2H: H1 Formuleren verwijswoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

H1 formuleren

verwijswoorden

Doel: je kunt verwijswoorden correct toepassen in zinnen. 

VERWIJSWOORDEN

Verwijswoorden verwijzen meestal 

naar een woord dat al eerder genoemd is of 

wijzen vooruit naar een woord dat nog genoemd gaat worden.

DEZE, DIE, DIT, DAT

Dit zijn verwijswoorden.

dezE en diE gebruik je bij dE-woorden

diT en daT gebruik je bij heT-woorden

de-woorden

Een zelfstandig naamwoord waar het lidwoord de bij staat, 

is een mannelijk of vrouwelijk woord 

of een woord in het meervoud. 

Daar kun je naar verwijzen met de 

aanwijzende voornaamwoorden deze en die.

dE eindigt op een E - dezE en diE eindigen ook op een E

het-woorden

Een zelfstandig naamwoord waar het lidwoord het bij staat, 

is een onzijdig woord. 

Daar kun je naar verwijzen met de 

aanwijzende voornaamwoorden dit en dat.

heT eindigt op een T - diT en daT eindigen ook op een T

Verwijswoorden - voorbeeld

de-woorden: verwijs met deze of die

het-woorden: verwijs met dit of dat

de-woorden en het-woorden

Deze deur is op slot, maar die daar is wel open.

(de deur)

Dat paard is wild, maar dit hier is rustig.

(het paard)

Even herhalen

Je schrijft dat: bij alle het-woorden

je schrijft die: bij alle de-woorden (enkelvoud en meervoud)

Je schrijft wat: 

1. na een hele zin
2. iets onbepaalds (iets, alles, datgene, dat, enige) --> het enige wat ik belangrijk vind
3. een overtreffende trap --> dat is het mooiste wat mij is overkomen

Waar wordt het goede verwijswoord gebruikt?

de aanvoerder

1. deze aanvoerder
2. dit aanvoerder

Waar wordt het goede verwijswoord gebruikt?

de conclusie

1. deze conclusie
2. dit conclusie

Waar wordt het goede verwijswoord gebruikt?

het experiment

1. deze experiment
2. dit experiment

Waar wordt het goede verwijswoord gebruikt?

het publiek

1. deze publiek
2. dit publiek

Waar wordt het goede verwijswoord gebruikt?

de relatie

1. deze relatie
2. dit relatie

Waar wordt het goede verwijswoord gebruikt?

het tekort

1. deze tekort
2. dit tekort

Waar wordt het goede verwijswoord gebruikt?

de tentoonstelling

1. deze tentoonstelling
2. dit tentoonstelling

Waar wordt het goede verwijswoord gebruikt?

het voorwerp

1. deze voorwerp
2. dit voorwerp

Waar wordt het goede verwijswoord gebruikt?

het hulpmiddel

1. dat hulpmiddel
2. die hulpmiddel

Waar wordt het goede verwijswoord gebruikt?

de vriendschap

1. dat vriendschap
2. die vriendschap

De jongen ..... met Ilona zit te kletsen, heet Leonardo.

1. dat
2. wat
3. die

Waar is mijn fiets? ..... staat buiten.

1. die
2. dat
3. wat

Het kleed ..... daar ligt, is van mijn moeder geweest.

1. wat
2. die
3. wie
4. dat

Waarmee & met wie

1. 'Waarmee' verwijst naar personen, 'met wie' verwijst naar dieren of dingen
2. 'Waarmee' verwijst naar dingen of dieren, 'met wie' verwijst naar personen
3. 'Waarmee' en 'met wie' mag je door elkaar gebruiken; er zijn geen vaste regels.
4. Je mag in het Nederlands alleen 'waarmee' gebruiken. 'Met wie' is altijd fout.

Hen, hun (en ze)

Hen, hun (en ze)

Je gebruikt het woord ‘hun’ als meewerkendvoorwerp:

Ik geef hun morgen een cadeau.

Hen, hun (en ze)

Je gebruikt het woord ‘hen’ als lijdend voorwerp of na een voorzetsel:

We nodigen hen uit om te komen eten.

Ik geef aan hen morgen een cadeau.

Dit is iets tussen hen.

Hen, hun (en ze)

In de eerste twee zinnen wordt steeds vaker het woord ‘ze’ gebruikt. Dat mag ook:

Ik geef ze morgen een cadeau.

We nodigen ze uit om te komen eten.

Hen, hun (en ze)

Niet geaccepteerd is het gebruik van ‘hun’ als onderwerp of als lijdend voorwerp:

Hun zijn moe en gaan dus snel naar bed.

We nodigen hun uit om te komen eten.

Ik ben gisteren met ... meegefietst en heb ... daarna getrakteerd op pizza.

1. hen/hun
2. hen/hen
3. hun/hen
4. hun/hun

Vul het goede woord in:
Wij gaan eerder dan........

1. hen
2. hun
3. zij
4. hullie

Eerst gingen we een stuk fietsen en daarna heb ik met ... gebarbecued.

1. hen
2. hun
3. ons
4. zij

De overheid vaardigde een nieuwe wet uit die ... binnen drie jaar vijf miljoen euro zal opleveren.

1. hem
2. haar
3. hen
4. hun