Week 4: Modernisme - Kunst en het gevoel

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Modernisme: Expressionisme

Hoofdstuk 3: Kunst en gevoel

Schilderkunst

Toetsstof 90-minutentoets (OORTJES MEENEMEN!)

Leerstof: alle stof van dit jaar, dus hofcultuur, burgerlijke cultuur (zwaartepunt ligt bij dans en drama van de burgerlijke cultuur) en de start van de 20ste eeuw (t/m expressionistische schilderkunst).

Doen:

-LessonUps terugkijken 

-Je eigen samenvattingen leren

-huiswerkblokken nog niet nagekeken? Alsnog doen.

-extra oefenen met vragen (burgerlijke cultuur: alles wat we niet gedaan hebben en modernisme: inleiding, alles van vragenblok 1)

-analysebegrippen (boekje) doornemen.

Vier invalshoeken

Kunst en...

GEVOEL - EXPRESSIONISME (H3)

RATIO - FUNCTIONALITEIT en ABSTRACTIE (H4)

BOODSCHAP - FUTURISME/SURREALISME en POLITIEK (H5)

AMUSEMENT - JAZZ en POPULAIRE ESTHETIEK (animatie) (H6)

Breken met regels / streven
naar vernieuwing in de kunst
door...

Week 3: lesdoel

Je kunt het gevoel in schilderkunst herkennen, benoemen en duiden.

Je kent de stroming Expressionisme en kunt het ontstaan hiervan beschrijven.

Van IM- naar EXpressionisme

Impressionisme: vangen van het moment - veel aandacht voor lichtinval.

Post-impressionisme: meer vervorming, meer gevoel in het schilderij.

Expressionisme: autonome kunst ontstaat en het gevoel van de kunstenaar wordt het belangrijkste. Onder invloed van binnenwereld (Freud, Röntgen), individualisme (Nietzsche)

Expressionisme (1905 - 1940)

Schilder wil zijn eigen gevoel uitdrukken door vervorming van de werkelijkheid. Er zijn geen wetten, maar vaak: 

• extatische, felle en onnatuurlijke kleuren
• grillige beelden / composities
• vervormingen 
• grof geschilderd


• geen of 'fout' perspectief
• niet zo toegankelijk want 'niet mooi'

Expressionisme: groepen en substromingen

Frankrijk:

• Fauvisme (Henri Matisse)

Duitsland:

• Die Brücke (Ernst Ludwig Kirchner) 
• Der Blaue Reiter (Wassily Kandinsky)

                Fauvisme, Frankrijk 1905-1910

Henri Matisse, Portret van mevrouw Matisse/ De groene lijn, 1905

• Gauguin en van Gogh als voorbeeld
• heldere, ongemengde kleuren, naast elkaar geplaatst.
• Vereenvoudigde vormen, dikke lijnen


• Geen inhoudelijke symboliek
• Inspiratie voor Duits expressionisme

Andre Derain,
The Turning Road, 1906

Kees van Dongen,
In het Plaza, 1911

Kunstenaarsgroep Die Brücke, Duitsland 1905-1913

Ernst Ludwig Kirchner

• 'Primitieve kunst' is inspiratiebron (bv. Afrikaanse maskers)
• kritische, pessimistische visie
• houtsnedes, grove schildertechniek
• vaak expres 'lelijk', hoekig

Groepsportret van 'Die Brucke' door Kirchner, 1927

Erich Heckel, 

Young Girl, 1913

Emil Nolde - Maskers (1911)

Kunstenaarsgroep Der Blaue Reiter, Duitsland 1911-1915

• Opgericht door  Wassily Kandinsky
  
• geen stijlregels

Wassily Kandinsky, Der Blaue Reiter, 1903
(post-impressionisme)

Wassily Kandinsky, Improvisatie (dromerig), 1913

Franz Marc, Die gelbe Kuh, 1911

• Ontwikkeling naar abstracte kunst
• Symboliek in kleur

Kandinsky

De blauwe berg (1908)

Kleuren krijgen spirituele betekenis, vormen worden versimpeld, onderbewustzijn is leidend.

Door het perspectief los te laten, worden het platte kleurvlakken --> opmaat naar abstractie.

Franz Marc - Grote blauwe paarden (1911)

Symboliek: blauw staat voor mannelijkheid, rood voor het leven

HUISWERK

Lees en vat samen: hoofdstuk 3 

blz. 22 t/m 27

Lambo:

-vragenblok 1 - blok 1 (architectonische vernieuwingen)

-vragenblok 2 – blok 7 (expressionisme en abstractie)

Opdracht

Teken een expressionistische koe (5-10 minuten). 

Vandaag:

1. Huiswerk nabespreken in tweetallen. Formuleer samen het beste antwoord. Heb je geen huiswerk? Dan meteen door naar stap 2 (zelfstandig werken).
   
   
2. Daarna: OF zelfstandig werken: leren voor de toets, huiswerk van vorige keer controleren, extra vragenblokken maken (zie toetsstof), OF in de klas samen vragenblok maken.

Het eerste abstracte kunstwerk?

Het is ’s avonds laat en Wassily Kandinsky komt thuis. In de schemerige studio wordt hij getroffen door een prachtig schilderij dat bestaat uit pure vorm en kleur, zonder begrijpelijke afbeelding. Het blijkt zijn eigen werk te zijn, dat op de zijkant tegen de muur staat. Zelfs zonder herkenbare afbeelding raken de kleuren en vormen zijn gevoel. Is zo de abstractie ontstaan?

Week 3: lesdoel

Je kunt het gevoel in architectuur en schilderkunst herkennen, benoemen en duiden.

Je kent de stroming Expressionisme en kunt het ontstaan hiervan beschrijven.

Huiswerk: bespreken

H2 Blok 4 en H3 Blok 4

We bespreken vraag H2B4- 3 en 4

en H3B4- 4 en 5

Kuleshov effect:

Welke beelden je eerder hebt gezien, bepalen mede de interpretatie die je erna hebt gezien. = mogelijkheid tot verhaal door montage.

Expressionisme: Beeldende kunst naar Muziek

Wassily Kandinsky (1866-1944) is lid van de Blaue Reiter.

Vorige les: De Blauwe Berg: Kleur, vorm en de gevoelens van de maker zijn belangrijker dan de voorstelling.

Kandinsky ziet muziek als volmaakt emotionele kunstvorm.

Hij gaat experimenteren met non-figuratieve kunst gebaseerd op muziek. -> Directeur Bauhaus

De blauwe berg - 1908

Compositie VIII - 1915

Lesdoel gehaald?
Je kunt het 'gevoel' in architectuur en schilderkunst herkennen, benoemen en duiden.
Je kent de stroming Expressionisme en kunt het ontstaan hiervan beschrijven.

0100

Aan de slag

Geef je jezelf een 7 of hoger?

Ga door met het huiswerk.

Lager dan een 7?

Verdiep je in het beeldend expressionisme door het extra materiaal in deze lesson-up en H3blok7

Stel al je vragen aan je docent, daar is ze voor.

Klaar of helemaal klaar mee? 

Laatste 8 minuten: zoek een liedje/nummer wat JIJ kan linken aan het expressionisme, benoem de aspecten van het expressionisme in dit nummer. (en bewaar voor de volgende les).

Huiswerk voor 2 Juni

Lees en vat samen: 

pagina 27 t/m 34 (muziek en dans)

Maak vragenblok H3blok2 en H3blok8

overzicht van beeldaspecten

via de link op de volgende pagina

kunstgeschiedenis.jouwweb.nl

Picasso's inventieve Desmoiselles

De volgende video bespreekt het werk ten opzichte van de kunst die er al was.

Handig bij H3blok4 

College van een collega

Over de cultuur van het moderne natuurlijk