Modernisme - Kunst en het gevoel

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Moderne Tijd

Hoofdstuk 3: Kunst en gevoel

Schilderkunst

Vier invalshoeken

GEVOEL - EXPRESSIONISME (H3)

RATIO - FUNCTIONALITEIT en ABSTRACTIE (H4)

BOODSCHAP - FUTURISME/SURREALISME en POLITIEK (H5)

AMUSEMENT - JAZZ en POPULAIRE ESTHETIEK (animatie) (H6)

Van IM- naar EXpressionisme

Impressionisme: vangen van het moment - veel aandacht voor lichtinval.

Post-impressionisme: meer vervorming, meer gevoel in het schilderij.

Expressionisme: autonome kunst ontstaat en het gevoel van de kunstenaar wordt het belangrijkste. Onder invloed van binnenwereld (Freud, Röntgen), individualisme (Nietzsche)

H:3 lesdoel

Je kunt het gevoel in schilderkunst herkennen, benoemen en duiden.

Je kent de stroming Expressionisme en kunt het ontstaan hiervan beschrijven.

Expressionisme (1905 - 1940)

Schilder wil zijn gevoel uitdrukken door vervorming van de werkelijkheid. Overwegend Duits. Er zijn geen wetten, maar vaak: 

• extatische, felle en onnatuurlijke kleuren
• grillige beelden / composities
• vervormingen
• grof geschilderd


• geen of 'fout' perspectief

Expressionisme: groepen en substromingen

Frankrijk:

• Fauvisme (Henri Matisse)

Duitsland:

• Die Brücke (Ernst Ludwig Kirchner) 
• Der Blaue Reiter (Wassily Kandinsky)

                Fauvisme, Frankrijk 1905-1910

Henri Matisse, Portret van mevrouw Matisse/ De groene lijn, 1905

• Gauguin en van Gogh als voorbeeld
• heldere, ongemengde kleuren


• Geen inhoudelijke symboliek
• Inspiratie voor Duits expressionisme

Andre Derain,
The Turning Road, 1906

Kees van Dongen,
In het Plaza, 1911

Kunstenaarsgroep Die Brücke, Duitsland 1905-1913

Ernst Ludwig Kirchner, Nollendorfplatz, 1912

• 'Primitieve kunst' is inspiratiebron (bv. Afrikaanse maskers)
• kritische, pessimistische visie
• houtsnedes, grove schildertechniek
• soms expres 'lelijk', hoekig

Groepsportret van 'Die Brucke' door Kirchner, 1927

Erich Heckel, 

Young Girl, 1913

Emil Nolde - Maskers (1911)

Kunstenaarsgroep Der Blaue Reiter, Duitsland 1911-1915

• Opgericht door  Wassily Kandinsky
  
• geen stijlregels

Wassily Kandinsky, Der Blaue Reiter, 1903
(post-impressionisme)

Wassily Kandinsky, Improvisatie (dromerig), 1913

Franz Marc, Die gelbe Kuh, 1911

• Ontwikkeling naar abstracte kunst
• Symboliek in kleur

Kandinsky

De blauwe berg (1908)

Kleuren krijgen spirituele betekenis, vormen worden versimpeld, onderbewustzijn is leidend, andere culturen zijn inspiratie. 

Franz Marc - Grote blauwe paarden (1911)

Symboliek: blauw staat voor mannelijkheid, rood voor het leven

Aan het werk

Houd hoofdstuk 3 erbij

blz. 20 t/m 37

Maak 'Kunst en het gevoel' blok 4 en/of 7

Picasso's inventieve Desmoiselles

De volgende video bespreekt het werk ten opzichte van de kunst die er al was.

Handig bij H3blok4 

College van een collega

Over de cultuur van het moderne natuurlijk