Les 31-05-2021, aftrekposten en heffingskortingen + paragraaf 2.5

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Planning voor de les:

5 minuten: binnenkomst, huiswerk controle en welkom!

4 minuten: voorkennis testen

1 minuut: leerdoelen en huiswerk

20 minuten: uitleg en tussendoor leerdoelen testen

Rest van de tijd: aan het werk!

Een dijk is een collectief goed.

1. Juist
2. Onjuist

Een kaartje voor een voetbalwedstrijd een collectief goed.

1. Juist
2. Onjuist

Sleep de goederen en/of diensten naar de juiste sector.

collectieve sector

particuliere sector

AOW

Pensioen

Je hebt hier automatisch recht op

Je krijgt dit alleen als je ervoor spaart

De betaalde premies gaan direct door naar de ouderen

De betaalde premies worden eerst belegd op de beurs en worden daarna uitgekeerd aan de ouderen

Omslagstelsel

Kapitaaldekkingsstelsel

Anissa heeft een inkomen van €30.000 euro en betaalt €9.500 euro aan belasting.
Hoeveel procent van haar inkomen betaalt zij aan belasting?

Uitwerking

€9.500 : €30.000 x 100% = 31,67%

Leerdoelen:

- Je kan op grond van inkomsten en uitgaven van de overheid bepalen of de begroting sluitend is of niet

- Je kan de staatsschuldquote berekenen

- Je kan het verband leggen tussen economische situatie en de overheidsinkomsten, de overheidsuitgaven en de staatsschuldquote

Huiswerk: opdracht 2.21 t/m 2.25

Belastingstelsels

Proportioneel belastingstelsel

Degressief

belastingstelsel

Progressieve belastingheffing

Aftrekposten en heffingskortingen 

Begrippen - deel 1

overheidssaldo

Het verschil tussen inkomsten en uitgaven van de overheid in een jaar.

overheidsoverschot

(= begrotingsoverschot) Het verschil tussen de uitgaven en de inkomsten van de overheid in een jaar, waarbij de uitgaven lager zijn dan de inkomsten.

Begrippen - deel 2

overheidstekort

(= financieringstekort, begrotingstekort) Het verschil tussen de uitgaven en de inkomsten van de overheid in een jaar, waarbij de uitgaven hoger zijn dan de inkomsten.

Begrippen - deel 3

staatsschuld

(= overheidsschuld) De schuld van de overheid. In de EMU is afgesproken dat de staatsschuld maximaal 60% van het bbp mag bedragen.

staatsschuldquote

(= overheidsschuldquote) De staatsschuld uitgedrukt als percentage van het bbp.

Staatsschuld

Als de overheid meer geld uitgeeft dan er binnenkomt, spreek je van een begrotingstekort. Om de uitgaven toch te kunnen doen, moet de overheid geld lenen. Doordat de overheid jaren achtereen een tekort heeft gehad, is er een staatsschuld ontstaan.

= Staatsschuld

een begrotingstekort = toename staatsschuld

een begrotingsoverschot = afname staatschuld

Staatsschuld(quote) 

• Staatsschuldquote = (staatsschuld / bbp) x 100%
• Nederland 2020: 
•      Schuld: €491mld
•      Bbp: €778mld 
• Uitverdieneffecten

Quiz time :)

Wat is een aftrekpost bij de inkomstenbelasting?

1. hypotheekaflossing
2. hypotheekrente

Welke van de volgende zijn alleen maar aftrekposten?

1. reiskosten en hypotheekrente
2. hypotheekrente en een auto van de zaak
3. loon en eigenwoningforfait
4. studiekosten en eigenwoningforfait

Hoeveel miljard € heeft de corona crisis de overheid nu al gekost? (schatting)

1. 10
2. 20
3. 100
4. 250

Om tot de eurozone toegelaten te worden, mag de staatsschuld van een land niet hoger zijn dan 60% van het bruto binnenlands product. Nederland heeft een bbp van € 678 miljard. Bereken de staatsschuld (€ 480 mld) als percentage van het bbp.

1. staatsschuld is 141% van BBP
2. staatsschuld is 71% van BBP
3. staatsschuld is € 480 mld
4. staatsschuld is € 198 mld

De rijksbegroting had in het jaar 2019 een begrotingsoverschot van bijna 10 miljard. Hierna staan beweringen over de staatsschuld in deze situatie.

Noteer de juiste bewering. Kies uit onderstaande mogelijkheden:

1. De staatsschuld blijft gelijk.
2. De staatsschuld daalt.
3. De staatsschuld is afgelost.
4. De staatsschuld stijgt.

In welk jaar was de
staatsschuld per NL'er
het kleinst?

17 miljoen NL'ers

1. 2016
2. 2015
3. 2011
4. 2010

Wat doet de overheid niet om een begrotingstekort op te vangen?

1. Bezuinigen
2. Belastingen verhogen
3. Lenen
4. Staatsschuld aflossen

I: het noemereffect bij de staatsschuldquote betekent dat een stijging van het BBP leidt tot een hogere staatsschuldquote
II: het tellereffect bij de staatsschuldquote betekent dat een overheidstekort leidt tot een verandering van de staatsschuldquote.

1. beiden juist
2. beiden onjuist
3. I: juist, II: onjuist
4. I:onjuist, II: juist

HUISWERK

opdrachten 2.21 t/m 2.25

van

De Samenleving