3HV Pincode H6

• Economie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

3HV Pincode H3

3HV H6 De markt produceert 

01

Planning van deze les. 

1. Introductie thema markten                         (15 min) 
2. Uitleg en oefenen met vraag naar                                                                              producten en berekenen vraaglijn              (30 min) 

Lesdoelen. Wat kan/weet je aan het einde van deze les? 

• Je kan uitleggen wat vraag en aanbod is. 
• Je kan uitleggen wat betalingsbereidheid 
• Je kan een vraaglijn berekenen en tekenen. 

3HV Pincode H3

Een frikandelbroodje. 

• Hoeveel zou jij willen betalen voor een frikandelbroodje in de supermarkt? 
• Waarom gaan supermarkten stunten met een aanbieding voor een frikandelbroodje? 
• Als een frikandelbroodje € 1.50 kost, zou je die dan nog kopen? 

• Betalingsbereidheid. Hoeveel wil jij betalen voor een product. 
• Opdracht blz. 3  163. 

3HV Pincode H3

Boek blz. 162/163 

• Vraag naar een product: Hoeveel consumenten dat bereid is dit product te kopen. 
• Dit kan je weergeven met een vergelijking of vraagfunctie (vraaglijn) 
• De prijs van een product en de vraag naar een product hangen samen. 
• Hoe hoger de prijs, hoe lager het aantal klanten (de vraag neemt af) 
• Q: Quantity (hoeveelheid) 
• v vraag naar product 
• a & getallen die per situatie                                                                                            verschillen. 
• P: prijs van het product. 
• De vraag daalt bij een stijgende prijs. a (richtingcoëfficiënt) is altijd negatief getal, de letter b geeft de vraag aan bij een prijs van €0,-  

3HV Pincode H3

Aan de slag 

Maak paragraaf 6.1 opdracht 5  

• Hoe maak je een vraaglijn in een grafiek? 
• Stappeplan op blz. 166 
• Maak opdracht 7. 

3HV Pincode H3

3HV H3 Vraag & aanbod 

02

Planning van deze les. 

1. Oefenen en herhalen vraaglijn tekenen    (35 min) 
2. Uitleg vraagfactoren en verschuiven                                                                         vraaglijn                                                     (10 min) 

Lesdoelen. Wat kan/weet je aan het einde van deze les? 

• Je kunt een vraaglijn tekenen en berekenen. 
• Je kunt verschillende vraagfactoren benoemen. 

3HV Pincode H3

Aan de slag. Oefenen met het maken van- én het berekenen van de vraaglijn. 

Oefen met de vraaglijnen hieronder. Teken de vraaglijnen in je schrift. Schrijf telkens ook de stappen erbij. 

Maak opdracht 8 op blz. 167. Daarna maak je opdracht 6 op blz. 164. 

3HV Pincode H3

Antwoorden oefening. 

Extra uitleg nodig? Bekijk de video. 

3HV Pincode H3

Wat bepaalt de vraag? 

Verschillende vraagfactoren: 

• Verandering van de prijs 
• De behoefte van de consument 
• De hoogte van het inkomen van consumenten. 
• De prijs van andere concurrerende producten of diensten 
• Het aantal consumenten kan afnemen of toenemen. 

• Opdracht: Maak blz. 169 opdracht 11. 

3HV Pincode H3

3HV H3 Vraag & aanbod 

03

Planning van deze les. 

1. Uitleg en oefenen aanbodlijn        (45 min( 

Lesdoelen. Wat kan/weet je aan het einde van deze les? 

• Je weet wat aanbodlijn is. 
• Je kunt een aanbodlijn berekenen 
• Je kunt een aanbodlijn tekenen. 

3HV Pincode H3

Boek blz. 171/172 

• Aanbod naar een product: Hoeveel producten door producenten wordt aangeboden
• Dit kan je weergeven met een vergelijking of aanbodlijn (aanbodfunctie) 
• De prijs van een product en het aanbod van een product hangen samen. 
• Hoe hoger de verkoopprijs, hoe meer het aantal klanten (de vraag neemt toe)  
• Q: Quantity (hoeveelheid) 
• a aanbod van het product. 
• a & getallen die per situatie                                                                                            verschillen. 
• P: prijs van het product. 
• Het aanbod stijgt bij een stijgende prijs. a (richtingcoëfficiënt) is altijd een positief getal, de letter b geeft de vraag aan bij een prijs van €0,-  

3HV Pincode H3

Opdracht: Maak blz. 172 & 173 opdracht 16, 18, 19, 20 & 21. 

Klaar? Laat aan mij zien wat je gedaan hebt. 

3HV Pincode H3

3HV H3 Vraag & aanbod 

04

Planning van deze les. 

1. Verschuiving aanbodlijn                        (15 min) 
2. Vraaglijn & aanbodlijn combineren     (30 min) 

Lesdoelen. Wat kan/weet je aan het einde van deze les? 

• Je kunt een aanbodlijn berekenen & tekenen. 
• Je kunt uitleggen waarom een aanbodlijn verschuift. 
• Je kunt uitleggen wat een concrete en abstracte markt is. 

3HV Pincode H3

• Een aanbodlijn kan verschuiven op 2 manieren 

1. Verschuiving op de aanbodlijn. Dit kan wanneer de prijs verandert. Hierdoor verandert het aanbod. 
2. Verschuiving van de aanbodlijn. Dit kan wanneer er aanbodfactoren veranderen zoals kosten of arbeidsproductiviteit. 

• Bekijk opdracht 23 blz. 175.  

3HV Pincode H3

Boek blz. 177 & 178. 

• Marktevenwicht: het punt waarop vraag en aanbod in evenwicht zijn. 
• Binnen een vraaglijn en aanbodlijn is het snijpunt van beide het marktevenwicht (zie figuur 9 blz. 81) 
• Evenwichtprijs: de prijs die bij het marktevenwicht hoort 
• Evenwichtshoeveelheid: de hoeveelheid die bij marktevenwicht hoort. 
• Vraaglijn en aanbodlijn kan je samenvoegen. Blz. 178. 
• Maak opdracht 29 & 30 in je schrift. 

3HV Pincode H3

3HV Pincode H3

3HV H3 Vraag & aanbod 

05

Planning van deze les. 

• Vraag & aanbodlijn combineren             (45 min) 

*Toets economie H3 Maandag 5 febr. 

9B 5de uur. 9D 6de uur. 

Lesdoelen. Wat kan/weet je aan het einde van deze les? 

• Je kunt uitleggen wat marktevenwicht is, evenwichtprijs en evenwichthoeveelheid is. 
• Je kunt een vraaglijn & aanbodlijn combineren en aan elkaar gelijk stellen.