Voeding- en dieetleer

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Voeding-

& dieetleer

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat een dieet is en wat de meest     voorkomende diëten zijn
• Je kunt vertellen wat de schijf van vijf is
• Je kunt uitleggen wat de SNAQ-score inhoudt
• Je kunt benoemen wat een vochtbalans is

Dieet 

Een dieet: is een voorgeschreven voedingswijze over wat je wel en niet kan eten en is vaak gekoppeld aan leefregels bijv. bewegen 

Dieet

Afvallen

Gezondheidsredenen

Kenmerk: voeding die voldoet aan specifieke eisen.

Dieetleer

 Medische behandeling die bestaat uit leefregels om het eetpatroon aan te passen.  Dieet is voorgeschreven door een arts of diëtist. 

Als begeleider ondersteun je de cliënt in het volgen van zijn dieetvoorschrift.

welke diëten ken je?

natriumarm, natrium beperkt.

dieet met minder cholesterol.

Energierijk en energiearm dieet. Diabetes dieet. Eiwitrijk en eiwitarm dieet, glutenvrij dieet, 

Soorten diëten

• Energiebeperkt en energieverrijkt dieet
• eiwitbeperkt en eiwitverrijkt dieet
• natriumbeperkt
• lactosevrij
• glutenvrij
• PKU-dieet
• cholesterolarm
• onderzoeksdieet

Kauw- en slikproblemen

• Door ouderdom
• door ziekte
• door slecht poetsen
• door afname spiermassa (kaak en mond).

Voedingsintolerantie 

• Het lichaam kan een bepaalde stof in het voedingsmiddel niet verwerken bijvoorbeeld lactose of gluten

klachten: buikpijn, misselijkheid, overgeven en diarree.

 

Voedselallergie 

• Overdreven reactie van het immuunsysteem 

 buikpijn, misselijkheid, overgeven en diarree.

via de huid: jeuk, eczeem en galbulten

in de luchtwegen: verstopte neus, benauwdheid

oogklachten: jeuk, tranen

hart- en vaatklachten: zweten, duizeligheid, lage bloeddruk.

Voedselallergie vs voedselintolerantie 

voedselallergie	Voedselintolerantie
De reactie wordt veroorzaakt door allergenen en het immuunsysteem van het lichaam. allergenen zijn stoffen die een allergische reactie veroorzaken	Het lichaam kan een bepaalde stof in het voedingsmiddel niet verwerken bijvoorbeeld lactose of gluten
Mogelijke klachten: huidproblemen, zwellingen/eczeem/ roodheid, migraine, maag-en darmklachten/ diarree, buikpijn, luchtwegproblemen/benauwdheid, lage bloeddruk, afwijkende hartslag.	Mogelijke klachten: huidproblemen, jeuk, eczeem,migraine, buik-en darmklachen, buikpijn diarree,misselijkheid, braken en winderigheid
De klachten kunnen acuut ontstaan maar de reactie kan ook binnen enkele uren volgen.	De klachten ontstaan binnen enkele uren.
De klachten kunnen in ernst toenemen. Klachten verschillen per persoon	De klachten variëren van keer tot keer, ook in ernst. Klachten verschillen per persoon

Wat kun je doen bij
een verminderde eetlust?

Adviezen bij slechte eetlust

- Kopje bouillon 1/2 u voor de maaltijd

- Smakelijk opdienen

- Niet te veel opscheppen

- Lievelingseten serveren

- Gemakkelijk te kauwen en slikken

- Gebruik hulpmiddelen 

Ondervoeding

Er is sprake van ondervoeding als iemand onbedoeld meer dan 10% van zijn gewicht verliest in een half jaar, of meer dan 5% in een maand. 

- 1 op de 4 zorgvragers in ziekenhuizen, zorgorganisaties en thuiszorg zijn ondervoed! - 

Ondervoeding -> langzamer herstel -> meer kans op complicaties

Wat is de basis van een gezonde voeding ?

1. Veel koolhydraten
2. Variatie
3. Geen vlees eten
4. Veel groente eten

Wat is de schijf van 5?

1. 5 vakken met minder goede producten waar je niets uit mag nemen
2. 5 vakken met alleen maar vette dingen waar je 1 keer per week iets uit mag kiezen
3. 5 vakken vol goede producten waar je ieder dag iets uit kiest. Uit het ene vak wat meer dan het andere
4. 5 vakken met goede en minder goede producten door elkaar Je kiest zelf de goede producten

Hoe zorg je voor een gezond dieet volgens de schijf van vijf?

1. Eet elke dag uit elk vak evenveel
2. Eet elke dag uit alle vakken iets, in de juiste verhouding
3. Eet vooral groente en fruit
4. Eet weinig ongezonde dingen

Vochtbalans

Wat is een positieve vochtbalans?

1. Er komt meer vocht het lichaam binnen dan er uit gaat.
2. Er gaat meer vocht het lichaam uit dan er in komt.

Wat is het nut van een vochtbalans

1. vochtinname monitoren
2. gewicht van zorgvrager bepalen
3. stimulans tot drinken
4. vochtuitscheiding monitoren

Opdracht

Vul de vochtbalans in

Is er sprake van een positieve of negatieve vochtbalans?

Evaluatie

Einde