Tot haar ergernis moest Djoekie op het perron lang op haar vriendin wachten.
Wij geven een lekker snoepje aan mijn broertje
De meeste kleine kinderen luisteren graag naar traditionele sprookjes.
Wordt jouw buurjongen de nieuwe zaterdaghulp?
Ondanks de zware training blijft deze turnster enthousiast
Na een moeizaam gesprek zag de sollicitant liever af van de functie.
Slide 6 - Diapositive
Hoe zit het ook alweer met samengestelde zinnen?
Hoeveel persoonsvormen?
Hoe heten de woorden die deze twee zinnen samenstellen?
Slide 7 - Diapositive
Hoe zit het ook alweer met samengestelde zinnen?
Hoeveel persoonsvormen? 2 of meer
Hoe heten de woorden die deze twee zinnen samenstellen? voegwoorden
Slide 8 - Diapositive
Dan nu
Heeft er nog iemand vragen?
Verwijswoorden
Slide 9 - Diapositive
Wat is het verschil in betekenis in deze zinnen en waar komt dat door?
A. Voor zijn verjaardag kreeg Jos dit nieuwe computerspel, dat hij erg leuk vindt. B. Voor zijn verjaardag kreeg Jos dit nieuwe computerspel, wat hij erg leuk vindt.
Slide 10 - Diapositive
Wat is het verschil in betekenis in deze zinnen en waar komt dat door?
A. Voor zijn verjaardag kreeg Jos dit nieuwe computerspel, dat hij erg leuk vindt.
B. Voor zijn verjaardag kreeg Jos dit nieuwe computerspel, wat hij erg leuk vindt.
'dat' verwijst naar 'nieuwe computerspel'
'wat' verwijst naar de hele voorafgaande zin
Slide 11 - Diapositive
De juiste verwijzingen
Verwijswoorden wijzen terug naar een of meer woorden die eerder genoemd zijn, het antecedent.
Naar zelfstandige naamwoorden in het enkelvoud, mannelijk verwijs je met: hij, hem, zijn, deze, die
Naar zelfstandige naamwoorden in het enkelvoud, vrouwelijk verwijs je met: zij, ze, haar, deze, die
Naar zelfstandige naamwoorden in het enkelvoud, onzijdig verwijs je met: het, zijn, dit, dat
Naar zelfstandige naamwoorden in het meervoud verwijs je met: zij, ze, hen, hun, deze, die
Slide 12 - Diapositive
Wanneer is een woord mannelijk of vrouwelijk?
De-woorden zijn mannelijk of vrouwelijk. Als je aan een woord niet kunt zien dat het vrouwelijk is, mag je het beschouwen als mannelijk.
Van sommige woorden kun je echter wel vaststellen dat ze vrouwelijk zijn:
Vrouwelijke personen en dieren: de bibliothecaresse, de wolvin
Hidde mailde het bestuur en Luuk belde het bestuur.
Feestmutsen en feestneuzen
Beroemde acteurs en beroemde actrices
Kasia reed door rood licht en Kasia kwam daardoor bijna onder de trap.
Hoe kan je deze bovenstaande zinnen korter opschrijven?
Slide 15 - Diapositive
Samentrekkingen
Er bestaat voorwaartse en achterwaartse samentrekking:
voorwaartse samentrekking: het gezamenlijke deel wordt genoemd in het eerste deel van de samentrekking en verderop weggelaten: een antieke lamp en een moderne (-);
achterwaartse samentrekking: het gemeenschappelijke deel wordt genoemd in het laatste deel van de samentrekking en daarvóór weggelaten: binnen- en buitenland.
Slide 16 - Diapositive
Samentrekkingen
Samentrekkingen komen voor op drie niveaus:
woordniveau – op de plaats van het samengetrokken woorddeel wordt een streepje geschreven: keukenstoel en -tafel; zon- en feestdagen;
woordgroepsniveau – binnen een woordgroep worden een of meer hele woorden weggelaten: dure ringen en (-) armbanden; hoge (-) en lage bergen;
zinsniveau – een of meer zinsdelen (ow, lv, mv, bwb enz.) die twee keer voorkomen, worden weggelaten:
– Iris volleybalt op zaterdag en Peter (-) op zondag.
