T2B1

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

Thema 2 - Ecologie

B1 Organismen en hun leefomgeving

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan je het verschil uitleggen tussen biotische en abiotische factoren. 

Aan het einde van de les kan je de organisatieniveaus van de ecologie beschrijven.

Ecologie

Ecologie = het bestuderen van relaties tussen organismen en hun milieu

Hoe hebben konijnen invloed op hun omgeving?

• ze graven holen en gangen in de grond
• ze eten planten uit de omgeving
• ze zijn zelf voedsel voor wezels
• vacht past zich aan aan het seizoen ( zomer- en wintervacht

Milieu

Biotische factoren = invloeden die leven, bijvoorbeeld ...

Abiotische factoren = invloeden die niet leven, bijvoorbeeld ...

Niveaus in de ecologie

• Een individu = één enkel organisme
• Een populatie = een groep individuen van dezelfde soort in een bepaald leefgebied die zich met elkaar kunnen voortplanten 
• Een levensgemeenschap = alle populaties in een gebied
• Een ecosysteem = een levensgemeenschap samen met de abiotische factoren in een gebied

Opdrachten

Maken 2.1 opdracht 1 t/m 5 (blz. 88)

Voedselrelaties

• Konijn eet gras: planteneter
• Hert eet ook gras: planteneter
• Vos eet konijn: vleeseter
• Wezel eet ook konijn: vleeseter
• Reiger eet vis: vleeseter
• Chimpansees eet vlees en planten: alleseter

voedselketen

Voedselketen = een rij met diersoorten wat voedsel is voor elkaar.

• producent = planten (maken hun eigen voedsel)
• consumenten = dieren consumeren (eten) stoffen die door planten worden gemaakt. 

Hoe maak je een voedselketen??

Hoe lees je dit??

Plant ---->planteneter ---> vleeseter

De plant, wordt opgegeten door de planteneter

De planteneter wordt opgegeten door de vleeseter

Het  ---> kan je dus lezen als: "wordt opgegeten door"

Voedselweb

In een voedselweb staan

een aantal verschillende voedselketens.

Een voedselketen begint altijd met een plant.

Kringloop van stoffen

Bacteriën en schimmels
ruimen dode organismen

op -> reducenten

• voedingsstoffen komen vrij

Opdracht voedselketen

Werk in tweetallen: knip de organismen uit (max. 10 min)

1. Maak 3 verschillende voedselketens van minimaal 3 organismen: begin met gras 
2. Maak 3 verschillende  voedselketens van minimaal 3 organismen: begin met lijsterbes 

Thema 2 - Ecologie

B2 Piramiden

Piramide van aantallen

Piramide van aantallen =  laat zien hoeveel individuen in elke schakel van een voedselketen voorkomen. 

Piramide van biomassa

Biomassa = het gewicht van alle organische stoffen in een organisme

• deze piramide heeft 'altijd' een piramidevorm
• in een voedselketen wordt de biomassa in elke volgende schakel kleiner

piramide van biomassa

Energie in de voedselketen

Verbranding door:

• brandstoffen
  
• bouwstoffen

Energie gaat verloren.

Er word steeds minder doorgegeven.

Opdrachten

Maken 2.1 opdracht 1 t/m 8 (blz.82)

Maken 2.2 opdracht 10 t/m 15