4.2 en 4.3 Leenstelsel en het domein april 2022

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom!

• In de klassenplattegrond zitten
• Luisteren als er iemand praat
• schrift en pen op tafel voor aantekingen
• laptop dichtgeklapt op tafel
• Niet naar de WC  tijdens de les

Vandaag gaan we

• Leren over het hofstelsel en leenstelsel
• bespreken summa toets herkansen in toetsweek 4
• huiswerk voortgang: morgen controle!

Leerdoel

Aan het einde van de les kun je uitleggen:

- Hoe het leenstelsel/feodalisme werkt.

- Hoe het hofstelsel werkt.

Leenstelsel en de macht van de adel

• Vroege middeleeuwen - Koningen regeerden dmv feodale stelsel (leenstelsel) . Raad en daad in ruil voor land.
• Feodale stelsel ontstaan door gebrek aan geld.
• Groot nadeel leenstelsel is dat leenmannen grootte vrijheid hadden in hun leen --> koning afhankelijk van loyaliteit leenman. (voorbeeld: leger koning bestond uit soldaten leenmannen)

Leenstelsel of Feodale stelsel

• Vazal = leenman

Het feodale stelsel

Het feodale stelsel/ feodalisme/ leenstelsel werd steeds groter en uitgebreider. De leenmannen gingen het hunzef ook wat makkelijker maken om een leengebied te besturen door in dit gebied weer achterleenmannen te benoemen. Deze achterleenmannen bestuurde dus een kleiner gebied van de leenman (die nu dus ook een soort leenheer is geworden)

Het Frankische Rijk valt uiteen

• Het rijk werd na de dood van Karel de Grote en zijn zoon Lodewijk de Vrome steeds meer verdeeld en verdeeld en verdeeld...
  
• De edelen die deze gebieden bestuurden, 'vergaten soms maar even' dat zij dit gebied offcieel nog steeds in leen hadden van hun leenheer!
  

• Of ze leenden het weer verder uit aan achterleenmannen...
  

Wat zijn de voordelen van dit systeem van besturen?

Wat zijn de nadelen van deze manier van besturen?

hofstelsel

Het hofstelsel of Domeinstelsel

• De boeren moesten een deel van de tijd werken op het land van de heer of andere klusjes doen voor de heer. Deze klusjes werden ook wel herendiensten genoemd.
  
  
• De boeren produceerden hun eigen voedsel. Een deel van hun opbrengst moesten zij afstaan aan de heer als een soort van belasting.

Waarom wonen op een domein?

• De boeren waren niet vrij en moesten verschillende klusjes doen voor de heer. Waarom koos een boer er dan toch voor om te gaan wonen en werken op een domein?
  
  
• De tijd van monniken en ridders was een tijd waarin het erg onveilig was. Als ruil voor het doen van al die klusjes voor de heer beschermde de heer de boeren van bijvoorbeeld roversbendes.

Weinig geld en weinig handel

• In de tijd van monniken en ridders werd geld heel weinig gebruikt en was er bijna geen handel.
  
  
• Het domein was zelfvoorzienend (Autarkie). Alles wat nodig was op een domein maakten de boeren zelf.

Wie woonde waar op het domein?

Feodalisme 

Hofstelsel

Horigen

Domein

Economie

Politiek 

Leenheer

Trouw / macht

Zelfvoorzienend

Morgen

• Huiswerk controle
• Ga ik je vertellen over de verspreiding van het Christendom

Volgende week

• les 1: Onstaan van de Islam
  
• les 2: Kennistoetsje paragraaf 4.1, 4.2 en 4.3