaar 2

Gedrag

Lesplanning

Terugblik

Instructie gedrag: -Prikkels, sleutelprikkels en supranormale prikkels.

-Sociaal gedrag en conflictgedrag

Literatuurverslag

9 november af

Terugblik

ga naar

Socrative.com

Code:   DONKOH4828

Prikkel en respons

patat eten

Je had weinig trek,

Patatje wordt aangeboden

prikkel: zien en ruiken, horen "wil je ook?"

motivatie om te eten kan veranderen door deze prikkels

en je neemt een patatje

Nikolaas tinberger, Nederlander. Grondlegger van de ethologie

Sleutelprikkel: Sterke prikkel die altijd hetzelfde gedrag oproept.

Bv rode vlek op snavel van een meeuw roept altijd hetzelfde pikgedrag op van zijn jongen.

Supranormale prikkel

Meeuwen: Als het jong op rode snavelvlek tikt, geeft de ouder voedsel op. Het zien van rode vlek is de prikkel voor het jong. Tikken is de prikkel voor het ouderdier om voedsel te geven.

• Natuurlijke prikkel die doorslaggevend is voor bepaald gedrag noemen we een sleutelprikkel
  
• Bij een sterkere reactie dan de natuurlijke prikkel spreken we van een supranormale prikkel

Soorten gedrag

• Aangeboren gedrag

• Sociaal gedrag (beïnvloed door soortgenoten)

• Conflictgedrag (inwendig conflict)

• Aangeleerd gedrag

bv zuigreflex baby, kalf. kalf of hertenkalf wat al kan lopen.

Spergedrag van jonge vogels bij het zien van ouders

Grotere overlevingskans.

Sociaal gedrag

Gedrag van dieren die in grote groepen leven.

Te onderscheiden in 3 soorten:

1. Samenwerking

2. Taakverdeling

3. Rangorde

1. Samenwerken

• Meerdere dieren hebben één doel. Bijv. voedsel verzamelen.

2. Taakverdeling 

Eten zoeken, 

Eitjes verzorgen

Zieke dieren afvoeren

Gezamenlijke overeenkomst met bladluizen. Bescherming in ruil voor suikerachtige afscheiding (honingdauw)

Alleen de koningin mag eitjes leggen

3. Rangorde

/Hiërarchie of rangschikking.

Taakverdeling kan invloed hebben op de mogelijkheid tot voedsel en kans op voortplanten. 

Wanneer een bepaald individu iets mag of kan vanwege zijn rol in groep, noem je dat rangorde. 

Conflictgedrag

1. Ambivalent gedrag
2. Oversprong gedrag
3. Omgericht gedrag

1. Ambivalent gedrag

Dier vertoont gedrag van meerdere gedragssystemen

-Onduidelijk voor het dier

Bijvoorbeeld:

Vluchtgedrag en agressief gedrag

2. Oversprong gedrag

Gedrag is niet gerelateerd aan de situatie.

Wordt in een verwarrende of spannend situatie vertoond om  tijd te winnen om na te denken.

Bijv. Hond ziet een paard in de wei staan.  

1. Erop af

2. Doorlopen

3. Zichzelf krabben (neutraal)

3. Omgericht gedrag

Gedrag, bijv. agressie, wordt geuit op iets anders dan de oorzaak.

-Grastrekken

Kind heeft ruzie met zijn ouders en slaat de deur heel hard dicht.

Meeuwen hebben conflict en gaan dan maar gras uit de grond trekken om elkaar niet aan te vallen

Potje tennis verloren en dan met het tennisracket gaan slaan.

Aangeboren gedrag.

Prikkels, sociaal- en conflictgedrag

Motivatie, sleutelprikkel- bij aangeboren gedrag. 

-zuigreflex bij kalfjes en lammetjes. Prikkel (zien van een 'tepel')

Als een bepaalde prikkel altijd hetzelfde gedrag uitlokt, noemen we dat een sleutelprikkel. 

Een overdreven sleutelprikkel wordt een  supranormale prikkel genoemd

sociaal: Samenwerken, taakverdeling, rangorde

Conflictgedrag: ambivalent gedrag, oversprong gedrag, omgericht gedrag

Soorten gedrag

• Aangeboren gedrag

• Sociaal gedrag (beïnvloed door soortgenoten)

• Conflictgedrag (inwendig conflict)

• Aangeleerd gedrag

Ga naar socrative.com

Student login

DONKOH4828

in "gevoelige periode"

Klassiek conditioneren

Conditionering is in de leerpsychologie een verzamelterm voor leerprocessen waardoor een organisme zich aanpast aan de omgeving.

Operant conditioneren

Hierbij leert een dier door verband te leggen tussen het eigen gedrag en het effect.

Door het gedrag te belonen of te straffen wordt het gedrag vaker of minder vaak vertoont 

Operante conditionering

proefondervindelijk leren. Jonkies doen nog niet echt mee.

Weten waar en wanneer je moet zijn om de meeste zalm te vangen.

Zalm uit de lucht vangen

Gedragselementen horen bij bepaalde gedragssystemen.

mutualisme (+/+) vogels eten parasieten op de impala. impala vrij van beestjes, vogels hebben eten.

Commensalisme (+/0)

Poolvossen volgen ijsberen, wachten tot die klaar zijn met eten en eten daarna de rest op.

Muizen zijn commensaal van de mens.

koe heeft geen last van koereiger. Koereiger eet insecten die wegspringen als koe graast.

Werken aan literatuurverslag

Al klaar? --> Lesstof herhalen

Brongebruik: APA-regels

In tekst

Naam schrijver, jaar (van schrijven), eventueel paginanummer(s)

Bij boeken en artikelen 

Hier bestaan bronvermeldingen vaak uit de achternaam van de schrijver van de bron + een jaartal. Deze staan tussen haken en binnen de laatste zin van het stukje dat je op basis van die bron hebt geschreven. 

Bijvoorbeeld:

(De Vries, 2017, p.17).

of (De Vries, 2017, pp. 17-21).

Website: Datum van raadplegen noteren omdat de inhoud nog kan veranderen. 

Geen auteur?

Alleen naam van de website

Geen datum?

z.d. (zonder datum)

19 januari literatuurverslag inleveren

9 februari toets thema genetica, evolutie en gedrag

Literatuurverslag

1. Onderzoeksvraag + 4 deelvragen

Schrijf een hypothese: Wat zijn mogelijke antwoorden op de hoofdvraag (je hebt nog geen onderzoek gedaan).

2. Zoek informatie om antwoord te geven op de deelvragen. Kopieer en plak de informatie in je verslag. Vernoem per stuk tekst de website.

En plak de hele link ALTIJD in de Literatuurlijst/ bronvermelding

3. Kies nu welke informatie je gaat gebruiken om antwoord te geven op je deelvragen. Zet deze tekst om in je eigen woorden. Zorg voor een leesbaar verhaal.

4. Met alle info die je nu hebt, geef je antwoord op de hoofdvraag. Dit doe je door alle info van de deelvragen kort samen te vatten.

Controleer of je hypothese overeenkomt met je antwoord.

Is de vraag nu beantwoord of zou er meer onderzoek gedaan moeten worden (door de volgende onderzoeker)? Hoe zou dat onderzoek er uit zien (in het kort)?

Controleer de literatuurlijst/bronnenlijst, noteer in APA-stijl.

3. Kies nu welke informatie je gaat gebruiken om antwoord te geven op je deelvragen. Zet deze tekst om in je eigen woorden. Zorg voor een leesbaar verhaal.

4. Met alle info die je nu hebt, geef je antwoord op de hoofdvraag. Dit doe je door alle info van de deelvragen kort samen te vatten.

Controleer of je hypothese overeenkomt met je antwoord.

Is de vraag nu beantwoord of zou er meer onderzoek gedaan moeten worden (door de volgende onderzoeker)? Hoe zou dat onderzoek er uit zien (in het kort)?

Controleer de literatuurlijst/bronnenlijst, noteer in APA-stijl.