12.3 Longen en gaswisseling

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

12.3 Longen en gaswisseling

Deze les:

- Inzage/bespreken Rep H11

- 12.3 Longen en gaswisseling

Leerdoelen 12.3 

6. Je beschrijft de weg die lucht aflegt in de ademhalingsorganen. 

7. Je beschrijft hoe verschillende factoren de snelheid van de gaswisseling beïnvloeden.

8. Je beschrijft hoe astma en COPD van invloed zijn op de diffusiesnelheid tussen bloed en longen. 

Bouw longen (BINAS 83A)

Bouw longen

Bouw longblaasjes/ alveoli

BINAS 83A

= oppervlakte van 70 tot 80 m2

biologiepagina.nl

Gaswisseling - diffusie

De gaswisseling vind plaatst door diffusie.

Kost geen energie - door verschil in concentratie.

BINAS 83A

Gaswisseling - Wet van Fick

De snelheid van diffusie (n) wordt beïnvloed door:

A: diffusie oppervlak (longblaasjes 70-80 m²)

BINAS 83A

Gaswisseling - Wet van Fick

De snelheid van diffusie (n) wordt beïnvloed door:

D: diffusie coëfficient (afhankelijk van de aard van de stof, de viscositeit van het medium, temperatuur). 

BINAS 83A

Gaswisseling - Wet van Fick

De snelheid van diffusie (n) wordt beïnvloed door:

Δc: concentratieverschil (groot door continu verversen van de lucht en het bloed dat voortdurend stroomt).

BINAS 83A

Gaswisseling - Wet van Fick

De snelheid van diffusie (n) wordt beïnvloed door:

Δx: diffusieafstand (plm 5 μm).

BINAS 83A

Gaswisseling - Wet van Fick

Wet van Fick: n=D*A*(Δc/Δx)

Hoe groter het diffusieoppervlak (A), de diffusiecoëfficiënt (D) en het concentratieverschil (Δc) hoe groter de diffusiesnelheid (n).

Hoe groter de diffusieafstand (Δx) hoe kleiner de diffusiesnelheid.

                     

BINAS 83A

Daphne rookt en krijgt hierdoor een dun laagje teer in haar longen. Welke factoren uit de wet van Fick veranderen?

1. A, D en Δx
2. A, D en Δc
3. A, Δc en Δx
4. Δc en Δx

Gaswisseling bij aandoeningen

Astma: luchtweg-ontsteking, slijmophoping: minder lucht bij de longblaasjes. Opgewekt door prikkelende stoffen. Niet continu.

COPD: verzamelnaam voor de ziekten longemfyseem en chronische bronchitis. Vaak veroorzaakt door roken.

Longemfyseem: kapotte longblaasjes en dichtgeklapte bronchiolen -> kleiner longoppervlak

                     

Welke factor verandert bij astma?

1. Diffusieoppervlakte (A)
2. Diffusiecoefficiënt (D)
3. Concentratieverschil (Δc)
4. Diffusieafstand (Δx)

Welke factor verandert wanneer longblaasjes stuk gaan bij longemfyseem?

1. A
2. D
3. Δc
4. Δx

Gaswisseling bij aandoeningen

Wat doen deze aandoeningen met de diffusiesnelheid? 

Wet van Fick: n=D*A*(Δc/Δx)

A:Gezamenlijk oppervlak longblaasjes -> omlaag bij longemfyseem

Δc: bij COPD/chronische bronchitis en astma lager door minder luchtverversing vanwege smallere doorgang bronchieën

                     

Aan de slag!

- Maken opdrachten 12.3