4.4 Transplantatie en bloedtransfusie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Afweer

Transplantatie en bloedtransfusie

Lesprogramma

• Huiswerk
• Leerdoelen
• Uitleg
• Vragen
• Nabespreken
• Huiswerk

Welke vragen van het huiswerk willen jullie dat ik bespreek?

Leerdoelen

• Je kunt beargumenteren welke problemen kunnen ontstaan door antigenen bij transplantaties en bloedtransfusies en op welke wijze deze kunnen worden aangepakt.

Transplantatie

• Vervangen van aangetast weefsel of orgaan 
• Acceptor en donor
• Kans op afstotingsreactie (MHC-eiwitten op celmembranen = antigeen voor afweersysteem)
• HLA-systeem en matching via internationaal registratiesysteem
• T-cel afstoting of antistoffen
• Afweer onderdrukkende medicijnen 

Bloedgroepen

ABO-systeem

• A
• B
• AB = universele ontvanger
• 0 = universele donor

Hemolyse: samenklonteren RBC

Bloedgroepen

Resusfactor

• Resuspositief bloed (Rh+)
• Resusnegatief bloed (Rh-): antiresus = hemolyse

Resuskindje (Rh- moeder en Rh+ kindje)

Wat is een transplantatie?

1. Je krijgt een nieuw orgaan.
2. Je geeft een orgaan aan iemand anders.
3. Je krijgt bloed na een ongeluk.
4. Je verliest een orgaan door een ongeluk.

Wat is een afweereactie tegen lichaamsvreemde stoffen(antigenen)?

1. Het lichaam maakt enzymen.
2. Witte bloedcellen maken antistoffen.
3. Het lichaam wordt koud.
4. Rode bloedcellen maken histamine.

Bij de ziekte van Hashimoto raakt de schildklier ontstoken. Dit komt doordat het lichaam antistoffen aanmaakt die tegen de eigen schildklier werken. Hoe noemen we zo'n ziekte

1. Auto-immuunziekte
2. Reuma
3. Stofwisselingsziekte
4. Ziekte door letsel

Iemand heeft op zijn rode bloedcellen bloedfactor B. Welke bloedgroep heeft deze persoon?

1. Bloedgroep A
2. Bloedgroep B
3. Bloedgroep AB
4. Bloedgroep 0

Welke antistoffen heeft iemand met bloedgroep A in zijn bloedplasma?

1. Anti-A
2. Anti-B
3. Anti-A en anti-B
4. Geen antistoffen

Iemand heeft op zijn rode bloedcellen bloedfactor A en in zijn bloedplasma anti-B en antiresus. Welke bloedgroep heeft deze persoon?

1. Bloedgroep A-
2. Bloedgroep A+
3. Bloedgroep B-
4. Bloedgroep B+

Van wie kan iemand met bloedgroep 0 bloed krijgen?

1. Alleen van bloedgroep 0
2. Van iedereen.
3. Van iemand met bloedgroep B
4. Van iemand met bloedgroep A

Van wie kan iemand met bloedgroep AB bloed krijgen?

1. Van iemand met bloedgroep AB
2. Van iemand met bloedgroep A
3. Van iemand met bloedgroep 0
4. Van iedereen, elke bloedgroep kan.

Noa heeft bloedgroep AB en ze is resusnegatief. Hoeveel van de verschillende typen bloedfactoren(antigenen) uit het AB0 systeem bevinden zich op haar rode bloedcellen?

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

Noa heeft bloedgroep AB en ze is resusnegatief en is voor de tweede keer zwanger van dezelfde man met bloedgroep 0, die resuspositief is. Hun tweede kind, met bloedgroep A heeft de verschijnselen van een resuskind. Welke van de antistoffen Anti-A, Anti-B en antiresus bevat het bloed van de moeder?

1. Anti resus
2. Anti A en B
3. Anti resus en Anti A
4. Anti resus en Anti B

Noa is voor de tweede keer zwanger van dezelfde man met bloedgroep 0, die resuspositief is. Hun tweede kind, met bloedgroep A heeft de verschijnselen van een resuskind. Welke van de antistoffen Anti-A, Anti-B en antiresus bevat het bloed van het kind?

1. Anti resus
2. Anti resus en Anti B
3. Anti A
4. Anti B

Een arts had iets kunnen doen waardoor Noa haar kind (zie vorige vraag) niet de verschijnselen van een resuskind zou hebben gekregen. Wat had de arts dan moeten doen en op welk moment?

1. Tijdens de tweede zwangerschap antiresus toedienen in week 30 en net na de bevalling
2. Tijdens eerste zwangerschap Rh+ cellen toedienen aan de moeder.
3. Tijdens tweede zwangerschap Rh+ cellen toedienen aan de moeder.
4. Tijdens de eerste zwangerschap antiresus toedienen in week 30 en net na de bevalling

Daans bloedgroep wordt bepaald. Twee druppels bloed worden op een glaasje gebracht. Aan elke druppel bloed wordt testvloeistof toegevoegd (zie afbeelding). Er wordt gekeken of er samenklontering optreedt in de bloeddruppels.
Welke bloedgroep heeft Daan?

1. Bloedgroep A
2. Bloedgroep AB
3. Bloedgroep B
4. Bloedgroep 0

Janneke heeft bloedgroep B. Welke testuitslag kan van Janneke zijn?

1. P
2. Q
3. R
4. S