Week 1

• Laatst gekozen
• MBO
• Studiejaar 3

Week 2 de normale zwangerschap 

Leerdoelen 2

• Je kent de verschillende lichamelijke verschijnselen die optreden tijdens een zwangerschap

• Je kunt benoemen welke psychische verschijnselen zich kunnen voordoen tijdens een zwangerschap

• Je kunt uitleggen welke zwangerschapscursussen je kunt volgen tijdens een zwangerschap

• Je kunt uitleggen welke onderzoeken en controles bij de zwangere vrouw worden gedaan

• Je kunt vertellen welke onderzoeken en controles bij de ongeboren baby plaatsvinden

Welke Lichamelijke verschijnselen bij een zwangerschap ken je?

Lichamelijke verschijnselen

Amenorroe 

(Hyper) Emesis gravidarum 

( 50% - HCG spiegel/psyche)

Vermoeidheid en verhoogde slaapbehoefte

Duizeligheid en flauwvallen (orthostatische hypotensie, laag hb, vena cava syndroom

Verandering borsten en genitalia

Gewichtstoename (10-12,5 kg) en oedeem

  Obstipatie - (progesteron - rust en ferro) 

Varices (Door progesteron verslapt de gladde spierweefselwand van de aders )

Chloasma gravidarum (na 12e week) Zwangerschapsmasker

of linea negra

Hemorroïden( aambeien) (7/10)

Vaak urineren (kans op cystitis)

Fluor albus ( kans op candida-infectie)

Rug en bandenpijn

Spierkrampen (-calcium )

Striae/ Maagklachten ( trage maag en hormonen)

Hartkloppingen /(gevoeligheid zenuwstelsel)

Jeuk

(aandacht voor leverfunctiestoornissen)

gemiddelde gewichtstoename

Striae

Linea negra

Welke psychische verschijnselen kunnen zich voordoen bij een zwangerschap?

Psychische veranderingen

Gevoeliger, prikkelbaarder of emotioneler

Hoe beleeft de zwangere de zwangerschap?

omgeving/cultuur/houding partner.

Minder belangstelling voor omgeving

Labiliteit (Hormonen)

Ongerustheid en angst

Zwangerschapslusten

De partner.

Kinderwens

Preconceptionele zorg defenitie

 Het verstrekken van preventieve, beschermende en curatieve gezondheidszorg en sociale interventies vóór de conceptie plaatsvindt.

 preconceptioneel spreekuur  

Hoe kun je het best zwanger worden. (cyclus)

Voorgeschiedenis (miskraam)

Leefstijl adviezen vrouw en man

Voedingsadviezen (vegatarisch-vitb12)

Medicijngebruik (foliumzuur, vorming ruggenmerg))

Doel prenatale zorg

Optimale situatie voor moeder en ongeboren kind te creëren. Dit houdt in:

zwangerschap vaststellen;

hoe ver de zwangerschap is gevorderd; a terme (1e dag menstruatie + 9 mnd + 7dgn)

de ontwikkeling van de foetus volgen;

harttonen (cortonen) van de foetus controleren;

stoornissen in de zwangerschap opsporen en behandelen;

adviezen geven over de leefwijze (over roken, alcoholgebruik, drugsgebruik, medicijngebruik, diëten, enzovoort); toxoplasmose

voorlichting geven over zwangerschapscursussen, ontspanningsmogelijkheden 

raad en hulp geven op psychisch gebied,

vertrouwen scheppen 

voorlichting geven over borst- en flesvoeding

Toxoplasmose

Toxoplasmose is een infectie met de parasiet Toxoplasma gondii. Dit is gevaarlijk voor het ongeboren kind. Besmetting treedt op door het eten van voedsel waarop zich sporen bevinden van dit micro-organisme, zoals op ongewassen groente, uitwerpselen van katten (kattenbak!) en rauw vlees. De helft van de zwangere vrouwen hebben geen antistoffen tegen toxoplasmose, waardoor extra voorzorgsmaatregelen nodig zijn. Deze maatregelen bestaan uit:

het goed wassen van groente;

verhitten van rauw vlees (boven 66 oC);

geen contact met kattenuitwerpselen;

na contact met aarde zorgvuldig de handen wassen of handschoenen dragen.

Infectie van de foetus met toxoplasmose kan de volgende gevolgen hebben: hydrocephalus, microcefalie (abnormaal klein hoofd), mentale achterstand, aantasting van het netvlies, longontsteking en leverontsteking.

Welke onderzoeken zal de verloskundige of gynaecoloog bij de zwangere of foetus uitvoeren?

Algemeen bloedonderzoek

Bloedgroep - eventuele bloedtransfusie

HB- evt. ferropreparaten

Resus D factor - resusantagonisme, week 27, DNA, 2 x anti-D injectie

Irregulaire antistoffen, afweerstoffen tegen rode bloedcellen (ernstige geelzucht baby) Icterus)

Hepatitis B (leverontsteking)  hepatitis B-immunoglobuline 2 uur na de geboorte

Syfilis (lues) - zeer gevaarlijk voor baby, behandeling met penicilline,

Rodehond (rubella) - veroorzaakt aangeboren afwijkingen

Hiv, medicatie

De foetus en de placenta hebben in toenemende mate ijzer nodig. Om te bepalen hoeveel ijzer er in het bloed zit, wordt de waarde van Hb in het bloed gemeten. Hb is de ijzerhoudende stof in rode bloedcellen die zuurstof vervoert.

Resus D-factor is een stof die in het bloed aanwezig kan zijn. Wanneer een vrouw deze stof niet in haar bloed heeft, is ze resusnegatief, ook wel geschreven als ‘Rh-’. Ongeveer zestien procent van de zwangeren is resusnegatief. Als de baby van een resusnegatieve moeder zelf wel de resusfactor in het bloed heeft en dus resuspositief is, is sprake van resusantagonisme.

 Als de baby resus D+ is, en er dus een risico op antistofvorming is, krijgt de zwangere twee keer een injectie met anti-D-gammaglobulines om deze antistoffen weg te vangen: rond de 30e week en na de bevalling.

Controle van de baarmoederstand

 3 oriëntatiepunten:

 het onderste puntje van het borstbeen (processusxiphoideus), X

de navel, N

Bovenrand van het schaambeen (symfyse). S

Aan de hand van de grootte van de uterus kan de lengte van de zwangerschap worden bepaald.

Het aantal cm + 4

30 + 4 = 34 weken gravdia

Vitale functies

Bloeddruk / tensie controle

zwangerschapshypertensie.

Als deze hoger wordt, kan de placenta te veel belast worden, waardoor minder zuurstof en voedingsstoffen de foetus bereiken.

Gewichts-controle

N.B op indicatie urineonderzoek

Standaard controle ongeboren kind

Echoscopie

vitaliteitsecho 7-8 weken

Termijnecho 10-13 weken 

inwendig of uitwendig

20 weken- Structureel Echoscopisch Onderzoek (SEO)

 zestien bewegingspatronen

Afbreking nog mogelijk tot 24 weken dus haast is geboden

Geavanceerd Ultrageluid Onderzoek (GUO)

groei-echo bij dertig weken en/of een liggingsecho bij 34-36 weken

Op indicatie extra echo's

Pretecho- 2D-3D-4D- geslacht

Andere onderzoeken

Vlokkentest - chorionbiopsie (week 8-10) onderzoek via vagina

chromosomale afwijkingen, erfelijke stofwisselingsziekten, bloedziekten of een spierziekte.

Is minder betrouwbaar.

vruchtwaterpunctie - (amniocentese)

opsporen van ernstige afwijkingen.

Uitslag na 3 - 4 weken

Maar ook

Combinatie test (nekplooi , bloed, leeftijd moeder) syndroom van down

week 11- 14 weken.

Niet 100 % betrouwbaar

NIPT (Niet Invasieve Prenatale Test) -> bloedafname 

Bij een afwijkende uitslag alsnog een chorionbiopsie of amniocentese worden uitgevoerd.

Bij een niet-afwijkende uitslag is geen vervolgonderzoek nodig.

Een chorionbiopsie is

1. vruchtwaterpunctie
2. vlokkentest
3. bloedonderzoek
4. nekplooimeting

Cardiotocografie /CTG

Hartslag van de baby en de contracties van de uterus

vanaf een termijn van 25 weken gravida

is voorbehouden aan een obstetrisch opgeleide verpleegkundige.

normaal CTG

CTG met deceleratie

Zwangerschaps-begeleiding

-Zwangerschapsgym

-Yoga

-Haptonomie

-Samen zwanger

-Doula -> vervangt geen verloskundige of kraamverzorgende

Resusantagonisme is gevaarlijk voor

1. De moeder
2. de baby
3. broertjes of zusjes na de eerste zwangerschap

De vlokkentest is betrouwbaarder dan de vruchtwaterpunctie

1. Waar
2. niet waar

Vragen?