H3 B5 Koningen willen meer macht

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

B5 Koningen willen meer macht 

Herhaling B4

Uitleg B5

B4 De handel groeit weer

Hoe zat het ook alweer?

Zet de gebeurtenissen in goede tijdsvolgorde

Bij markten groeide dorpen uit tot steden. 

Er ontstonden markten op kruispunten van wegen en/ of rivieren. 

Steden gingen samenwerken in de Hanze.

Steeds meer grond werd voor landbouw geschikt gemaakt. 

Voedseloverschotten werden geruild of verkocht. 

Op welke twee manieren werd grond geschikt gemaakt voor de landbouw?

Wat is de Hanze?

De hoogte sociale laag in een stad waren

1. Mensen zonder vast werk
2. Bedelaars en daklozen
3. Rijke kooplieden en meesters van een gilde
4. Winkeliers en kooplieden

Wanneer mocht een gezel lid worden van een gilde?

Welke stadsrechten kon een stad kopen?

Wie waren verantwoordelijk voor het bestuur en de rechtspraak in een stad?

B5 Koningen willen meer macht 

• Je kunt uitleggen dat het lastig was een middeleeuws koninkrijk te besturen. 
• Je kunt uitleggen waarom koningen hun gebieden centraal willen besturen.
• Je kunt beschrijven hoe koningen probeerden hun macht te vergroten. 

Je kunt uitleggen dat het lastig was een middeleeuws koninkrijk te besturen.

Overal verschillende regels

500  overal in Europa zijn koninkrijken ontstaan (blz. 126)

Koningen werden geholpen door de adel

• besturen van land
• oorlog voeren

Maak opdracht 4

Je kunt uitleggen waarom koningen hun gebieden centraal willen besturen.

Overal verschillende regels

Niet makkelijk om groot rijk te besturen:

• Door rijk reizen om gebieden en steden te controleren.
• In elk gebied en elke stad andere regels. 

Naast dat ieder gebied een eigen bestuur had, was het ook om andere redenen lastig om een groot rijk te besturen.

Het kost veel tijd om te moeten rondreizen.

Koningen wilde liever regels voor die voor het hele rijk gelde. vb. alle gebieden zelfde belasting heffen.

Koningen willen een centraal bestuur

• Bestuur vanaf één plek. Koningen hoeven niet meer te reizen.
• Overal zelfde wetten en regels. 
• Macht over adel verkleinen > edelen hadden vaak een eigen leger. Er werd niet geluisterd naar de koning. 

Er werd dan bestuurd vanuit een soort 'Hoofdstad'.

De macht over de adel verkleinde doordat de koning niet meer langs kwam.

Het ontstaan van staten

• Een centraal bestuur met duidelijke grenzen, waar overal de zelfde wetten gelden  

Zo zullen ze gaan kijken of Bourgondïë een staat is.

Maak opdracht 6

Je kunt beschrijven hoe koningen probeerden hun macht te vergroten. 

Koningen hebben meer geld. 

1200:  koningen vergroten hun macht.

Koningen worden rijker > door belasting / groei handel

Met dit geld betalen koningen:

• ambtenaren   > werken voor de koning i.p.v. edelen
• huurleger >  edelen en hun eigen leger verslaan. 

Handel: steeds meer gebruik maken van geld + meer belasting handelssteden.

Ambtenaren waren trouw, omdat ze werden betaald door de koning. Konden helpen met het centrale bestuur. 

Maak opdracht 7

Huiswerk

Maken: opdracht 10

Nakijken opdracht 4, 6, 7 en 10

Havo: maken en nakijken opdracht 8+9

Voorbereiden havostof leerdoel 3+4