MBO Havo 4 inleiding in de biologie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Thema 1 Inleiding in de biologie

Leerdoel

Je weet wat organisatieniveaus zijn en kan in een context bepalen over welk organisatieniveau het gaat

Organisatieniveau

    Cel         -         weefsel         -         orgaan        -         orgaanstelsel     -   organisme

Organisatieniveaus in de biologie

• Organisatieniveau
• emergente eigenschap
• molecuul
• celorganel
• cel
• weefsel
• orgaan

• organenstelsel
• organisme 
• populatie
• levensgemeenschap
• ecosyteem
• biosfeer

6. Op welk organisatieniveau ontstaat de emergente eigenschap vliegen?

• Op het organisatieniveau organisme ontstaat de
  emergente eigenschap vliegen.

Emergente eigenschappen

• Een emergente eigenschap is een eigenschap die wel op een hoger organisatieniveau werkt, maar niet op een lager organisatieniveau.
• Bijvoorbeeld fietsen

Leerdoelen

Je kunt de onderdelen van een dierlijke en plantaardige cel benoemen

Je kunt de functie beschrijven van de verschillende celorganellen

Opdracht

Teken een grote dierlijke cel in je schrift.

Benoem:

Celkern

Celmembraan

Cytoplasma

Maak veel ruimte in het cytoplasma

Hoe bestudeer je cellen?

Microscopie:

Lichtmicroscopie (tot 1000x)

Elektronenmicroscopie (tot 100.000x)

transmissie-elektronen microscoop (TEM, 2D)

Scanning elektronenmicroscoop (SEM, 3D)

De cel

Celorganellen:

1. Celkern
2. Endoplasmatisch reticulum (ER)
3. Golgisysteem
4. Mitochondrium
5. Ribosomen
6. Lysosomen

Celkern

In het kernplasma ligt het DNA.

DNA ligt opgerold in de vorm van chromosomen

Kernlichaampje: 

Vormt ribosomen

Kernporiën:

Maakt transport naar cytoplasma mogelijk

Endoplasmatisch reticulum

Ligt om de celkern heen

Bestaat uit lagen membranen

Ruw ER: 

Bevat ribosomen

Glad ER: 

Bevat geen ribosomen

Endoplasmatisch reticulum

Functie: Plek voor het maken van (membraan)eiwitten en transport naar het golgi systeem

De membranen vormen blaasjes. Kleine stukjes kunnen zich afsnoeren en zich verplaatsen door het cytoplasma

Golgi systeem

https:

Mitochondrium

De energiefabriekjes van de cel

In de mitochondrium vindt de verbranding plaats 

Hier wordt glucose verbrandt en de vrijgemaakte energie wordt vastgelegd in moleculen van de stof ATP (adenosinetrifosfaat)

ATP moleculen kun je vergelijken met opgeladen batterijen die ergens anders in de cel gebruikt kunnen worden als er ergens energie nodig is

Chloroplasten

Bladgroenkorrels

Alleen plantencellen bevatten chloroplasten

Chloroplasten voeren de fotosynthese uit

In de membranen liggen de enzymen (eiwitten) die de fotosynthese uitvoeren

Aan de slag

Maak 1.4 Opdracht 27 t/m 30