HC 1.2 Het Britse Rijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

HC1 - Brits kolonialisme in India

(1765-1885)

Leerdoelen

Leidende vraag: Waardoor werd India in de 19de eeuw de belangrijkste kolonie binnen het Britse rijk? (1765-1885)

• Hoe ontstond Brits-India?
• Hoe werd het bestuurd?
• Waardoor kwam Indiase nationalisme op?
• Economisch ontwikkeling

Handelsmonopolie voor de Britten

• Vanaf de 16e eeuw: India grotendeels in handen van Mogol dynastie.
• Vanaf de 17e eeuw: handel met Portugezen, Nederlanders en Britten (katoen, zijde, bewerkt goud).
• Ontstaan factorijen. (handel niet vestigen)
  
• East India Company (EIC): Britse handelscompagnie, vergelijkbaar met VOC. 
  
• Krijgen alleenrecht voor handel in India van Mogols = goede verstandhouding (over handel).
  

Het ontstaan van Brits India

• ±75% van India was in handen van de Mogols
  
• De vorsten van deze dynastie regeerden India sinds het begin van de 16e eeuw

EIC

• 1600
• Opgericht door Britse koningin Elizabeth

Oorzaken oprichting EIC

• Invloedrijke kooplieden werden nu verplicht samen te werken 
• Alleen de EIC mocht naar Azië varen. 
• Er kon zo ook meer kapitaal verzameld worden voor een overtocht
• Er was al concurrentie: Portugal en later  de VOC

Taken en volmacht van de EIC 

• monopolie op handel in een bepaald gebied
• Volmacht om factorijen te stichten
• Volmacht om handelsovereenkomsten te sluiten

Katoen als belangrijkste handelswaar

Aanvankelijk geen kolonisatie van India (tot 19e eeuw)

Factorijen -> Bania’s (indiaanse tussenpersonen)-> katoen producenten (telers, wevers, spinners)

Katoen makkelijkere productie dan linnen of wol --> populariteit groeit

Uitbreiding EIC en Britse invloed

Het Verdrag van Allahabad

Mogols verzwakken

EIC kan meer macht naar zich toetrekken. 

1756 vallen de Bengalen de factorij calcutta aan.

Heel het Bengaalse rijk werd overgenomen. 

Het Verdrag van Allahabad

Verdrag van Allahabad (1765) = EIC int de belastingen ipv Mogolvorst Shah Alam II

Hierdoor machtsverschuiving in India naar EIC

Controle van EIC op India neemt toe

Het Verdrag van Allahabad (1765): Engeland wordt de baas in India en lokale vorsten en Mogolvorsten hebben minder te zeggen. 

Verdrag van Allahabad

- Wordt gezien als startpunt overheersing Britse Rijk

- veel vorsten sloten verdragen met de Britten

* Behoud troon

* verliezen hun zelfstandigheid

- Soms een prins als gijzelaar 

- Soms een met militaire overmacht

Brits Indisch leger + Royal Navy = bescherming, controle en afdwingen 

Bestuur van Brits-Indië

• Eerste periode (vanaf 1765) veel corruptie, hongersnoden. 
• 1784 Britse regering zette de EIC onder toezicht en benoemde vanaf dan zelf de hoogste bestuurders. 
• om corruptie te bestrijden kregen bestuurders een goed salaris en werd hun verboden om handel te drijven. (daarom kwam er een goed opgeleid en onomkoopbaar ambtenarencorps in India)

In de 19e eeuw werden de 200 miljoen inwoners van India bestuurd door slechts duizend Britse ambtenaren. 

De Grote Indiase Opstand (1)

• Brits gezag in India grotendeels geaccepteerd -> economische voorspoed doorgaans belangrijker dan culturele bemoeienis.
• EIC is belangrijke werkgever voor veel Indiërs.
• Kleine opstanden worden meestal snel neergeslagen.
• 1857: Grote Indiase Opstand -> Brits-Indische leger.

Oorzaak/gevolg grote Indiase opstand

Handelsmonopolie

Verdrag van Allahabad

Nonrust over invette wapens

Britsen normen en waarden worden ingevoerd

De Grote Indiase Opstand 1857 (2)

• Opstand in het Brits-Indisch leger
• Wapens ingesmeerd met koeien- en varkensvet
• Indische hindoe soldaten en Indische moslim soldaten komen in opstand 

Einde aan de Mogol-dynastie

• 1858: opstand neergeslagen -> Indiers vormen geen eenheid.
  
• Gevolg: Engelse kroon neemt bestuur kolonie over.
  
• Britse gezag wordt sterker en ‘Engelser’. Cultuur wordt gerespecteerd, maar Elite werd wel verwesterd. 
• Koningin Victoria wordt keizerin van het Britse Rijk en India = einde Mogol dynastie.
  

-

Handelscompaginie

(Multinational bedrijf)

Voert taken uit die eigenlijk meer horen bij land, zoals: oorlogen voeren

-

Britse regering oordeelt dat het beter zou zijn als India onder koninklijk gezag zou komen te staan

Bestuur in de EIC-tijd

Onder gezag van koningin Victoria

India wordt grondstoffenleverancier én afzetmarkt

• Begin Industriële Revolutie verandert rol van India.
  
• India wordt leverancier van grondstoffen ipv eindproducten.
  
• Omvorming van India tot plantagekolonie -> katoen, maar ook andere (niet-inheemse) gewassen zoals tabak en thee
• Grondstoffen worden in GB verwerkt tot eindproducten en (deels) in India weer verkocht.
  
• GB bepaalt hoeveelheid en omvang van productie.
  
• Verslechtert de concurrentie positie van Indiase nijverheid.
  

Treinen en het Suezkanaal 

• Spoorwegaanleg in India om vervoer van grondstoffen en eindproducten te vergemakkelijken.  
• Suezkanaal in Egypte verkort reis tussen Europa en Azie.
  
• Kanaal komt grotendeels onder controle van GB en FR.

Het Suezkanaal

Indiers willen deelnemen aan het bestuur

• ‘Verengelsing’ van India: Engels steeds meer voertaal, Brits onderwijs, Brits rechtsysteem etc. 
  
• Indische bovenlaag wordt steeds ‘Britser’ -> willen gaandeweg ook invloed in het bestuur.
  
• Britten willen vooral Indiers ‘opvoeden’ maar geen macht delen 
• Oprichting Indian National Congress: poging van hoogopgeleide Indiers om (beperkte) invloed te krijgen in het bestuur.
  
• Opvallend: samenwerking tussen Indiers uit alle delen van India.
  
• Britten zien INC als bedreiging: zijn bang dat ze alle macht in India willen.