Samenstellingen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Samenstellingen

Mijn kleinkind is geen klein kind.

Samenstellingen

Samengestelde woorden

Een woord dat uit 2 of meer woorden bestaat die ook op zichzelf kunnen staan:

bloed druppels

vakken vuller

kassa medewerker

stage plek

Regel/uitgangspunt: aan elkaar schrijven

Samengestelde woorden

Was het maar zo simpel.

Verschillende manieren om woorden aan elkaar te zetten:

- 'gewoon' (hoofdregel)

- tussen -n

- tussen -s

- koppelteken

Samengestelde woorden

Twee of meer aaneengeschreven "losse woorden", die ook apart gebruikt kunnen worden

- bospaddenstoel

- tuingereedschap

- motorkettingzaag

- schapenwolken

Hoofdregel

• Een samenstelling is een combinatie van zelfstandige woorden.
  

           - boek + deel = boekdeel

           - handbal + trainer = handbaltrainer

• Samenstellingen worden aaneen geschreven
  

           - informatie + distributie + systeem = informatiedistributiesysteem

           - elektriciteitsproductiemaatschappij

           - hippopotomonstrosesquippedaliofobie

Het Groene Boekje

Bevat 'alle' Nederlandse woorden

Tussen-n (Groene Boekje)

• Als het eerste woord een zelfstandig naamwoord is, waarvan de meervoudsvorm op -en eindigt, dan schrijf je een tussen-n.
  

                    - pannenkoek: de meervoudsvorm van pan is pannen. Dit eindigt dus op ‘en’ en moet    

                       daarom met een tussen-n.

                    - prullenbak, paddenstoel: idem

• Maar!

                     - horlogemaker: het meervoud van horloge is horloges

                     - groentesoep: het meervoud van groente is groentes of groenten

Uitzonderingen

• Schrijf geen tussen-n als het eerste deel van de samenstelling op een zaak of persoon slaat die enig in zijn soort is.

                    - Koninginnedag (er is maar één koningin)

                    - zonnewijzer (wij kennen maar één zon)

                    - roggebrood (rogge kent geen meervoud)

Uitzonderingen

• Schrijf ook geen tussen-n als het eerste deel een versterkende betekenis heeft.
  

                     - beregoed ('bere' staat hierbij voor heel goed)

                     - pikkedonker ('pikke' staat hierbij voor heel donker)

                     - reuzeleuk

                     - stekeblind

                     - apetrots

Tussen -s-

• Schrijf een tussen-s als je die ook hoort.
  

              - stadsdeel

              - eendagsvlieg

              - officiersloge

              - levensgroot

              - carnavalshit

• Maar let op!
  

              - damesschoen … want -> dameskleding

              - stationsstraat … want -> stationsweg

              - liefdesscène … want -> liefdesverdriet

Streepje ertussen (koppelteken)

• Gelijkwaardige woorden
  

   hotel-restaurant; twee-onder-een-kap-woning

• Woorden met hoofdletters

    Zuid-Afrika

• Met een speciaal teken of cijfers
  

    een 80-jarige, het &-teken

• Bij een afkorting
  

    vwo-diploma

• Verwarring in de uitspraak (botsende klinkers)
  

   chocolade-ei

                                                                 Maar ... Radioantenne = geen klinkerbotsing

Aan de slag

Ga naar:

1. Taalblokken
2. Module 1F | 2F | 3F Grammatica en spelling

• § 4.4 Samenstellingen (2F)
• § 6.2 Samenstellingen (3F)

Aan de slag

Ga naar:

1. Taalblokken
2. Spelling & Grammatica 3F
3. 02 Spelling
4. Spelling - Samenstellingen

Klaar?

Dan naar:

• Taalblokken
• Bouwstenen
• 02 Onderwerp en hoofdgedachte
• Tussentoets (niet de oude)

paard + bloem

1. paardebloem
2. paardenbloem

aap + rots

1. aperots
2. apenrots

aap + trots

1. apetrots
2. apentrots

bureau + inhoud

stad + sport + hal

btw + tarief

lade + kast

kinder + carnaval + optocht + voorbereiding + werkzaamheden+ comité

Het is voor mij duidelijk hoe ik samenstellingen moet schrijven.

Ja

Nee

Hoe vind je de les Nederlands in LessonUp?

😒🙁😐🙂😃