H2 formuleren - verwijswoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Formuleren H 2

Fouten met verwijswoorden

Planning

• Nakijken opdracht 2, 3, 4 H1 formuleren
• Uitleg en oefeningen H2 formuleren
• Zelfstandig werk: opdracht 3 en 4 H2 formuleren

Stuur een foto in van de gemaakte en nagekeken opgaven van opdracht 3.

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kan/weet ik:

- Verwijswoorden gebruiken die passen bij het antecedent

- De regels voor het gebruik van de juiste verwijswoorden

- Onjuiste verwijzingen herkennen en verbeteren

Verwijswoorden

- Wijzen terug naar eerder genoemd woord of eerder genoemde woordgroep

- Dit woord / deze woordgroep heet antecedent

Verwijswoorden

1. Voor zijn verjaardag kreeg Jos dit nieuwe computerspel, dat hij erg leuk vond.
2. Voor zijn verjaardag kreeg Jos dit nieuwe computerspel, wat hij erg leuk vond.

Welk verschil in betekenis is er tussen zin 1 en 2?

(Tip: zoek naar het antecedent van het onderstreepte woord.)

Verwijswoorden

Naar zelfstandige naamwoorden	verwijs je met	en
enkelvoud, mannelijk	hij, hem, zijn	deze, die
enkelvoud, vrouwelijk	zij, ze, haar	deze, die
enkelvoud, onzijdig	het, zijn	dit, dat
meervoud	zij, ze, hen, hun	deze, die

Mannelijk, vrouwelijk, onzijdig

- Het-woorden zijn onzijdig

- De-woorden zijn mannelijk of vrouwelijk

Vrouwelijk:

- Vrouwelijke personen en dieren

- De-woorden met de volgende uitgangen: heid, nis, ing, st, schap, te, de, ie, ij, iek, theek, teit, uur.

Omdat het pand vorig jaar zo prachtig verbouwd is, wil ik ... heel graag kopen van u.

1. Hem
2. Haar
3. Het

Na de omwenteling kon de Libische bevolking eindelijk middels verkiezingen ... stem laten horen.

1. Zijn
2. Haar

Zij, ze, hen, hun

Hen

- Als het verwijswoord lijdend voorwerp is

- Na een voorzetsel 

Hun

- Als het verwijswoord meewerkend voorwerp, zonder voorzetsel (aan/voor) is.

Zij, ze, hen, hun

- Als de welpjes zes weken oud zijn, kan het dierentuinpubliek hen bewonderen. ('hen' = LV)

- De Nederlandse boeren zijn boos, en veel Nederlanders zijn het met hen eens. ('met' = VZ)

- Nadat de brandweerlieden onderscheiden waren, gaf de burgemeester hun nog een bos bloemen. ('hun' = MV)

Let op: "... burgemeester aan hen nog ..." ('aan' = VZ)

Zij, ze, hen, hun

Let op:

- 'Hun' is nooit onderwerp! (*"Hun doen ook niks.") Voor het onderwerp gebruik je 'zij' of 'ze' in het meervoud.

- Bijvoorbeeld 'het bestuur', 'de club', 'de klas', enzovoort, zijn enkelvoudig! (*"De club viert hun overwinning.")

Misschien moet je maar aan ... vragen of ... je na het feest naar het station kunnen brengen.

1. Hen, zij
2. Hun, zij
3. Hen, hun
4. Hun, hun

Hoewel de docent ... drie keer gewaarschuwd had, gingen ... toch door met praten.

1. Hen, ze
2. Hun, ze
3. Hen, hun
4. Hun, hun

Dat of wat

Dat

- Als aanw. vnw. of betr. vnw. bij een het-woord

Wat

- Bij verwijzing naar overtreffende trap

- Bij verwijzing naar onbepaald voornaamwoord

- Bij verwijzing naar hele zin en/of deel van een zin (in dit geval kan 'dat' ook; wel zinsbouw aanpassen)

Dat of wat

- Het beslag, dat ik al had voorbereid, staat in de koelkast.

- Bungeejumpen is het mooiste wat ik ooit heb gedaan!

- Alles wat die man aanraakt, verandert in goud.

- Zij kan fantastisch piano spelen, wat ik erg bewonder.

- Zij kan fantastisch piano spelen en dat bewonder ik erg.

Het geld ... hij geleend had, was al snel opgemaakt.

1. Dat
2. Wat

Ik ga die wedstrijd winnen, al is dat het laatste ... ik doe!

1. Dat
2. Wat

Wie of waar

Wie

- Bij personen: voorzetsel + wie

Die vriendin, met wie ik zo veel heb gelachen, is helaas verhuisd.

Waar

- Bij zaken (= dingen; ook dieren!): waar+voorzetsel (aan elkaar)

De knuffel waarmee ik altijd speelde, is helemaal versleten.

De bakker, ... veel geruchten rondgaan, heeft dit jaar weinig brood verkocht.

1. over wie
2. waar over
3. overwie
4. waarover

De printer ... zoveel geklaagd wordt, is nu echt kapot.

1. over wie
2. waar over
3. overwie
4. waarover

Verder

Dit was de uitleg over welke verwijswoorden je WEL moet gebruiken. Er worden veel fouten gemaakt met verwijswoorden. In opdracht 3 en 4 ga je fouten met verwijswoorden verbeteren. Gebruik hiervoor de theorie van H2 grammatica (verwijswoorden) en H2 formuleren.

Vind je dit moeilijk en wil je er meer mee oefenen? Maak dan ook opdracht 1 t/m 5 van H2 grammatica (verwijswoorden).