3.5 - Extraheren en adsorberen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Doel van de les

Je kunt beschrijven wat extraheren en adsorberen is

Je kunt uitleggen op welke stofeigenschap de scheiding berust

Wat gaan we doen?

• Herhaling
• Twee nieuwe scheidingsmethoden:

           - Extraheren
           - Adsorberen

• PO-4 H3

Oplossing

Suspensie

Emulsie

Nieuwe mengsel:

Mengsel van vaste stoffen

Definitie:

Nieuwe mengsel:

Mengsel van vaste stoffen

Definitie:

Mengsel met minstens twee vaste stoffen.

            

Hoe zet ik koffie?

Extraheren

Bij extraheren onttrek je een stof (of stoffen) uit een mengsel van vaste stoffen. Deze scheidingsmethode berust op het verschil in oplosbaarheid. Het extract lost op in het extractiemiddel, terwijl het residu bestaat uit onopgeloste componenten. 

Extraheren

Bij extraheren onttrek je een stof (of stoffen) uit een mengsel van vaste stoffen. Deze scheidingsmethode berust op het verschil in oplosbaarheid. Het extract lost op in het extractiemiddel, terwijl het residu bestaat uit onopgeloste componenten. 

Methode

Bij extraheren worden er vaste stoffen uit een mengsel getrokken. De methode berust op het verschil in oplosbaarheid van de stoffen in een bepaald oplosmiddel.

Door een verwarmd extractiemiddel te gebruiken wordt de oplosbaarheid groter.

De stof cafeïne bevindt zich in koffie. Cafeïne is dus ... oplosbaar in water.

1. goed
2. niet goed

Cafeïne is ook aanwezig in het koffiedik. Hoe kan dat?

1. Koffiedik is deels opgelost in water.
2. Water is deels opgelost in koffiedik.
3. Cafeïne is deels opgelost in koffiedik.
4. Cafeïne is deels opgelost in water.

Koffie is een

1. zuivere stof.
2. mengsel.

Antwoord

Koffie bestaat o.a. uit water en verscheidene geur-, kleur- en smaakstoffen. 

Koffie is dus een mengsel.

Suikerbieten

Een suikerbiet is een mengsel van verschillende stoffen; water, suiker, cellulose en eiwitten. Het percentage suiker is ongeveer 16%. 

De bieten worden in stukken gesneden, deze stukken gaan warm water in en de suiker lost op in het water.

Adsorptie

Een manier om geur-, kleur- en smaakstoffen te verwijderen, is door een adsorptiemiddel toe te voegen. Dat is een vaste stof waaraan deze kunnen hechten. Dit proces noemen wij adsorberen.

Adsorbtiemiddel

• Werking door aanhechtingsvermogen 

       aan het oppervlak van adsorptiemiddel.

• Meer oppervlak zorgt voor meer contact

       met de te verwijderen stof -> betere werking.

• Absorptie gaat niet oneindig door, omdat 

       het oppervlak "vol" kan raken.

Noritpoeder vs noritblok

Noritpoeder heeft meer

oppervlak om te reageren.

Noritpoeder reageert sneller.

1 m3 heeft een opp van 6m2

1000 * 1 cm3 heeft een opp van 600 m2

Voorbeelden met actieve kool (norit)

Ingezoomd op de actieve kool

Mengsel van 

vaste stoffen

Residu

Extractie-

middel

Extract

Geurstoffen

Kleurstoffen

Smaakstof

Adsorberen

Extraheren

Filtreren

Centrifugeren

koffieprut in koffie

kleurstof in vloeistof

kleur-, geur- en smaakstoffen in theeblaadjes

bloedplasma uit bloed

deeltjesgrootte

verschil in oplosbaarheid

verschil in aanhechtings-vermogen

verschil in dichtheid

actieve kool

Practicum

Maak de volgende opstelling:

Alle tafels en stoelen netjes naar links, bij de ramen

De hoge tafels zo neerzetten dat iedereen erbij kan staan

Pak je boek erbij op PO-4 en pak je pen

Je werkt in 2-tallen

Groep A en Groep B

Welk adsorptiemiddel werkt beter als filter?

Poeders actieve kool
of
Korrels actieve kool

1. Poeder
2. Korrel
3. Werkt allebei even goed

Wat gaan we verder doen?

Ga verder met de opgaven in Learnbeat.

Vergeet niet naar de feedback te kijken.

Doel van de les

Je kunt na deze les slim teksten lezen en leren

Je kent de scheidingsmethodes Extraheren en Adsorberen en je weet op welke stofeigenschap de scheiding berust

Plan van deze les

- Leuke oefening

- Leren leren

- Lezen van de tekst 3.4

- Maken van de vragen van 3.4

Ik heb 3 vrijwilligers nodig die goed kunnen praten

De favoriete schooldag van mevrouw Visser

Het was 7 april 2021, de dag begon om 7.30 uur toen ik mijn auto in stapte en ik de radio aandeed. Er kwam een luid geluid uit de radio: "Atemlos durch die nacht". Mijn lievelingslied van Helene Fischer. Vervolgens kwam ik aan op p.c. Hooftlaan 1 en ik werd vrolijk begroet door conciërge Bert en ik had mijn vers geschilde rode appeltje mee. Ik liep naar lokaal 1.23 en deed daar mijn jas uit. Mijn winterjas, niet mijn leren jas. Toen haalde ik mijn favoriete thee, rooibos en om 8.10 uur ging ik naar lokaal 2.67 om daar de eerste les op te starten. En tot mijn verbazing zag ik dat mijn bureau bezaaid met mijn favoriete snoep: autodrop cadillacs!

Slim teksten leren

Er zijn 5 verschillende voorkeuren om te leren

1. Kunst afkijken

2. Participeren

3. Kennis verwerven

4. Oefenen

5. Ontdekken

3 stappen om teksten te leren

Stap 1: Voorbereiden

Stap 2: Lezen

Stap 3: Herhalen

Stap 1 - Voorbereiden

Tekst bevat veel details, daarom helpt het om voordat je gaat lezen eerst de grote lijn van de tekst te begrijpen. Zoek naar hulpmiddelen in de tekst zoals:

• de inhoudsopgave, 
• plaatjes en schema's 
• dikgedrukte woorden 
• de eerste en laatste zin van een alinea

Stap 1 - Voorbereiden

Chunk de info

Verdeel de informatie in kleinere stukken, dit kan een paragraaf of pagina zijn. Leg na elk doel een briefje of markeer het zodat je ziet wanneer je je doel hebt bereikt

Stap 2 - Lezen

5 tips om teksten snel en slim te lezen

1. Aanwijzen

2. Ritme

3. Groeperen

4. Aantekeningen

5. Doel stellen

Stap 3 - Herhalen

- Leg het aan iemand anders uit

- Bedenk je eigen toets

- Maak een tekening of strip

- Maak een quiz en oefen hem met j klasgenoten

- Maak een mindmap

- Schrijf de belangrijkste woorden op en maak er tekeningen bij

- Bedenk ezelsbruggetjes

- Zoek extra informatie op het internet

Toepassen

Ga de tekst van paragraaf 3.5 lezen met de tips van zonet

Zometeen ga je de informatie leren zoals stap 3 - herhalen. Kies 1 van de methodes uit

Leestips: 

Aanwijzen, Ritme, Groeperen, Aantekeningen, Doel stellen

Toepassen

Kies 1 van de methodes uit

- Leg het aan iemand anders uit

- Bedenk je eigen toets

- Maak een tekening of strip

- Maak een quiz en oefen hem met j klasgenoten

- Maak een mindmap

- Schrijf de belangrijkste woorden op en maak er tekeningen bij

- Bedenk ezelsbruggetjes

- Zoek extra informatie op het internet