2.3: Democratie en andere vormen van bestuur DEEL 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Griekse koloniën

Oorzaak

Gevolg

Bevolkings-groei

Relatief onvruchtbare grond

Ontstaan stadstaten langs Middellandse Zee

Verspreiding Griekse cultuur

Door handel meer graan naar Griekse poleis

Wat is de belangrijkste oorzaak van het ontstaan van een gemeenschappelijke Griekse cultuur?

1. Taal
2. Oorlog
3. Politiek
4. Handel

Wat is een oorzaak van het einde van de kolonisatie?

1. Gebrek aan vruchtbare grond
2. Griekse cultuur was reeds verspreid
3. Opkomst van grote rijken
4. Amper bevolkingsgroei meer

Wat is democratie?

2.3: Democratie en bestuur

Er ontstonden verschillende vormen van bestuur. Athene kreeg na het afzetten van een tiran een democratie, waarbij mannen met burgerschap de macht kregen. In Sparta kregen de burgers een ander bestuur.

Leerdoelen 2.3

3A: Je kunt uitleggen hoe het bestuur geregeld was in een monarchie, een aristocratie en een tirannie. 

3B: Je kunt uitleggen hoe er in Athene een democratie is ontstaan. 

3C: Je kunt uitleggen hoe Athene en Sparta bestuurd werden. 

3D: Je kunt verklaren waarom er in de Griekse wereld discussie ontstond over de meest wenselijke bestuursvorm. 

3E: Je kunt beargumenteren welke vorm van bestuur jij het meest wenselijk vindt. 

Bestuur (3A)

• Politiek = Bestuur van polis
• Monarchie: koning met erfopvolging
• Aristocratie: groep met edelen die macht heeft, komt door groeiende rijkdom door handel
• Tirannie: Alleenheerser die macht naar zich toetrok. Verbeterde leven, maar vaak ook wreed.

Democratie in Athene (3B)

• In 510 v. Chr. verdrijft Kleisthenes tiran in Athene
• In ruil voor steun mochten mannen stemmen in volksvergadering
• Democratie: Demos (volk), Kratos (macht) = macht aan het volk
• Hier hoorden vrouwen, kinderen, slaven en metoiken niet bij

Bestuur in Athene (3C)

• Burgerschap: Je hoort bij staat met politieke rechten en plichten
• Alleen Atheense mannen!
• Burgers via loting in Raad van 500, dagelijks bestuur polis
• Directe democratie op de Pnyx
• Schervengericht (Ostracisme), tienjarige verbanning

Welke staatsvorm vind jij het beste?

Welke bestuursvorm vind jij het beste?

Monarchie

Aristocratie

Tirannie

Democratie

Aan de slag!

• Maken opdrachten 2.3
• Online of via de laptop
• Huiswerk voor volgende week

Combineer staatsvorm en omschrijving!

Monarchie

Aristocratie

Tirannie

Democratie

Koning met erfopvolging

Macht aan het volk

Macht aan de edelen, rijke burgers

Alleenheerser die macht naar zich toe trekt

Wie hadden er in Athene burgerschap?

1. Mannelijke burgers uit Athene
2. Mannen en vrouwen boven de 18 jaar
3. Mannen boven de 24 jaar oud
4. Iedereen uit Athene boven 18 jaar

Hoe heet het dagelijks bestuur van Athene?

1. Pnyx
2. Ostracisme
3. Raad van bestuur
4. Raad van 500