Nederlands: Homoniemen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Nederlands: Homoniemen

Waar denk je aan bij het woord 'homoniemen'?

Inleidende oefening 

We starten met een cartoon om de 'homoniemen' in te leiden. 

Op deze cartoon bestaat er eigenlijk verwarring. Het is aan jullie om te noteren wat er nu precies fout loopt. 

1. Wat zijn homoniemen? 

1. Woorden met dezelfde schrijfwijze
2. Woorden met dezelfde uitspraak 
3. Maar niet dezelfde betekenis 

Bal (rond voorwerp) en bal (een feest waar je heen kan). Deze woorden schrijf je hetzelfde en spreek je hetzelfde uit, maar hebben een verschillende betekenis. 

Nog voorbeelden: bank- bank, kussen-kussen, arm-arm.

Oefening 

Jullie mogen de werkbundel erbij nemen en de eerste oefening maken. Het is een oefening waarbij je de verschillende betekenissen van de homoniemen moet geven. Lees ook zeker het theoriekader nog eens door. Je kan dit terugvinden op p. 1 van de werkbundel. 

2. Wat zijn homofonen? 

Jullie weten nu wat een homoniem is. Het is een woord met dezelfde klank en schrijfwijze, maar met een verschillende betekenis. Hier bestaan ook nog variaties op. Deze gaan jullie nu ontdekken. 

............... ik een trui?

1. Brei
2. Brij

Die jongen schiet graag met ........... en boog.

1. pijl
2. peil

Deze helling is heel erg .........

1. steil
2. stijl

Mijn moeder .......... helse pijn.

1. leid
2. leidt
3. lijd
4. lijdt

De autohandelaars ............ de auto.

1. vijlen
2. veilen

Wat viel er jullie telkens op aan de mogelijkheden waaruit je kon kiezen? Bijvoorbeeld: peil-pijl, vijlen-veilen, ......

Homofoon 

1. woorden met dezelfde klank 
2. woorden met een verschillende schrijfwijze 
3. woorden met een verschillende betekenis 

Peil (de hoogte van bv. het water) en pijl ( langwerpig voorwerp met punt). Deze woorden klinken hetzelfde, maar hebben een verschillende schrijfwijze en betekenis. 

Oefening 

Jullie mogen dit opnieuw gaan inoefenen in de werkbundel. Je mag pagina 2 volledig maken. 

3. Wat zijn homografen? 

Jullie kennen nu al het verschil tussen homoniemen en homofonen. Er is nu nog één mogelijkheid die we nog niet hebben besproken en dat zijn de homografen. Dit leg ik zelf uit in een filmpje dat jullie op volgende slide kunnen bekijken. Eerst moet je dit filmpje bekijken en vervolgens kan je dit opnieuw gaan inoefenen. 

Link naar filmpje

Oefening homografen 

In volgende slides moeten jullie de juiste klemtoon leggen op de homografen. 

De koning heeft door zijn ziekte een ............. moeten aanstellen.

1. regént
2. régent

In het stadhuis is er weer een .................. geweest.

1. bommelding
2. bom-melding

Ik ............. de toekomst.

1. vóórspel
2. voorspél

Aan de hemel zie ik een ..................

1. minister
2. mini-ster

Die man moest bij de rechter.................

1. vóórkomen
2. voorkómen

Oefening homografen

Jullie hebben nu al enkele voorbeelden gezien van homografen. Het is nu aan jullie om in de werkbundel de theorie nog eens te herlezen en de oefeningen te maken die hierbij zijn opgegeven.

Je vindt dit terug in de werkbundel op p.3. 

Algemeen

Jullie kunnen nu op pagina 4 van de werkbundel een algemeen overzicht zien van de verschillende termen die we besproken hebben. Ook komen de synoniemen en antoniemen kort aan bod. Lees dus grondig pagina 4 door. 

Extra oefeningen 

Jullie hebben nu eigenlijk alles gezien wat jullie moeten kennen van deze les. Uiteraard is oefenen heel belangrijk. Vandaar dat ik jullie nog enkele oefeningen zal geven die je zelf nog kan maken. 

Remediëringsoefening

Op volgende slides zullen jullie een soort quiz krijgen waarbij je het juiste antwoord moet geven. Soms is er ook een bijvraag om bijvoorbeeld de betekenis te geven van een woord. 

elf en elf zijn ...........?

1. Homoniemen
2. homofonen
3. homografen

Geef ook twee verschillende betekenissen van 'elf'.

dij-kramp en dijk-ramp zijn......?

1. homoniemen
2. homofonen
3. homografen

Geef de verschillende betekenis van beide woorden.
dij-kramp en dijk-ramp

roos en roos zijn.......?

1. homoniemen
2. homofonen
3. homografen

Geef twee verschillende betekenissen van 'roos'.

rat en rad zijn..........?

1. homoniemen
2. homofonen
3. homografen

Geef de verschillende betekenissen van beide woorden.
rad en rat

massage-bed en massa-gebed zijn.......?

1. homoniemen
2. homofonen
3. homografen

Geef de verschillende betekenis van beide woorden.
massage-bed en massa-gebed

Wei en wij zijn..........?

1. homoniemen
2. homofonen
3. homografen

Geef de verschillende betekenissen van beide woorden.
wei en wij

Verbredingsoefening 

Zoals jullie al in de theoriekader hadden gelezen, zijn er ook synoniemen en antoniemen. Aangezien het belangrijk is dat je deze goed uit elkaar kunt houden, mogen jullie hier ook op oefenen in de werkbundel. Je neemt je werkbundel er dus bij op p. 5 

Verdiepingsoefening 

Tot nu toe hebben jullie zelf altijd  voorbeelden van homoniemen, homofonen en homografen gekregen. De bedoeling is dat je nu zelf een tekst schrijft over een onderwerp naar keuze. Je gebruikt hierbij wel twee homoniemen, 2 homofonen en 2 homografen. Verdere uitleg kan je in de werkbundel terugvinden op p. 6 en 7.